Πρόσφυγες του Ναγκόρνο-Καραμπάχ που έφτασαν στις πόλεις Γερεβάν και Γκόρις της Αρμενίας, μιλούν στο iMEdD.
Η Αρμενία υποδέχτηκε περισσότερους από 115.000 πρόσφυγες μετά την κρίση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ τον Σεπτέμβριο του 2023, σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Περίπου το 66% των προσφύγων είναι γυναίκες και παιδιά. Έως το τέλος Μαρτίου 2024, περισσότεροι από 78.000 είχαν αποκτήσει προσωρινό καθεστώς πρόσφυγα και περίπου 1.400 αιτήθηκαν την απόκτηση αρμενικής υπηκοότητας. Δεν θέλουν όλοι να παραμείνουν στην Αρμενία.
Irina Grigoryan, 72, δασκάλα
Η πρώτη συνέντευξη, στο Komitas Park στο Γερεβάν, ήταν με την Irina, μια δασκάλα που ζούσε στο Στεπανακερτ. Στη μετάφραση βοήθησε η εγγονή της, που την συνόδευε στο πάρκο. «Περίμενα ένα θαύμα. Το θαύμα, όμως, δεν ήρθε ποτέ. Στις 28 Σεπτεμβρίου, μού τηλεφώνησε ο γιος μου και μού είπε: “Μαμά, ετοιμάσου, φεύγουμε αύριο το πρωί”. Δεν ξέρεις τι να πρωτοπάρεις όταν φεύγεις με αυτοκίνητο. Τι να χωρέσεις σε ένα αυτοκίνητο; Δεν χωράει μια ολόκληρη ζωή σε ένα αυτοκίνητο […] Μου λείπει η πόλη μου. Ήμασταν ικανοποιημένοι με τα λίγα που είχαμε, ήμασταν πολύ ευτυχισμένοι».
Gohar Tonyan, 29, μαιευτήρας-γυναικολόγος
Στο Γερεβάν η Gohar περιέγραψε την κατάσταση που επικρατούσε στα νοσοκομεία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ την περίοδο του αποκλεισμού. «Δεν είχαμε ειδικούς που κάνουν αμνιοπαρακέντηση στο Αρτσάχ. Μόνο ένα-δύο κέντρα στην Αρμενία κάνουν γενετική έρευνα και στέλνουν τα αποτελέσματα στο εξωτερικό. Συνήθως στέλναμε τους ασθενείς στο Γερεβάν για αμνιοπαρακέντηση. Λίγο πριν τον αποκλεισμό, μια ασθενής που επέστρεφε με τις γενετικές εξετάσεις έφτασε στο Αρτσάχ και ο δρόμος ήταν κλειστός. Ευτυχώς πήραμε τα αποτελέσματα […] Το θέμα ήταν κατά πόσο οι έγκυες γυναίκες ήταν προετοιμασμένες να ταξιδέψουν. Είχαμε περιστατικά όπου αρνούνταν και έμεναν στο Αρτσάχ».
Anna Avanesyan, 37, ζαχαροπλάστρια
Στο Γκόρις η Anna προσπαθεί να ανακάμψει, ζώντας με την ελπίδα να επιστρέψει στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, όπου ο αδερφός της σκοτώθηκε την ημέρα της στρατιωτικής επίθεσης των Αζέρων. «Στις 23 Σεπτεμβρίου βρήκαν τη σορό του. Δεν ήξερα ότι είχε σκοτωθεί. Όλοι μου έλεγαν ότι είχε τραυματιστεί, αλλά όλοι οι συγγενείς μου το ήξεραν […] Για να είμαι ειλικρινής, δεν ήθελα να έρθω. Ο αδελφός μου πέθανε τον Σεπτέμβριο. Τον έθαψα. Δεν ήθελα να έρθω εδώ […] Θέλω να δω το μέλλον των παιδιών μου είτε στο Αρτσάχ είτε έξω από την Αρμενία, γιατί η Αρμενία θα έχει την ίδια μοίρα με το Αρτσάχ».
Gayane Balayan, 43
Στο Γκόρις η Gayane θέλει να κάνει μια νέα αρχή για εκείνη και την κόρη της. «Η κόρη μου η Inna… Η κόρη μου, που άνοιξε τα μάτια της, είπε: “Μαμά, κοίτα, έχει πατατάκια. Πουλάνε πατατάκια στα μαγαζιά” […] Ζω με την κρυφή ελπίδα ότι μια μέρα θα μπορέσουμε να πάμε στο Αρτσάχ. Αλλά όχι μέσα στο Αζερμπαϊτζάν, αυτό είναι σίγουρο. Δεν είναι παρά μια κρυφή ελπίδα. Ένα μικρό σπιτάκι μόνο, ακόμα κι αν έχει μόνο ένα δωμάτιο, ώστε να μην πληρώνω ενοίκιο, θα ζήσω εδώ στο Γκόρις […] Δεν θα πάω πουθενά. Θα δουλεύω, θα φροντίζω το παιδί μου. Δεν θέλω να πάω στη Ρωσία».
Δείτε το βίντεο «Underreported: οι εκτοπισμένοι του Ναγκόρνο-Καραμπάχ» εδώ.
