Εν μέσω συνεχιζόμενων αναταραχών, μία από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου αντιμετωπίζει έκτακτη κλιματική κρίση
Το πρωτότυπο άρθρο δημοσιεύτηκε από το Nieman Reports υπό τον τίτλο “Resilience in South Sudan” και αναδημοσιεύεται από το iMEdD κατόπιν άδειας. Η αναδημοσίευση απαιτεί άδεια από τον εκδότη. Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο εδώ.
Καθώς οι διαφαινόμενες απειλές ενός αναθερμασμένου εμφυλίου πολέμου πλήρους κλίμακας εντείνονται στο Νότιο Σουδάν, η χώρα ήδη παλεύει με τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις από πολλαπλές προηγούμενες κρίσεις.
Από τον Αύγουστο του 2024, το Νότιο Σουδάν – το νεότερο κράτος στον κόσμο – έχει αντιμετωπίσει τις χειρότερες πλημμύρες των τελευταίων 60 ετών, ο συνεχιζόμενος αντίκτυπος των οποίων βυθίζει τη χώρα βαθύτερα σε μια επιδεινούμενη ανθρώπινη και κλιματική καταστροφή. Επιπλέον, οι μάχες που μαίνονται στα βόρεια σύνορα με το γειτονικό Σουδάν έχουν ήδη οδηγήσει περίπου 750.000 αμάχους στο Νότιο Σουδάν, όπου πολλές κοινότητες έχουν άμεση ανάγκη βοήθειας.
Αντιμετωπίζοντας ήδη ακραία επισιτιστική ανασφάλεια, με περισσότερο από το 70% του πληθυσμού να χρειάζεται ανθρωπιστική βοήθεια, το Νότιο Σουδάν έχει το χαμηλότερο επίπεδο ικανότητας αντιμετώπισης κλιματικών καταστροφών στον κόσμο, σύμφωνα με το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τώρα, η περιοχή πλήττεται από πλημμύρες που εκτιμάται ότι θα επηρεάσουν τις μισές κομητείες της χώρας.
Βρισκόμενο στη βορειοανατολική Αφρική, το Νότια Σουδάν, μία από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου, είναι γεμάτο αντιφάσεις. Η παρουσία των Ηνωμένων Εθνών και διεθνών αποστολών ανθρωπιστικής βοήθειας είναι πολύ έντονη, ωστόσο με τόσους πολλούς αμάχους, οι οποίοι εξαρτώνται από τη βοήθεια για την καθημερινή τους επιβίωση, το σύστημα δεν μπορεί να παρέχει υποστήριξη πέρα από την αντιμετώπιση κρίσεων.
Η πρόσβαση στο Νότιο Σουδάν είναι δύσκολη, με το κόστος της δημοσιογραφικής διαπίστευσης μερικές φορές να υπερβαίνει τα 1.000 δολάρια. Ταξίδεψα εκεί τον Σεπτέμβριο του 2024 με το Light for the World, μια μικρή αλλά παγκόσμια μη-κυβερνητική οργάνωση με έδρα την Αυστρία, που υπερασπίζεται τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στο Νότιο Σουδάν. Με τράβηξε η αφοσίωση της ομάδας να υποστηρίξει έναν πληθυσμό ανθρώπων σε μεγάλο βαθμό ξεχασμένο από τις ανθρωπιστικές οργανώσεις, σε μέρη που μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο να εργαστείς.
Τουλάχιστον 1 στους 6 ανθρώπους στο Νότιο Σουδάν έχει κάποια αναπηρία, αλλά «είναι ξεχασμένος και αποκλεισμένος» από τις επιχειρήσεις διάσωσης, όπως ανέφερε ο Guardian. Τα άτομα με αναπηρία είναι πιο πιθανό να πεθάνουν συγκριτικά με τον υπόλοιπο πληθυσμό της χώρας.
Παγκοσμίως, το 84% των αναπήρων δεν καλύπτεται από κανένα σχέδιο ετοιμότητας για καταστροφές, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Δεδομένου του πρόσφατου ιστορικού της χώρας, μετά τον πρόσφατο εμφύλιο πόλεμο, και της ανεπαρκούς πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη, το ποσοστό είναι πιθανότατα ακόμη υψηλότερο.
Με τράβηξε αμέσως η ιδέα να κάνω ρεπορτάζ στην πολιτεία Jonglei, μια από τις πιο ευάλωτες περιοχές σε κίνδυνο πλημμύρας. Μαζί με την ομάδα επικοινωνίας του Light for the World, προγραμματίσαμε να κάνουμε ρεπορτάζ για μία εβδομάδα στα τέλη Σεπτεμβρίου, καθώς οι πλημμύρες δεν είχαν καθόλου υποχωρήσει.
3. Σουδάν: Ένας χρόνος μετά – «Η ξεχασμένη κρίση»
Οι 10 κρίσεις του 2024 – Explained: 3.
Ο Simon Madol, η επαφή μου στην οργάνωση —που τώρα τον θεωρώ φίλο— βοήθησε να κανονίσουμε μια επίσκεψη στο χωριό Malual-Chaat στο Kolnyang payam (υποκομητεία). Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας, συναντήσαμε την 35χρονη Nyanwut Deng, μητέρα τεσσάρων παιδιών, η οποία, φορώντας ένα ροζ φόρεμα, έπρεπε να αναζητήσει ψηλότερο σημείο για την οικογένειά της, αφού το σπίτι της, φτιαγμένο από λάσπη και άχυρο, είχε πλημμυρίσει τον Αύγουστο.
Επέστρεφε με έναν γείτονα για να ελέγξουν την κατάσταση των σπιτιών τους. Οι καλύβες τους παρέμεναν ακατοίκητες- ήταν δύσκολο να πεις πότε θα μπορούσαν να μείνουν ξανά εδώ. Πίσω στον δρόμο για το μέρος όπου είχαν κατασκηνώσει για περισσότερο από έναν μήνα – ένα αυτοσχέδιο καταφύγιο που δεν αποτελείτο παρά από έναν πλαστικό μουσαμά και μερικά ξύλα – μάζεψαν μερικά μακριά καλάμια για να σκουπίσουν.
Το Light for the World έχει επικεντρωθεί στην εφαρμογή λεπτομερών, απτών στρατηγικών για την προετοιμασία σε περίπτωση έκτακτης κλιματικής ανάγκης, μέσω προσλήψεων ντόπιων κατοίκων, στους οποίους δίνεται η ευκαιρία να καλλιεργήσουν ισχυρές σχέσεις με τις κοινότητες με τις οποίες συνεργάζονται.
Οργανώσεις όπως αυτές αναλαμβάνουν δράση, διότι, σύμφωνα με την άποψη που άκουσα επανειλημμένα – από ερευνητές μέχρι κυβερνητικούς αξιωματούχους – η κυβέρνηση του Νότιου Σουδάν δεν μπορεί να υποστηρίξει τους πολίτες της. «Δεν μιλάμε καν για πραγματικές υπηρεσίες, απλώς για τα μέσα ώστε να κάνεις γνωστό ότι οι πλημμύρες θα συμβούν – η κυβέρνηση στερείται ακόμη και αυτού», λέει ο Ferenc Dávid Markó, Επισκέπτης Καθηγητής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Eotvos Lorand στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας, ο οποίος έχει 15 χρόνια εμπειρίας στο πεδίο στο Νότιο Σουδάν.
Το Light for the World προσπάθησε να αντιμετωπίσει ορισμένα από αυτά τα κενά, διευκολύνοντας την πραγματοποίηση σεμιναρίων για την προετοιμασία των ατόμων με αναπηρία και των γονέων παιδιών με αναπηρία για τις πλημμύρες. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία σχεδίων εκκένωσης και την παροχή μέσων κινητικότητας (όπως αναπηρικά αμαξίδια και μπαστούνια), προσωρινών καταλυμάτων και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης.
Παρόλο που η Deng δεν συνεργαζόταν άμεσα με την οργάνωση, με τράβηξε το πόσο στωικά φαινόταν να διαχειρίζεται μια τρομερή κατάσταση. Είχαμε περάσει μέσα από λασπωμένα νερά, που έφταναν ως τη μέση μερικές φορές, για να προσεγγίσουμε το σπίτι της και να πάρουμε μια ιδέα για την έκταση των πλημμυρών στην περιοχή. Οι δικές μου πλαστικές μπότες είχαν γεμίσει με νερό σχεδόν αμέσως- ο Madol, η Deng και οι υπόλοιποι τα κατάφεραν βγάζοντας τα παπούτσια τους.
Η Deng και η φίλη της ήταν χαλαρές και δεκτικές στις ερωτήσεις και στη φωτογραφική μου μηχανή, παρόλο που το Νότιο Σουδάν είναι ένα πολύ δύσκολο μέρος για να δουλέψει κανείς ως φωτορεπόρτερ. Οι άνθρωποι εκεί έχουν γενικά μια αποστροφή στο να φωτογραφίζονται, εξήγησε ο Madol, λόγω των παρατεταμένων τραυμάτων από έναν εμφύλιο πόλεμο που δεν έχει τελειώσει ποτέ, και λόγω της επιθετικότητας που αισθάνονται όταν μια φωτογραφική μηχανή σηκώνεται μπροστά στο πρόσωπό τους.
Τράβηξα μερικά καρέ με την Deng να στέκεται στην πλημμυρισμένη αυλή της και να μαζεύει καλάμια πριν χωρίσουν οι δρόμοι μας. Δεν μπόρεσα να κρατήσω επαφή μαζί της και αναρωτιέμαι αν αυτή και η οικογένειά της παραμένουν εκτοπισμένοι από τις πλημμύρες, που προβλέπεται να διαρκέσουν μέχρι τον Δεκέμβριο.
Ως ανεξάρτητη φωτορεπόρτερ με ειδίκευση στην Οικολογία και τις Τέχνες, εργάζομαι στο Ναϊρόμπι της Κένυας εδώ και σχεδόν πέντε χρόνια. Η δουλειά μου επικεντρώνεται σε μη έκτακτες ειδήσεις – ενδιαφέρουσες ιστορίες που περνούν κάτω από το ραντάρ της επικαιρότητας. Αφού αφιέρωσα μερικά χρόνια σε ιστορίες από την Κένυα, ένιωσα έτοιμη να ασχοληθώ με ολόκληρη την περιοχή. Η εργασία ως ελεύθερη επαγγελματίας μου έδωσε την ευκαιρία να ακολουθώ το ένστικτό μου όταν πρόκειται να κυνηγήσω ορισμένες ιστορίες.
Αισθάνομαι ευγνώμων που η δουλειά μου μού δίνει την ευκαιρία να καταγράφω τους αγώνες και τους θριάμβους εκείνων που αντιμετωπίζουν τόσο ακραίες προκλήσεις, σε μέρη του κόσμου που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θα επισκεφθούν ποτέ. Αλλά δεν έχω ακόμη καταλήξει στο πώς γίνεται κάποιοι άνθρωποι να επιβιώνουν με τόσο λίγα, ενώ άλλοι ζουν με μια αφθονία που προκαλεί ναυτία. Η προσπάθειά μου να συμφιλιώσω αυτές τις ανισότητες με αναγκάζει να συνεχίσω να προσπαθώ να καταλαβαίνω, να αναζητώ νέες ευκαιρίες ώστε να επεκτείνω τον τρόπο που εργάζομαι και να παραμένω περίεργη για το τι βρίσκεται πέρα από νέα όρια.
