Αυτό ο οδηγός δημοσιεύθηκε αρχικά στις 16/6/2024 από το GIJN και αναδημοσιεύεται από το iMEdD με άδεια Creative Commons. Διαβάστε το αρχικό άρθρο εδώ.
Μετάφραση: Εβίτα Λύκου
Σημείωση: Ο πλήρης Οδηγός για Ρεπορτάζ του GIJN Σχετικά με Ζητήματα Αναπηρίας συντάχθηκε από την Έμιλι Γουάτκινς (Emyle Watkins) και δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2023. Αυτή η συνοπτική, συντετμημένη έκδοση τροποποιήθηκε με επιμέλεια της Νικολίας Αποστόλου τον Ιανουάριο του 2024.
Τα άτομα με αναπηρία είναι η μεγαλύτερη διαστρωματική μειονοτική ομάδα, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Ο αριθμός τους ανέρχεται σε περίπου 1,3 δισεκατομμύρια άτομα παγκοσμίως και οποιοσδήποτε μπορεί να ενταχθεί στην κοινότητα των ατόμων με αναπηρία ανά πάσα στιγμή, ανεξαρτήτως εθνικότητας ή κοινωνικοοικονομικής κατάστασης. Τέλος, πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν είναι ορατή κάθε αναπηρία.
Σχεδόν κάθε ειδίκευση ρεπορτάζ περιλαμβάνει κάποια πτυχή σχετικά με την αναπηρία.
Ενότητα 1 – Ορισμός
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) διατυπώνει ίσως τον πλέον ευρύ ορισμό: «Η αναπηρία προκύπτει από την αλληλεπίδραση μεταξύ των ατόμων με παθήσεις υγείας, όπως η εγκεφαλική παράλυση, το σύνδρομο Down και η κατάθλιψη, με προσωπικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των αρνητικών συμπεριφορών, της έλλειψης πρόσβασης στα μέσα μεταφοράς και στα δημόσια κτίρια, και της περιορισμένης κοινωνικής υποστήριξης».
Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) σημειώνει ότι η αναπηρία μπορεί να οριστεί ως έχουσα τρεις διαστάσεις:
- Βλάβη της δομής ή της λειτουργίας του σώματος ή της νοητικής λειτουργίας ενός ατόμου· παραδείγματα βλαβών είναι η απώλεια ενός άκρου, η απώλεια της όρασης ή η απώλεια μνήμης.
- Περιορισμοί δραστηριοτήτων, όπως δυσκολία στην όραση, στην ακοή, στο περπάτημα ή στην επίλυση προβλημάτων.
- Περιορισμοί στη συμμετοχή σε καθημερινές δραστηριότητες, όπως η εργασία, οι κοινωνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες και η λήψη υγειονομικής περίθαλψης και προληπτικών υπηρεσιών.
Τα Ηνωμένα Έθνη διαθέτουν επίσης έναν κατάλογο των νομοθεσιών που σχετίζονται με την αναπηρία ανά χώρα.
Ερευνώντας τις πόλεις που (δεν) ανήκουν σε όλους
Ένα βίντεο-ρεπορτάζ για την καθημερινότητα των ατόμων με αναπηρία στον αστικό ιστό της ελληνικής περιφέρειας. Το project πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του φετινού incubator for local media του iMEdD.
Οι χώρες που έχουν υπογράψει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (CRPD) αναγνωρίζουν «ότι η αναπηρία είναι μια εξελισσόμενη έννοια και ότι προκύπτει από την αλληλεπίδραση μεταξύ των εμποδιζόμενων προσώπων, και των περιβαλλοντικών εμποδίων και των εμποδίων συμπεριφοράς που δυσχεραίνει την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή τους στην κοινωνία, σε ίση βάση με τους άλλους».
Σύμφωνα με το CDC, υπάρχουν πολλοί τύποι αναπηρίας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επηρεάζουν:
- Την όραση
- Την κίνηση
- Τη νόηση
- Τη μνήμη
- Τη μαθησιακή ικανότητα
- Την επικοινωνία
- Την ακοή
- Την ψυχική υγεία
- Τις κοινωνικές σχέσεις
Αυτές οι παθήσεις που συνδέονται με τη γέννηση μπορεί να περιλαμβάνουν:
Επιπλέον, το CDC σημειώνει ότι οι αναπηρίες μπορεί να συνδέονται με αναπτυξιακές παθήσεις που εμφανίζονται καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, για παράδειγμα, διαταραχή αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ), και διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ). Άλλες αναπηρίες μπορεί να σχετίζονται με ατυχήματα ή τραυματισμούς (π.χ. τραυματική εγκεφαλική βλάβη ή τραυματισμός της σπονδυλικής στήλης), με μακροχρόνιες παθήσεις ή ασθένειες (π.χ. διαβήτης) ή να είναι εξελικτικές (π.χ. μυϊκή δυστροφία), να σχετίζονται με τη γήρανση (όπως η απώλεια κινητικότητας ή η απώλεια όρασης και ακοής), να είναι στατικές (π.χ. απώλεια άκρων) ή δυναμικές (ορισμένες μορφές σκλήρυνσης κατά πλάκας). Ο αυτισμός, η ΔΕΠΥ και η δυσλεξία είναι επίσης παραδείγματα νευροδιαφορετικότητας, όπου οι διαφοροποιήσεις στον εγκέφαλο επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι σκέφτονται και επεξεργάζονται τις πληροφορίες. Η νευροδιαφορετικότητα δεν αποτελεί, εξ ορισμού, αναπηρία, αλλά μπορεί να σχετίζεται με την αναπηρία.
Για περισσότερους ορισμούς και μοντέλα θεώρησης της αναπηρίας, διαβάστε την αναλυτική έκδοση του παρόντος οδηγού.
Ενότητα 2 – Θέματα προς διερεύνηση
- Αποϊδρυματοποίηση: Η διαδικασία απομάκρυνσης των ατόμων με αναπηρία από ιδρύματα, νοσοκομεία και εγκαταστάσεις και εγκατάστασής τους σε μικρότερες κοινοτικές δομές ή σε συνθήκες ανεξάρτητης διαβίωσης, όπως ατομικά διαμερίσματα.
- Προσβάσιμη, προσιτή στέγαση: Εξετάστε κατά πόσον οι άνθρωποι βρίσκουν οικονομικά προσιτή κατοικία που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους, όπως η διάθεση συγκεκριμένων φυσικών ή σχεδιαστικών χαρακτηριστικών για την εξυπηρέτηση ατόμων με αναπηρία κ.λπ.
- Πρόσβαση στη μεταφορά: Ερευνήστε αν τα βασικά συγκοινωνιακά μέσα σε μια συγκεκριμένη περιοχή είναι προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία.
- Πρόσβαση στην απασχόληση: Εντοπίστε τα εμπόδια που υφίστανται για τα άτομα με αναπηρία που είναι σε θέση να εργαστούν.
- Πρόσβαση στην εκπαίδευση: Ερευνήστε αν παρέχονται εκπαιδευτικές ευκαιρίες στους μαθητές και αν αυτές είναι επαρκείς.
- Αόρατες αναπηρίες: Δεν είναι όλες οι αναπηρίες ορατές με γυμνό μάτι. Πολλά άτομα με χρόνιες ασθένειες, όπως το άσθμα, ο διαβήτης, ο καρκίνος και τα αυτοάνοσα νοσήματα (ρευματοειδής αρθρίτιδα, ερυθηματώδης λύκος κ.λπ.) αυτοπροσδιορίζονται ως άτομα με αναπηρία. Οι παθήσεις ψυχικής υγείας συχνά θεωρούνται επίσης αόρατες αναπηρίες.
- Μισαναπηρισμός και διακρίσεις: Όπως ο ρατσισμός χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις διακρίσεις κατά των έγχρωμων ατόμων και ο σεξισμός για να περιγράψει τις διακρίσεις με βάση το φύλο.
- Φυσικές υποδομές: Εξετάστε αν οι φυσικές υποδομές της κοινότητάς σας εξυπηρετούν –ή δυσχεραίνουν– τα άτομα με αναπηρία.
- Υγειονομική περίθαλψη: Ερευνήστε αν οι άνθρωποι στην περιοχή σας έχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη ή αν μπορούν να ανταπεξέλθουν οικονομικά σε αυτήν.
- Αλυσίδες εφοδιασμού: Πώς επηρεάζουν οι αλυσίδες εφοδιασμού και τα ζητήματα της βιομηχανίας την πρόσβαση σε βασικό ιατρικό εξοπλισμό και θεραπείες για άτομα με αναπηρία;
- Αμφιλεγόμενες θεραπείες: Ορισμένες ιατρικές θεραπείες μπορεί να θεωρούνται αμφιλεγόμενες από τις κοινότητες τις οποίες υποτίθεται ότι εξυπηρετούν, ιδίως αν οι άνθρωποι εξαναγκάζονται να υποβληθούν σε αυτές.
- Κακοποίηση και Παραμέληση: Εξετάστε κριτικά τις συνθήκες στα ιδρύματα όπου ζουν οι άνθρωποι, καθώς και τους φροντιστές και τους εργαζόμενους που πληρώνονται για να τους εξυπηρετούν. Ένα άλλο μείζον ζήτημα είναι η ανθρωποκτονία τέκνων –από γονέα– και παρόμοιες περιπτώσεις που αφορούν τη δολοφονία από σύντροφο ή κηδεμόνα.
- «Crip tax» (Φόρος αναπηρίας): Ο όρος αυτός στην καθομιλουμένη εκφράζει την αντίληψη ότι η διαβίωση κοστίζει περισσότερο για τα άτομα με αναπηρία.
- Αναγκαστική στείρωση: Δεκάδες χώρες παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων πολλών ευρωπαϊκών χωρών και πολιτειών των ΗΠΑ, εξακολουθούν να επιτρέπουν νομικά τις αναγκαστικές στειρώσεις ατόμων με αναπηρία.
Ενότητα 3 – Εύρεση πηγών και δεδομένων
- Άτομα με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων μη ομιλούντων ατόμων που έχουν δυνατότητα επικοινωνίας.
- Υπερασπιστές (ΣτΜ: των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρίες)
- Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
- Αναζητήστε άτομα με αναπηρία και νευροδιαφορετικότητα τα οποία να είναι ειδικοί στους τομείς που μπορεί να χρειαστείτε για το θέμα σας.
- Οργανώσεις που φροντίζουν και υπερασπίζονται τα άτομα με αναπηρία· ωστόσο, ελέγξτε αν απασχολούν άτομα με αναπηρία σε θέσεις λήψης αποφάσεων.
Γεφυρώνοντας αποστάσεις με τη δύναμη της συνεργασίας
Πριν από περίπου δύο μήνες, ολοκληρώθηκε ένας ξεχωριστός κύκλος του iMEdD incubator, ο πρώτος που απευθύνθηκε αποκλειστικά σε δημοσιογράφους του ελληνικού τοπικού Τύπου.
Εύρεση Δεδομένων
- Όταν αναζητάτε δεδομένα, να θυμάστε ότι επί χρόνια η αναπηρία δεν λαμβανόταν σοβαρά υπόψη ως επιστημονικός τομέας και ότι τα άτομα με αναπηρία δεν είχαν ανέκαθεν πολιτικά δικαιώματα· σε πολλές χώρες, ακόμη δεν έχουν.
- Να στέκεστε πάντα κριτικά απέναντι στα δεδομένα που εντοπίζετε. Πρώτον, εξετάστε τον ορισμό της αναπηρίας, καθώς αυτός ενδέχεται να διαφέρει ανάλογα με τη χώρα ή το πρόγραμμα.
- Τα ιστορικά δεδομένα ενδέχεται να είναι ελλιπή, καθώς πολλές χώρες δεν τηρούσαν στοιχεία για τα άτομα με αναπηρία.
- Συμβουλευτείτε τα άτομα της κοινότητας με αναπηρία σχετικά με τα δεδομένα.
- Αναζητήστε βάσεις δεδομένων που έχουν δημιουργηθεί από οργανισμούς και φιλανθρωπικές οργανώσεις τα οποία εκπροσωπούν ή εξυπηρετούν τους πληθυσμούς για τους οποίους γράφετε.
- Αναζητήστε επιστημονικές μελέτες.
- Μπορεί, επίσης, να χρειαστεί να δημιουργήσετε τη δική σας βάση δεδομένων ή να βρείτε σχετικές εκθέσεις για να τις χρησιμοποιήσετε ως αφετηρία.
- Μερικές φορές η αναπηρία μπορεί να βρεθεί σε σύνολα στατιστικών δεδομένων και έρευνες κάτω από τις λέξεις «υγεία», «δημογραφικά στοιχεία» ή «ταυτότητα».
- Εάν δεν μπορείτε να βρείτε σχετικά δεδομένα για μια συγκεκριμένη ομάδα ατόμων με αναπηρία, προσπαθήστε να εξετάσετε πιο συγκεκριμένες ομάδες, ώστε να σχηματίσετε τη δική σας εικόνα. Για παράδειγμα, αν εργάζεστε πάνω σε ένα θέμα σχετικά με τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα στη χώρα σας, αλλά δεν μπορείτε να βρείτε μια γενική στατιστική για τον αριθμό των ανοσοκατεσταλμένων ατόμων, προσπαθήστε να αναζητήσετε δεδομένα για συγκεκριμένες παθήσεις που μπορεί να αντιμετωπίζουν τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα, όπως ο καρκίνος, τα αυτοάνοσα νοσήματα, οι μεταμοσχεύσεις και ο HIV/AIDS.
- Ξεκινήστε από τη στατιστική υπηρεσία, το τμήμα ή το υπουργείο της χώρας, τα οποία είναι συνήθως ένα καλό σημείο εκκίνησης. Ορισμένες χώρες περιλαμβάνουν επίσης τα άτομα με αναπηρία σε εθνικές έρευνες ή απογραφές. Ιδού ένα θέμα που επισημαίνει προβλήματα σχετικά με τα δεδομένα που αφορούν τα άτομα με αναπηρία στην απογραφή της Ινδίας.
- Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο κάλυψης του συνδρόμου μακροχρόνιου (long) COVID ως αναπηρία, διαβάστε αυτόν τον οδηγό από το Body Politic, γραμμένο από την ανεξάρτητη δημοσιογράφο Φιόνα Λόουενστάιν (Fiona Lowenstein).
- Χρησιμοποιήστε τους νόμους για την ελευθερία της πληροφόρησης (FOI) ή το δικαίωμα στην πληροφόρηση (RTI), για να αποκτήσετε πρόσβαση σε δεδομένα, όταν οι αρμόδιοι υπάλληλοι δεν τα παραχωρούν οικειοθελώς. Το GIJN διαθέτει έναν ολοκληρωμένο οδηγό για τη χρήση των συγκεκριμένων νόμων πρόσβασης σε ολόκληρο τον κόσμο. Όταν οι υπηρεσίες αρνούνται να συμμορφωθούν με την ισχύουσα νομοθεσία, εξετάστε το ενδεχόμενο να προσλάβετε δικηγόρους που θα καταθέσουν αγωγή στο πλαίσιο του νόμου. Ορισμένοι δικηγόροι αναλαμβάνουν τέτοιες υποθέσεις δωρεάν.
- Εξετάστε τις οικονομικές δαπάνες της χώρας και τα ποσά που δαπανώνται για τα άτομα με αναπηρία.
Διεθνείς βάσεις δεδομένων
- Οι Συλλογές Δεδομένων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι μια βάση δεδομένων με στατιστικά στοιχεία και πληροφορίες για την παγκόσμια υγεία.
- Το Διεθνές Δίκτυο Έρευνας Νοικοκυριών (IHSN) είναι μια εύκολα αναζητήσιμη βάση δεδομένων που περιλαμβάνει έρευνες οι οποίες έχουν διεξαχθεί σε χώρες σε όλο τον κόσμο.
- Η Βάση Μικροδεδομένων της Παγκόσμιας Τράπεζας περιλαμβάνει διάφορες έρευνες, ιδίως από αναπτυσσόμενες χώρες.
- Η Στατιστική Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών: Πρόγραμμα Στατιστικών Ατόμων με Αναπηρία παρέχει, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, «διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές και πρότυπα για τη μέτρηση της αναπηρίας· πληροφορίες για περιφερειακές και διεθνείς συναντήσεις που σχετίζονται με τις στατιστικές για την αναπηρία· και συνδέσμους προς άλλους σχετικούς ιστότοπους και πηγές».
- Ο κύριος ιστότοπος του Τμήματος Στατιστικής των Ηνωμένων Εθνών μπορεί επίσης να είναι χρήσιμος για την εύρεση σχετικών στατιστικών στοιχείων που δεν μπορείτε να εντοπίσετε στο πλαίσιο του Προγράμματος Στατιστικών Ατόμων με Αναπηρία.
- Ο Κατάλογος Ερευνών του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας είναι μια ακόμη διεθνής βάση δεδομένων εθνικών ερευνών.
Ο συγκεκριμένος κατάλογος δεν είναι πλήρης και ορισμένες χώρες ενδέχεται να μη συλλέγουν ή να μην παρέχουν πληροφορίες στις εν λόγω βάσεις δεδομένων.
Διεθνείς οργανισμοί ατόμων με αναπηρία – Σημείωση: Υπάρχουν πολυάριθμες ομάδες-ομπρέλες για τις κοινότητες των ατόμων με αναπηρία, πολλές από τις οποίες δεν περιλαμβάνονται εδώ. Οι παρακάτω ομάδες αποτελούν ένα δείγμα.
- Διεθνής Συμμαχία για την Αναπηρία (IDA) – Παγκόσμια συμμαχία οργανώσεων για τα άτομα με αναπηρία. Σύμφωνα με τον ιστότοπο της IDA, οι οργανώσεις-μέλη διοικούνται στην πλειοψηφία τους από άτομα με αναπηρία και τους οικείους τους και περιλαμβάνουν άτομα με αναπηρία. Η IDA διαχειρίζεται επίσης το Παγκόσμιο Δίκτυο Αυτοχθόνων Ατόμων με Αναπηρία και το Παγκόσμιο Δίκτυο Δράσης για την Αναπηρία (GLAD).
- Το Ευρωπαϊκό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία είναι «μια οργάνωση-ομπρέλα ατόμων με αναπηρία που υπερασπίζεται τα συμφέροντα άνω των 100 εκατομμυρίων ατόμων με αναπηρία στην Ευρώπη». Η ομάδα προτείνει επίσης πηγές στον ιστότοπό της, συμπεριλαμβανομένων δημοσιεύσεων και διαδικτυακών σεμιναρίων.
- Το Αφρικανικό Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία είναι «η ηπειρωτική οργάνωση μελών των Οργανώσεων Ατόμων με Αναπηρία (DPOs) στην Αφρική». Θα βρείτε μια λίστα με τις σχετικές αφρικανικές οργανώσεις εδώ.
- Το Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία της ASEAN είναι ένα δίκτυο που αποτελείται από τις Οργανώσεις Ατόμων με Αναπηρία (DPOs) της Ένωσης Χωρών Νοτιοανατολικής Ασίας. Συντάσσει εκθέσεις που μπορούν να αποτελέσουν καλή πηγή για τους δημοσιογράφους.
- Το RIADIS είναι το λατινοαμερικανικό δίκτυο μη κυβερνητικών οργανώσεων ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους. Διαθέτει μια ενδιαφέρουσα ενότητα με πηγές στον ιστότοπό του, όπου μπορεί κανείς να βρει εργαλεία και μια βιβλιοθήκη.
- Το Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία του Ειρηνικού εκπροσωπεί 71 οργανώσεις ατόμων με αναπηρία και των υποστηρικτών τους σε 22 νησιωτικές χώρες και επικράτειες του Ειρηνικού. Προσφέρει μια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη με πηγές για την COVID-19, το φύλο, την προσβασιμότητα, την κλιματική αλλαγή και άλλα.
Διεθνείς οργανισμοί για συγκεκριμένες αναπηρίες
- Η Παγκόσμια Ένωση Τυφλών (WBU) είναι ένας οργανισμός με έδρα τον Καναδά που προσφέρει πηγές σχετικά με την COVID-19, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την απασχόληση, την εκπαίδευση και πολλά άλλα θέματα.
- Η Παγκόσμια Ομοσπονδία Κωφών είναι ένας παγκόσμιος οργανισμός που εργάζεται για την εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων για 70 εκατομμύρια κωφά άτομα σε όλο τον κόσμο, με πηγές για πολιτικές, εργαλειοθήκες και διάφορες εκθέσεις και οδηγούς.
- Η Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Τυφλοκωφών (WFDB) υποστηρίζει τα δικαιώματα των ανθρώπων που έχουν ταυτόχρονα προβλήματα ακοής και όρασης. Η ομάδα προσφέρει παγκόσμιες εκθέσεις και διάφορες πηγές στον ιστότοπό της.
Άλλες διεθνείς πηγές
- Δύο εκθέσεις του ΠΟΥ σχετικά με τα διεθνή ζητήματα και τις ανισότητες που επηρεάζουν τα άτομα με αναπηρία: η εκτενής αλλά πλέον παρωχημένη Παγκόσμια Έκθεση για την Αναπηρία (2011) και η πιο εστιασμένη Παγκόσμια Έκθεση για την Ισότητα στην Υγεία των Ατόμων με Αναπηρία (2022).
- Ανάλυση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την Ένταξη των Ατόμων με Αναπηρία – Η Παγκόσμια Τράπεζα έχει εκπονήσει αρκετές μελέτες και εκθέσεις σχετικά με τη διασύνδεση της αναπηρίας με θέματα όπως η εκπαίδευση, η βία και η ανάπτυξη. Υπάρχουν επίσης παραδείγματα διαφορετικών πρωτοβουλιών για την αναπηρία σε διαφορετικές χώρες.
- Η έκθεση της UNICEF για τα παιδιά με αναπηρίες «Βλέποντας, Καταμετρώντας, Συμπεριλαμβάνοντας: Χρησιμοποιώντας Δεδομένα για να Ρίξουμε Φως στην Ευημερία των Παιδιών με Αναπηρίες» (2022) προσφέρει σημαντικά στατιστικά στοιχεία για τα παιδιά με αναπηρίες και τις ανισότητες που αντιμετωπίζουν αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η UNICEF αναφέρει ότι η έκθεση περιλαμβάνει τις «πρώτες παγκόσμιες και τοπικές εκτιμήσεις για τα παιδιά με αναπηρία».
- Ηνωμένα Έθνη: Τμήμα Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων· Πηγές για την Αναπηρία – Αυτή η ιστοσελίδα παρέχει συνδέσμους για το έργο και τις πηγές του ΟΗΕ σχετικά με την αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων καταλόγων με νόμους και νομοθετικές διατάξεις αναφορικά με την αναπηρία ανά χώρα, καθώς και στρατηγικές και σχέδια δράσης για την αναπηρία ανά χώρα.
- Το Τμήμα Στατιστικής του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILOSTAT) παρέχει στοιχεία και πληροφορίες σχετικά με την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία διεθνώς.
- Ενημερωτικό δελτίο των Ηνωμένων Εθνών για τα Άτομα με Αναπηρία – Ένα συνοπτικό δελτίο διεθνών στατιστικών στοιχείων για την αναπηρία και θέματα που επηρεάζουν τα άτομα με αναπηρία.
- Κατάλογος Πηγών Μακροχρόνιου COVID – Πρόκειται για μια παγκόσμια βάση δεδομένων με πηγές για τον μακροχρόνιο COVID, που περιλαμβάνει ασθενείς και ειδικούς. Η βάση δεδομένων διέπεται από κανόνες για τη χρήση της και περιλαμβάνει στοιχεία επικοινωνίας, τοποθεσίες και πληροφορίες σχετικά με κάθε πηγή.
- Αιτήματα για Συνεντεύξεις της Ομάδας Υποστήριξης Μακροχρόνιου COVID του Body Politic – Η διεθνής ομάδα υποστήριξης του Body Politic επιτρέπει στους δημοσιογράφους να υποβάλουν αιτήματα για τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία κοινοποιούν στο δίκτυό τους προκειμένου να βρεθούν άτομα που μπορεί να ενδιαφέρονται να μιλήσουν. Η ομάδα υποστήριξης αριθμεί πάνω από 13.000 μέλη που έχουν σήμερα, είχαν στο παρελθόν ή αναρρώνουν από COVID-19, τα οποία παρουσιάζουν συμπτώματα μετά την ανάρρωση από COVID-19 ή είναι οικείοι κάποιου που πάσχει από COVID-19, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της.
- Αναπηρία και Φτώχεια στις Αναπτυσσόμενες Χώρες: Ένα Στιγμιότυπο από την Παγκόσμια Έρευνα Υγείας – Η παρούσα μελέτη έχει ως στόχο να συμβάλει στην εμπειρική έρευνα σχετικά με τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες των ατόμων με αναπηρία στις αναπτυσσόμενες χώρες. Χρησιμοποιώντας συγκρίσιμα δεδομένα και μεθόδους σε όλες τις χώρες, παρουσιάζει ένα στιγμιότυπο της οικονομικής κατάστασης των ατόμων με αναπηρία σε ηλικία εργασίας και των νοικοκυριών τους σε 15 αναπτυσσόμενες χώρες.
- Η Πύλη για Άτομα με Αναπηρία – Η πύλη συγκεντρώνει ποσοτικά στοιχεία για την αναπηρία από 48 χώρες, κυρίως από τον Παγκόσμιο Νότο, χρησιμοποιώντας βασικούς αναπτυξιακούς δείκτες που προέρχονται ως επί το πλείστον από το πλαίσιο των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Τα δεδομένα καλύπτουν τα θέματα της εκπαίδευσης, της οικονομικής ενδυνάμωσης, του στίγματος και των διακρίσεων, καθώς και της τεχνολογίας και της καινοτομίας.
- Η Αφρικανική Επετηρίδα για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, που εκδίδεται κάθε χρόνο από το Πανεπιστήμιο της Πρετόρια, είναι ένα περιοδικό που αξιολογείται από ομότιμους και προσφέρεται δωρεάν στους χρήστες με στόχο την «προώθηση της επιστήμης της αναπηρίας» στην ήπειρο.
Άλλες χρήσιμες πηγές
- Diversity in Latin American Journalism (Η Διαφορετικότητα στη Λατινοαμερικανική Δημοσιογραφία), ebook από το Knight Center.
- Το Integrados είναι ο πρώτος ιστότοπος ψηφιακών μέσων της Χιλής που επικεντρώνεται στην αναπηρία και στην ένταξη
- Το Journalists With Disabilities Break Paradigms In Latin American Newsrooms, But Face Barriers Entering And Staying In The Profession (Δημοσιογράφοι με Αναπηρία Καταργούν τα Στερεότυπα στις αίθουσες σύνταξης της Λατινικής Αμερικής, Αλλά Αντιμετωπίζουν Εμπόδια στην Είσοδο και στην Παραμονή τους στο Επάγγελμα) είναι μια σπουδαία έρευνα του 2021 από το LATAM Journalism Review για τους δημοσιογράφους με αναπηρία (διαθέσιμη στα αγγλικά, στα ισπανικά και στα πορτογαλικά).
- Το Blind News Audiences Are Being Left Behind In Ihe Data Visualization Revolution: Here’s How We Fix That (Το Τυφλό Ειδησεογραφικό Κοινό Μένει Πίσω στην Επανάσταση της Οπτικοποίησης Δεδομένων: Να Πώς Λύσαμε Αυτό το Πρόβλημα), ένα θέμα του 2023 από το Ινστιτούτο Reuters.
Μπορούν τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης να ακολουθήσουν τα δημοσιογραφικά πρότυπα;
Η επαγγελία ότι η αγορά των μέσων μαζικής ενημέρωσης θα επωφελούνταν από την τεχνητή νοημοσύνη φαίνεται απίθανο να επαληθευτεί, τουλάχιστον όχι εξ ολοκλήρου.
Ενότητα 4 – Γλώσσα και συνεντεύξεις
Το Εθνικό Κέντρο για την Αναπηρία και τη Δημοσιογραφία (NCDJ) διατηρεί έναν εκτενή οδηγό σύνταξης κειμένων σχετικά με την αναπηρία για δημοσιογράφους, στον οποίο διευκρινίζεται ποια γλώσσα και ποιον τόνο πρέπει να χρησιμοποιείτε και τι να αποφεύγετε. Διατίθεται στα αγγλικά, στα ισπανικά, στα ρουμανικά και στα ιταλικά.
Φροντίστε να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με:
- Την ακρίβεια. Ρωτήστε τα μέλη της κοινότητας των ατόμων με αναπηρία από τα οποία παίρνετε συνέντευξη ποια γλώσσα προτιμούν. Προτιμούν τη χρήση της γλώσσας «πρώτα το πρόσωπο» ή «πρώτα η ταυτότητα»; Είναι η διαφορά μεταξύ της φράσης «άτομο με αναπηρία» και «ανάπηρο άτομο».
- Πότε πρέπει να γνωστοποιήσετε την αναπηρία κάποιου: μόνο όταν είναι σχετική με το ζήτημα που εξιστορείται.
- Μη χρησιμοποιείτε ευφημισμούς. Ορισμένα παραδείγματα αυτού είναι τα «special needs», «differently-abled», «diversely-abled» και «disability» στα αγγλικά. [ΣτΜ: αντίστοιχα στα ελληνικά «άτομα με ειδικές ανάγκες», «άτομα με ειδικές ικανότητες», «άτομα με ειδικές δεξιότητες»]. Αυτοί οι ευφημισμοί μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη γλώσσα, τον πολιτισμό και τη θρησκεία. Στην Ινδία, τα άτομα με αναπηρίες μερικές φορές αναφέρονται ως «divyang» που σημαίνει «εκείνος που έχει ένα θεϊκό μέλος στο σώμα του» στα Χίντι.
- Να είστε προσεκτικοί με τη χρήση λέξεων που συνήθως πλαισιώνουν την αναπηρία ως αρνητική εμπειρία, όπως «πάσχει από», «ελάττωμα», «περιορισμός», «βλάβη», ή που ενοχοποιούν ένα βοήθημα κινητικότητας ως περιοριστικό, όπως η χρήση της φράσης «καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο».
Βέλτιστες πρακτικές συνέντευξης
Εξασφάλιση επιλογών διεξαγωγής συνεντεύξεων σε άτομα με αναπηρία. Ορισμένοι άνθρωποι προτιμούν την ψηφιακή ή την τηλεφωνική επικοινωνία, είτε λόγω εμποδίων πρόσβασης στην κοινότητά τους, είτε για λόγους ψυχικής υγείας, είτε για λόγους προφύλαξης, προκειμένου να μην κολλήσουν κάποια μολυσματική ασθένεια. Ορισμένοι άνθρωποι τα καταφέρνουν καλύτερα όταν είναι προετοιμασμένοι παρά αν είναι εκτεθειμένοι, ειδικά άτομα με άγχος, κόπωση, εκτελεστική δυσλειτουργία ή διαταραχές αισθητηριακής επεξεργασίας. Ορισμένοι άνθρωποι πρέπει να βρεθούν μαζί σας πρόσωπο με πρόσωπο, είτε αυτοπροσώπως είτε ψηφιακά, για να διαβάσουν τα χείλη σας ή να χρησιμοποιήσουν διερμηνέα. Αυτή η λίστα δεν είναι πλήρης.
Ενότητα 5 – Περιπτωσιολογικές μελέτες
Disability Card in Burkina Faso: Disillusion (Κάρτα Αναπηρίας στην Μπουρκίνα Φάσο: Απογοήτευση), Μπουρκίνα Φάσο, 2021. Μια βαθιά κατάδυση στο πρόγραμμα της κάρτας αναπηρίας αυτής της δυτικοαφρικανικής χώρας αποκαλύπτει τα προβλήματα που σχετίζονται όχι μόνο με την απόκτηση της κάρτας, αλλά και με την ίδια την κάρτα. Τα άτομα με αναπηρία επιβεβαιώνουν τα εμπόδια που υπάρχουν στην απόκτηση της κάρτας, συμπεριλαμβανομένου του κόστους των δαπανηρών αξιολογήσεων για την εκπλήρωση των απαιτήσεων. Όσοι ήδη είναι κάτοχοι της κάρτας λένε, επίσης, ότι η απόκτησή της δεν τους ωφέλησε, τελικά.
How Delhi Police Botched the Investigation into a Disabled Child’s Rape (Πώς η Αστυνομία του Δελχί τα Θαλάσσωσε στην Έρευνα για τον Βιασμό ενός Παιδιού με Αναπηρία), Ινδία, 2022. Ο ερευνητικός ιστότοπος Newslaundry δημοσίευσε μια σειρά δύο μερών που εξέταζε τον βιασμό ενός 11χρονου με σοβαρές γνωστικές αναπηρίες. Ο ιστότοπος κατέγραψε πολυάριθμες παραλείψεις των αρχών επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένων περιπτώσεων όπου η αστυνομία δεν ακολούθησε τη διαδικασία για την αντιμετώπιση θύματος με αναπηρία και παρέλειψε τα απαραίτητα βήματα που θα της επέτρεπαν να εξασφαλίσει αποδεικτικά στοιχεία.
One Man’s COVID-19 Death Raises the Worst Fears of Many People With Disabilities (Ο Θάνατος Ενός Άνδρα από COVID-19 Πυροδοτεί τους Χειρότερους Φόβους Πολλών Ατόμων με Αναπηρία), ΗΠΑ, 2020. Ο Τζο Σαπρίο (Joe Shaprio) του NPR εξέτασε την περίπτωση ενός 46χρονου τετραπληγικού άνδρα, ο οποίος μεταφέρθηκε σε μονάδα φροντίδας στο τέλος της ζωής του, ενώ νοσηλευόταν για COVID-19, και τελικά απεβίωσε. Η σύζυγός του πιστεύει ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να του αρνήθηκαν θεραπεία που θα μπορούσε να του σώσει τη ζωή λόγω της αναπηρίας του, και διάφορες ομάδες ανησυχούν ότι υπάρχει περίπτωση να παραβιάστηκαν τα δικαιώματά του. Αυτό το άρθρο περιγράφει πώς κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 εκδηλώθηκαν πολλοί προβληματισμοί σχετικά με τη διαχείριση της υγειονομικής περίθαλψης και την ιατρική προκατάληψη απέναντι στα άτομα με αναπηρία.
Disabilities and Disabled (Αναπηρίες και Άτομα με Αναπηρία), Εκουαδόρ, 2020. Στον Ισημερινό, εκδόθηκαν παράνομα 3.000 κάρτες αναπηρίας, οι οποίες επιτρέπουν παροχές όπως φορολογικές ελαφρύνσεις για εισαγωγές οχημάτων και πρόωρη συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας. Ο δημοσιογράφος Φερνάντο Βιγιαβιτσένσιο Βαλένθια (Fernando Villavicencio Valencia) ερεύνησε έναν γιατρό και μέλη της οικογένειάς του, οι οποίοι έλαβαν κάρτες και χρησιμοποίησαν τα προνόμιά τους, για να εισάγουν οχήματα.
Disabled for Sale (Άτομα με Αναπηρία Προς Πώληση), Γαλλία, 2022. Μια εξαετής έρευνα σε κοινωνικούς φορείς που απασχολούν άτομα με αναπηρία. Ο δημοσιογράφος Τιμπό Πετίτ (Thibault Petit) εξέτασε τους χαμηλούς μισθούς και τις άθλιες συνθήκες εργασίας περίπου 120.000 ατόμων με αναπηρία. Διαπίστωσε ότι αμείβονταν με το μισό του κατώτατου μισθού και λάμβαναν μικρότερες συνταξιοδοτικές εισφορές.
