Ένα φορτίο με 3 εκατομμύρια «χάπια των τζιχαντιστών» κι ένα ταξιδιωτικό γραφείο στα νότια προάστια της Αθήνας.
Τον Μάρτιο του 2024, σε ανύποπτο χρόνο με όσα δραματικά συμβαίνουν τα τελευταία 24ωρα στη Συρία, οι αμερικανικές Αρχές ανακοίνωσαν ότι επιβάλουν κυρώσεις σε 11 φυσικά πρόσωπα και εταιρείες, που θεωρείται ότι παρείχαν στήριξη στο καθεστώς του Μπασάρ αλ-Ασαντ.
Μεταξύ αυτών, είναι δύο πρόσωπα που φέρεται να συνδέονται με την κατάσχεση, στα ανοιχτά της Κρήτης, ενός από τα μεγαλύτερα φορτία ναρκωτικών τα τελευταία χρόνια. Υπό την ανοχή του Άσαντ η Συρία είχε μετατραπεί σε χώρα-παραγωγό ναρκωτικών, κυρίως δισκίων αμφεταμίνης Captagon, που είναι γνωστά και ως τα «χάπια των τζιχαντιστών».
Τα ίχνη των ίδιων ανθρώπων του Άσαντ οδηγούν, επίσης, σε ένα ταξιδιωτικό γραφείο στη Γλυφάδα. Λειτούργησε για περίπου έναν χρόνο σε ισόγειο γωνιακό κατάστημα μιας ήσυχης γειτονιάς, όμως οι κάτοικοί της είπαν στο iMEdD ότι το θυμούνται με δυσκολία.
Το ρεσάλτο
Η ιστορία ξεκινά τον Δεκέμβριο του 2018. Ειδικές δυνάμεις του Λιμενικού έκαναν ρεσάλτο στο φορτηγό πλοίο Noka, με σημαία Συρίας, το οποίο είχε αποπλεύσει από τη Λαττάκεια με προορισμό το λιμάνι της Βεγγάζης. Δεν διευκρινίστηκε αν οι αποστολείς του φορτίου ήταν εταιρείες-φαντάσματα στη Συρία, το ίδιο και οι παραλήπτριες στη Λιβύη.
Σύμφωνα με τα επίσημα έγγραφα, το πλοίο μετέφερε τρόφιμα και απορρυπαντικά, όμως στους διπλούς πάτους οκτώ κοντέινερ βρέθηκαν κρυμμένοι 6 τόνοι κατεργασμένης κάνναβης και 3.127.360 χάπια Captagon. O Σύρος πλοίαρχος και τα υπόλοιπα δέκα μέλη του πληρώματος του Noka συνελήφθησαν. Αρνήθηκαν ότι γνώριζαν για τα ναρκωτικά, μάλιστα κάποιοι κατέθεσαν ότι φοβούνται για τη ζωή τους.
«Έχω ειδικότητα λιπαντής. Η δουλειά μου ήταν έξι ώρες, έτρωγα και κοιμόμουν μέχρι να έρθει η επόμενη βάρδια», κατέθεσε μέλος του πληρώματος. «Τα κοντέινερ τα έβαλαν μπροστά μας στο καράβι και είχαν περάσει από σκάνερ του συριακού κράτους», είπε ο ίδιος. Οι 11 ναυτικοί παρέμειναν προφυλακισμένοι για 18 μήνες και τελικά κρίθηκαν αθώοι σε δίκη που έγινε στο Ηράκλειο. Διαφορετικό δικαστήριο διέταξε, τον Μάρτιο του 2021, την απόδοση του πλοίου στον ιδιοκτήτη του.
Ο Καγιάλι
Λίγο καιρό αργότερα, έρευνα του δικτύου OCCRP αποκάλυψε ότι πραγματικός ιδιοκτήτης του φορτηγού πλοίου Noka ήταν ο Σύριος Ταχίρ αλ-Καγιάλι, 64 ετών σήμερα, ο οποίος συνδεόταν με την οικογένεια του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ-Ασαντ. Το όνομα του Καγιάλι, που φέρεται να ζούσε μέχρι πρόσφατα στην Ιταλία, περιλαμβάνεται σε λίστα προσώπων και εταιρειών που μπήκαν στις αμερικανικές κυρώσεις τον περασμένο Μάρτιο, λόγω της στήριξης που παρείχαν στον Σύριο πρόεδρο – μέσω παράνομων χρηματικών συναλλαγών, διακίνησης ναρκωτικών και παράνομης διακίνησης συριακών εμπορευμάτων, όπως σημειώνεται.
Το αρμόδιο Τμήμα Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων του αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών (OFAC) κάνει ειδική αναφορά στην υπόθεση του φορτίου ναρκωτικών στην Κρήτη. Πιο ειδικά, αναφέρει ότι τα πλοία του Καγιάλι μετέφεραν χάπια Captagon και χασίς, «και τα δύο γνωστές πηγές χρηματοδότησης του καθεστώτος Άσαντ», όπως σημειώνεται. «Ο Καγιάλι χρησιμοποίησε την εταιρεία Neptunus LLC για την αγορά του φορτηγού πλοίου Noka, το οποίο μετέφερε Captagon και χασίς αξίας άνω των 100 εκατ. δολαρίων, όταν ακινητοποιήθηκε από τις ελληνικές αρχές στο ταξίδι του από το λιμάνι της Λαττάκειας προς την ανατολική Λιβύη».
Το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ έπεσε στη Συρία. Πώς θα αλλάξει αυτό τη Μέση Ανατολή;
Το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ είχε αντέξει πάνω από μια δεκαετία εξεγέρσεων, εμφυλίου πολέμου και διεθνών κυρώσεων από την έναρξη των εκτεταμένων διαδηλώσεων το 2011. Κι όμως, κατέρρευσε σε εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα.
Το ταξιδιωτικό γραφείο
Στην ίδια δέσμη αμερικανικών κυρώσεων υπάρχει ένα δεύτερο πρόσωπο με αναφορά στην Ελλάδα. Πρόκειται για τον Σύριο Μαχμούντ Αμπντουλιλάχ αλ-Ντζέι, 41 ετών σήμερα, ο οποίος περιγράφεται ως υπεύθυνος για το φορτίο ναρκωτικών του Noka και ακόμη τριών φορτίων που κατασχέθηκαν στη Λιβύη. Εκτός από τα ναρκωτικά, ο Ντζέι κατηγορήθηκε επίσης για διακίνηση ανθρώπων, ενώ φέρεται να ίδρυσε μια ταξιδιωτική εταιρεία με γραφεία στη Συρία και το Ντουμπάι. Στην αναφορά του OFAC σημειώνεται ότι η εταιρεία άνοιξε κάποια στιγμή παράρτημα και στην Ελλάδα, χωρίς περισσότερες λεπτομέρειες.
Το iMEdD εντόπισε στο μητρώο των ελληνικών επιχειρήσεων – ΓΕΜΗ μια ταξιδιωτική εταιρεία με τον ίδιο διακριτικό τίτλο. Ιδρύθηκε τον Μάιο του 2023 με κεφάλαιο 25.000 ευρώ, σε μία ήσυχη γειτονιά της Γλυφάδας, και διαλύθηκε τον Μάρτιο του 2024. Στο μητρώο αναφέρονται ως ιδρυτές και μέτοχοι δύο Σύριοι, ένας εκ των οποίων είναι καταγεγραμμένος με τα πλήρη στοιχεία του Ντζέι, δηλαδή του προσώπου που μπήκε στις αμερικανικές κυρώσεις ως διεθνής έμπορος ναρκωτικών και υποστηρικτής του Άσαντ (Σημ. στο ελληνικό μητρώο υπάρχει ένα επιπλέον μεσαίο όνομα, το οποίο δεν αναφέρεται στις διαφορετικές εκδοχές του ονοματεπώνυμου που δίνουν οι Αμερικανοί).
Το iMEdD έστειλε γραπτά ερωτήματα στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των ιδρυτών της εταιρείας, όπως δηλώθηκαν στο ΓΕΜΗ. Έως τη δημοσίευση του άρθρου δεν υπήρξε κάποια απάντηση. Επισκεφτήκαμε την έδρα της εταιρείας στη Γλυφάδα, όπως είχε δηλωθεί στο μητρώο. Στην ίδια διεύθυνση υπάρχει μια τετραώροφη πολυκατοικία, σε μία ήσυχη γειτονιά, και το μεσημέρι της Δευτέρας οι λιγοστοί άνθρωποι που κυκλοφορούσαν στον δρόμο απολάμβαναν τον χειμωνιάτικο ήλιο.
Ένας ένοικος της πολυκατοικίας κι ένας πελάτης καταστήματος στην απέναντι πλευρά του δρόμου είπαν στο iMEdD ότι το ταξιδιωτικό γραφείο λειτούργησε για λίγους μήνες στο γωνιακό κατάστημα του ισογείου, που σήμερα στεγάζει ένα κομμωτήριο. Και οι δύο είπαν ότι θυμούνται το ταξιδιωτικό γραφείο ελάχιστα.
Ο Άσαντ και τα Captagon
Σε ανάλυση του Global Initiative Against Transnational Organized Crime, οργάνωσης με έδρα τη Γενεύση, σημειώνεται ότι η παραγωγή χαπιών Captagon στη Συρία είχε κλιμακωθεί τα τελευταία χρόνια και ότι τα ναρκωτικά χάπια παρασκευάζονται σε εγκαταστάσεις βιομηχανικής κλίμακας σε περιοχές υπό τον έλεγχο του καθεστώτος Άσαντ, «παρέχοντάς του μια κρίσιμη οικονομική σανίδα σωτηρίας εν μέσω του δαπανηρού και παρατεταμένου εμφυλίου πολέμου της χώρας».
Στην ίδια ανάλυση (Νοέμβριος 2023) αναφέρεται ότι το παράνομο εμπόριο των χαπιών αμφεταμίνης είχε καταγράψει ιστορικό υψηλό, με εκτιμώμενη αξία άνω των 5,7 δισ. δολαρίων ετησίως. «Αυτή η εξαιρετικά εθιστική αμφεταμίνη έχει κατακλύσει τους δρόμους της Δυτικής Ασίας και τώρα επιλέγεται από χρήστες ναρκωτικών σε όλο το φάσμα της κοινωνίας, από εύπορους νέους στον Κόλπο μέχρι εργάτες σε χώρες όπως το Ιράκ και η Ιορδανία, όπου το ναρκωτικό μπορεί συχνά να αγοραστεί για μόλις λίγα δολάρια ανά χάπι», σημειώνεται στην ίδια ανάλυση.
Και σε άλλο σημείο: «Αν και η Δαμασκός αρνούνταν πάντα οποιαδήποτε ανάμειξη, αρκετά μέλη της οικογένειας Άσαντ έχουν γίνει στόχος κυρώσεων από τη Δύση για αυτόν τον λόγο, μεταξύ αυτών ο Μαχέρ αλ-Άσαντ, μικρότερος αδελφός του προέδρου και διοικητής της διαβόητης Τέταρτης Μεραρχίας του συριακού στρατού».
