Περισσότεροι από 46.000 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί έχουν γίνει τα τελευταία 3,5 χρόνια. Στο 66% των περιπτώσεων, για μία απαίτηση χρέους χρειάστηκε να γίνουν πολλαπλοί πλειστηριασμοί, ενώ μία στις δύο οφειλές δεν μπορεί να εξοφληθεί, με βάση την τιμή εκκίνησης. Τράπεζες, εναντίον φυσικών προσώπων, εμπλέκονται στην επίσπευση της συντριπτικής πλειονότητας των πλειστηριασμών. Κατακόρυφη αύξηση πλειστηριασμών σημειώθηκε το 2020, ανάμεσα στα lockdown.
Στην πλατφόρμα διενέργειας online πλειστηριασμών, eauction.gr, έχουν αναρτηθεί συνολικά 91.744 πλειστηριασμοί, από την έναρξη διεξαγωγής ηλεκτρονικών πλειστηριασμών στη χώρα μας, τον Σεπτέμβριο 2017, έως και το Σάββατο 12 Ιουνίου 2021. Το iMEdD Lab μελέτησε σχεδόν όλους τους πλειστηριασμούς των οποίων η ανάρτηση στην πλατφόρμα χρονολογείται ως τις 31 Μαΐου 2021. Εξ αυτών, το 51,2% έχει ολοκληρωθεί, το 41,8% είναι σε αναστολή και το 1,2% έχει ματαιωθεί, ενώ 5.205 πλειστηριασμοί (5,8%) είναι ήδη αναρτημένοι και προγραμματισμένοι να διεξαχθούν έως τον Φεβρουάριο 2022. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα δημοσίως διαθέσιμα στοιχεία ως και το τέλος Μαΐου 2021, περισσότεροι από 2.100 αναρτημένοι πλειστηριασμοί έχουν προγραμματιστεί για τον Ιούνιο 2021 και περισσότεροι από 1.300 αναρτήσεις αφορούν πλειστηριασμούς προγραμματισμένους για τον Ιούλιο 2021.
Έως τις 31 Μαΐου 2021, είχαν ολοκληρωθεί 46.198 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, οι οποίοι αντιστοιχούν σε 22.728 υποθέσεις οφειλών. Δηλαδή, στο 66% των περιπτώσεων, για μία απαίτηση χρέους χρειάστηκε να γίνουν πολλαπλοί πλειστηριασμοί. Περισσότεροι από 3.400 πλειστηριασμοί είναι προγραμματισμένοι για τον Ιούνιο και τον Ιούλιο 2021.
Από τις 21 Φεβρουαρίου 2018, οι πλειστηριασμοί στη χώρα μας γίνονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά. Η δικαστική προστασία της πρώτης κατοικίας ήταν πρακτικά σε ισχύ, δεδομένου ότι αυτή δεν έπαψε να ισχύει το 2020, λόγω της πανδημίας και της αναστολής των πλειστηριασμών. Τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, όμως, «ξεπάγωσαν» και η προστασία κάθε είδους ακινήτου καταργήθηκε με την εφαρμογή του νέου Πτωχευτικού Κώδικα από την 1η Ιουνίου 2021 –με αναστολή των πλειστηριασμών, από τράπεζες και διαχειριστές δανείων, της πρώτης κατοικίας για ευάλωτα νοικοκυριά ως τα τέλη Ιουνίου 2021.
| Έτος | Ολοκληρωμένοι πλειστηριασμοί | Διαφορά σε σχέση με το προηγούμενο έτος | Μεταβολή (%) σε σχέση με το προηγούμενο έτος |
|---|---|---|---|
| 2017 | 28 | ||
| 2018 | 17165 | 17137 | |
| 2019 | 18379 | 1214 | 7.1 |
| 2020 | 10613 | -7766 | -42.3 |
«Βροχή» πλειστηριασμών το 2020 ανάμεσα στα lockdown
Συνολικά, έως τις 31 Μαΐου 2021, είχαν ολοκληρωθεί 46.198 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, οι οποίοι αντιστοιχούν σε 22.728 υποθέσεις οφειλών. Δηλαδή, στο 66% των περιπτώσεων, για μία απαίτηση χρέους χρειάστηκε να γίνουν πολλαπλοί πλειστηριασμοί, όπως προκύπτει από την ανάλυση των δημοσίως διαθέσιμων στοιχείων.
Οι πλειστηριασμοί που έγιναν τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2020 ήταν αυξημένοι κατά 47% και 79% αντίστοιχα, σε σύγκριση με τους αντίστοιχους μήνες του 2019.
Οι περισσότεροι (39,8%) ολοκληρώθηκαν το 2019, οπότε διαπιστώνεται αύξηση της τάξης του 7% συγκριτικά με το 2018, ενώ οι πλειστηριασμοί που διεξήχθησαν το 2020 ήταν μειωμένοι κατά 42% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Ωστόσο, χαρακτηριστικό είναι ότι τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο του 2020 διαπιστώνεται αύξηση ολοκληρωμένων πλειστηριασμών κατά 47% και κατά 79% αντίστοιχα, σε σύγκριση με τους αντίστοιχους μήνες του 2019. Λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2020, η ανάρτηση πλειστηριασμών στην πλατφόρμα μειώθηκε κατά περίπου 3%, συγκριτικά με το 2019, κανείς θα μπορούσε να συμπεράνει ότι έγινε «ράλι» διεξαγωγής πλειστηριασμών τους δύο μήνες του έτους που δεν επηρεάστηκαν από τα lockdown και την «άνω τελεία» του καλοκαιριού.
Εξέλιξη ολοκληρωμένων πλειστηριασμών στον χρόνο
Με εμπλοκή τραπεζών το 88% των πλειστηριασμών
Όπως είναι αναμενόμενο, τράπεζες εμπλέκονται στην επίσπευση της συντριπτικής πλειονότητας των πλειστηριασμών (87,5% επί συνόλου 46.198 ολοκληρωμένων). Ακολουθούν φυσικά πρόσωπα (7,4%), άλλα νομικά πρόσωπα (4,4%), ενώ φορείς φέρεται να είναι οι επισπεύδοντες στο 0,6% των περιπτώσεων. Αντίστροφα, η πλειονότητα των οφειλετών, των οποίων περιουσιακά στοιχεία έχουν πλειστηριαστεί, είναι φυσικά πρόσωπα (69,5%), ενώ το 30,5% των ολοκληρωμένων πλειστηριασμών αφορούν νομικά πρόσωπα.
Όσον αφορά συγκεκριμένα τους πλειστηριασμούς που έχουν επισπευσθεί από τράπεζες ή εταιρείες ειδικού σκοπού και διαχείρισης τραπεζικών απαιτήσεων, στο 68,8% αυτοί αφορούν οφειλές φυσικών προσώπων –με το υπολειπόμενο 31,2% να αφορά πλειστηριασμούς περιουσιακών στοιχείων νομικών προσώπων.
Τράπεζες εμπλέκονται στην επίσπευση του 88% των ολοκληρωμένων πλειστηριασμών – Εναντίον φυσικών προσώπων στο 69% των περιπτώσεων
Ειδικότερα, η Τράπεζα Πειραιώς εκτιμάται ότι εμπλέκεται στην πλειονότητα των πλειστηριασμών που έχουν γίνει από τράπεζες (33,7%), με τις Alpha Bank (24,1%), Εθνική Τράπεζα (23,5%) και Eurobank (11,5%) να ακολουθούν. Τα εν λόγω ποσοστά προκύπτουν συνυπολογίζοντας, όχι μόνο τους πλειστηριασμούς που επισπεύθηκαν από τις ίδιες τις τράπεζες, αλλά και εκείνους που επισπεύθηκαν από εταιρείες οι οποίες συνδέονται με τραπεζικά χαρτοφυλάκια.
Δηλαδή, το ποσοστό των πλειστηριασμών που αποδίδεται σε κάθε τράπεζα περιλαμβάνει και πλειστηριασμούς οι οποίοι έχουν επισπευσθεί είτε από εταιρείες απόκτησης απαιτήσεων από τραπεζικά δάνεια και πιστώσεις κατόπιν μεταβίβασης («εταιρείες ειδικού σκοπού»/εξωχώρια funds) είτε από εγχώριες εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων για λογαριασμό των τραπεζών. Για παράδειγμα, εκτιμάται ότι η Τράπεζα Πειραιώς εμπλέκεται σε περισσότερους από 13.000 ολοκληρωμένους πλειστηριασμούς (33,7% όσων έχουν γίνει με εμπλοκή τραπεζών). Υπολογίζεται, όμως, ότι το 22% αυτών των πλειστηριασμών δεν είχαν επισπευσθεί από την ίδια την τράπεζα αλλά από εξωχώρια εταιρεία ειδικού σκοπού (εκπροσωπούμενης στην Ελλάδα από εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων), στην οποία είχαν μεταβιβαστεί δάνεια και πιστώσεις της τράπεζας.
Κατοικίες το 32% των περιουσιών που πλειστηριάστηκαν ως σήμερα
Σε δείγμα 32.477 ολοκληρωμένων πλειστηριασμών με οποιονδήποτε επισπεύδοντα, για τους οποίους το iMEdD Lab, μελετώντας τα δημοσίως διαθέσιμα στοιχεία, κατάφερε να εντοπίσει το είδος των περιουσιακών στοιχείων που πλειοδοτήθηκαν, προκύπτει ότι το 97% των περιπτώσεων αφορά ακίνητη περιουσία. Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι το 32% των περιουσιών που έχουν πλειστηριαστεί είναι κατοικίες, ενώ ακολουθούν οικόπεδα με κτίσμα (9,7%), αγροτεμάχια (9,3%), αποθήκες (8,6%), καταστήματα (8,3%), θέσεις στάθμευσης (7,6%), οικόπεδα χωρίς κτίσμα (6%) κλπ. Στο 38,3% των περιουσιών που πλειστηριάστηκαν αυξάνονται οι κατοικίες, λαμβάνοντας υπόψη μόνο τους πλειστηριασμούς του δείγματος οι οποίοι έχουν διεξαχθεί εναντίον φυσικών προσώπων, με την επίσπευση τραπεζών ή εταιρειών για λογαριασμό τραπεζών.
Ολοκληρωμένοι πλειστηριασμοί ανά είδος περιουσίας
Δεν εξοφλείται 1 στις 2 συνολικές απαιτήσεις, με βάση τις τιμές εκκίνησης
Δείγμα 9.261 ολοκληρωμένων πλειστηριασμών, που αντιστοιχούν σε 5.453 υποθέσεις οφειλής, δείχνει ότι το 50% των οφειλετών δεν καταφέρνουν να ξεχρεώσουν, με βάση την τιμή εκκίνησης.
Σχεδόν μία στις δύο οφειλές δεν εξοφλείται με την πλειστηρίαση των περιουσιών, όπως προκύπτει από την ανάλυση των δεδομένων από το iMEdD Lab. Συγκεκριμένα, μελετώντας τα δημοσίως διαθέσιμα στοιχεία, καταφέραμε να εντοπίσουμε 9.261 ολοκληρωμένους πλειστηριασμούς, που αντιστοιχούν σε 5.453 υποθέσεις οφειλής (λόγω πολλαπλών πλειστηριασμών για την ίδια απαίτηση) και για τις οποίες είναι γνωστή τόσο η συνολική απαίτηση του επισπεύδοντα όσο και η τιμή εκκίνησης για κάθε πλειστηριασθέν περιουσιακό στοιχείο του οφειλέτη. Αναλύοντας τα στοιχεία για το συγκεκριμένο δείγμα (5.453 υποθέσεις οφειλής, με διάμεσο χρέος 102.601 ευρώ), υπολογίζεται ότι το 50% των οφειλετών δεν καταφέρνουν να εξοφλήσουν τη συνολική απαίτηση του εκάστοτε επισπεύδοντα με τον πλειστηριασμό των περιουσιακών στοιχείων τους –τουλάχιστον, λαμβάνοντας υπόψη τις αντίστοιχες τιμές εκκίνησης. Περιορίζοντας το συγκεκριμένο δείγμα σε περιπτώσεις οφειλών από φυσικά πρόσωπα για τις οποίες πλειστηριάστηκαν κατοικίες (2.229 πλειστηριασμοί που αντιστοιχούν σε 1.640 υποθέσεις οφειλής), εκτιμάται ότι το 48% των συνολικών απαιτήσεων δεν μπορούν να έχουν εξοφληθεί, με βάση τις τιμές εκκίνησης των εν λόγω ολοκληρωμένων πλειστηριασμών.
Σε δήμους της περιφέρειας, βορείων και νοτίων προαστίων της Αθήνας πλειστηριάστηκαν οι περισσότερες κατοικίες
Από δείγμα σχεδόν 10.400 κατοικιών που πλειστηριάστηκαν και για τις οποίες καταφέραμε να εντοπίσουμε τη γεωγραφική περιοχή τους, προκύπτει ότι οι περισσότερες από αυτές βρίσκονται στην Αττική (40%) και στην Κεντρική Μακεδονία (22,6%) –με τα μεγαλύτερα μερίδια επί του δείγματος να καταγράφονται, αντίστοιχα, στους δήμους Αθηναίων (10,7%) και Θεσσαλονίκης (3,9%).
Xάρτης κατοικιών που πλειστηριάστηκαν ανά δήμο
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα της Απογραφής Κατοικιών 2011 από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία και υπολογίζοντας την αναλογία των σπιτιών που πλειστηριάστηκαν επί των καταγεγραμμένων κανονικών κατοικιών ανά δήμο, προκύπτει ότι, αφενός, δήμοι της περιφέρειας και, αφετέρου, βόρεια και νότια προάστια της Αθήνας είναι οι περιοχές όπου πλειστηριάστηκαν τα περισσότερα σπίτια ως σήμερα. Ενδεικτικά, οι δήμοι Θέρμης, Ερμιονίδας, Κασσάνδρας, Λοκρών, Πυλαίας-Χορτιάτη, Ναυπλιέων, Κηφισιάς, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Φιλοθέης-Ψυχικού, Ωραιοκάστρου και Διστόμου-Αράχοβας-Αντίκυρας συμπληρώνουν την πρώτη δεκάδα.
Για την παραγωγή του θέματος, το iMEdD Lab συνεργάστηκε με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Civic Information Office (CVCIO).