Ο βραβευμένος φωτογράφος της Washington Post Jabin Botsford μίλησε στο iMEdD για την ιστορία πίσω από τη φωτογραφία της απόπειρας δολοφονίας του Donald Trump.
Ήταν μέσα Ιουλίου του 2024, όταν ο φωτογράφος Jabin Botsford κλήθηκε να καλύψει μια ομιλία του –τότε– επικρατέστερου υποψηφίου του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και πρώην Προέδρου Donald Trump στο Μπάτλερ της Πενσιλβάνια. Η προεκλογική συγκέντρωση ήταν προγραμματισμένη για τις 13 Ιουλίου –την επομένη των 33ων γενεθλίων του φωτορεπόρτερ και δύο ημέρες πριν από την επόμενη αποστολή του στο Εθνικό Συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων, οπότε δεν είχε και πολλή όρεξη να πάει. Έχοντας καλύψει τον Trump και την πολιτική επικαιρότητα στις ΗΠΑ για την Washington Post επί σχεδόν μία δεκαετία, ο Botsford υπέθεσε ότι θα ήταν απλώς άλλη μία προεκλογική ομιλία, όπως τόσες άλλες που είχε καλύψει στο παρελθόν.
Κάποια στελέχη από το επιτελείο του Trump όμως, είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι σε αυτήν την ομιλία επρόκειτο να ανακοινωθεί ο υποψήφιος αντιπρόεδρός του. Έτσι, παρά τις υψηλές θερμοκρασίες, ο Botsford βρέθηκε στο σημείο.
Όταν ο φωτορεπόρτερ άκουσε τους πυροβολισμούς, οι οποίοι αργότερα αποδείχθηκε ότι προέρχονταν από το όπλου του 20χρονου Thomas Matthew Crooks, ένα πράγμα πέρασε από το μυαλό του: «Πρέπει να δω το πρόσωπο του Trump». Στα δύο λεπτά που μεσολάβησαν μέχρι την απομάκρυνση του Trump, ο Jabin κατάφερε να δει τον -πλέον- 47ο Πρόεδρο για περίπου 20 δευτερόλεπτα.
Ήταν αρκετά για να τραβήξει τη φωτογραφία που του χάρισε ένα βραβείο World Press Photo για την περιοχή της Βόρειας και Κεντρικής Αμερικής και ένα βραβείο Πούλιτζερ –το τελευταίο ως μέλος της ομάδας της Washington Post που κάλυψε την απόπειρα δολοφονίας και τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν εκείνη την ημέρα.
Δέκα μήνες αργότερα το iMEdD συνάντησε τον Botsford στην τελετή απονομής των βραβείων World Press Photo στο Άμστερνταμ.
Τι είναι σημαντικότερο: το πόσο επιδραστική είναι μια φωτογραφία ή τα βραβεία που αποσπά;
Νοιάζομαι πολύ περισσότερο για το πόσο επιδραστική είναι η δουλειά μου παρά για τα βραβεία. Για μένα, τα βραβεία είναι απλώς μια επιβεβαίωση της σκληρής δουλειάς που έχει γίνει και ελπίζω ότι έχει ήδη φτάσει στο κοινό που επιδίωκα. Το World Press Photo είναι ένας σπουδαίος οργανισμός, γιατί προβάλλει τη δουλειά μου σε ένα πολύ μεγαλύτερο κοινό που μπορεί να μην την έχει δει.
Ειδικά για την απόπειρα δολοφονίας, ήμασταν τέσσερις. Τέσσερις φωτογράφοι στο μπροστινό μέρος και όλοι έβγαλαν καταπληκτικές φωτογραφίες, και όλοι έλαβαν βραβεία γι’ αυτές από διαφορετικούς φορείς. Αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες όλοι στάθηκαν περισσότερο στις φωτογραφίες με την αμερικανική σημαία.
Οπότε είναι συναρπαστικό να βλέπεις τι βρίσκει σημαντικό ο υπόλοιπος κόσμος και να βλέπεις αυτή την εξωτερική οπτική από άλλα μέρη, επειδή στην Αμερική μερικές φορές ζούμε μέσα σε μια μεγάλη φούσκα.
Ας πάμε πίσω στη 13η Ιουλίου 2024. Ποια ήταν η πρώτη σου αντίδραση όταν άκουσες τους πυροβολισμούς;
Εκείνη την ώρα είχα πάει στην πίσω πλευρά της σκηνής και οι υπεύθυνοι Τύπου της προεκλογικής εκστρατείας μας ρωτούσαν αν ήμασταν ικανοποιημένοι από τις λήψεις μας ή αν θέλαμε να βγάλουμε και άλλες φωτογραφίες. Εγώ τους είπα ότι δεν έχω καθόλου κοντινά πλάνα και ζήτησα να μου επιτρέψουν να πάω μπροστά στη σκηνή και να τραβήξω μερικές φωτογραφίες ακόμα.
Αμέσως μόλις πήγα μπροστά, άκουσα τους πυροβολισμούς. Στην αρχή, δεν κατάλαβα τι ήταν. Ήμουν γονατισμένος και σηκώθηκα και άρχισα να κοιτάω τριγύρω πολύ μπερδεμένος. Ύστερα εκείνος (σ.σ. εννοεί ο Trump) έπεσε. Και μόλις έπεσε, κατάλαβα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Δεν ήξερα τι, αλλά ήξερα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Και η πρώτη μου σκέψη, ως φωτογράφος, ήταν: «κρατάω λάθος φωτογραφική μηχανή». Πανικοβλήθηκα και άλλαξα γρήγορα μηχανή, άλλαξα τις ρυθμίσεις μου και πήγα προς τη σκηνή γιατί είχε πέσει και δεν τον έβλεπα πια.
Ήξερα ότι συνέβαινε μπροστά μου το πιο κοσμοϊστορικό γεγονός που θα δω ποτέ. Οπότε σκέφτηκα ότι καλά θα κάνω να το φωτογραφήσω.
Το πάγωμα της εξωτερικής βοήθειας των ΗΠΑ αποδεκατίζει τα ερευνητικά Μ.Μ.Ε. διεθνώς
Οι ερευνητικοί ειδησεογραφικοί οργανισμοί σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να επιβιώσουν και φοβούνται την αντίδραση των αυταρχικών καθεστώτων μετά το πάγωμα της εξωτερικής βοήθειας και άλλων κινήσεων της κυβέρνησης Τραμπ για τη διάλυση της αμερικανικής Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης (USAID).
Ποιο είναι το ένα πράγμα που θυμάσαι πιο έντονα από εκείνη την ημέρα;
Είναι αστείο αν το σκεφτείς με μια χρονική απόσταση και με διαφορετική οπτική γωνία. Γιατί όσο περνάει ο καιρός, καταλαβαίνεις περισσότερα για το τι συνέβη και πώς, τελικά, επηρέασε την πολιτική σκηνή των ΗΠΑ. Εγώ ένα πράγμα θα θυμάμαι πιο έντονα: το να βλέπεις κάποιον, και μάλιστα κάποιον με εξουσία, σχεδόν να πεθαίνει μπροστά σου. Είναι τρελό αν σκεφτεί κανείς τι θα μπορούσε να είχε συμβεί σε άλλη περίπτωση και πώς αυτό θα επηρέαζε τη χώρα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.
Ήταν καθαρή αδρεναλίνη. Δεν θα ξεχάσω ποτέ πώς είδα να τον απομακρύνουν ενώ εκείνος ύψωνε τη γροθιά του προκλητικά και την αντίδραση του κόσμου σε αυτό. Ελπίζω να μην ξαναδώ ποτέ κάτι παρόμοιο. Ήταν τρομακτικό.
Έχω ακούσει από Δημοκρατικούς και ειδικούς σε ζητήματα επικοινωνίας ότι μόλις είδαν εικόνες από την απόπειρα δολοφονίας πίστεψαν ότι οι εκλογές είχαν κριθεί οριστικά –ότι «το παιχνίδι είχε τελειώσει». Συμφωνείς με αυτό;
Θα έλεγα ότι ο Donald Trump είναι αυθεντία στην κατανόηση του brand του, του μάρκετινγκ και της δύναμης της εικόνας. Και νομίζω ότι τόσο ο ίδιος όσο και ολόκληρη η χώρα γνώριζαν ότι έχοντας στη διάθεσή του τόσο δυνατές εικόνες, τις οποίες μπορούσε να χρησιμοποιήσει για την προεκλογική του εκστρατεία, ότι υπάρχει ένα είδος πολιτικής δύναμης που δεν μπορείς να αποκτήσεις με κανέναν άλλο τρόπο. Νομίζω ότι το έχουμε δει αυτό στην ιστορία, σε ανθρώπους που επέζησαν από απόπειρες δολοφονίας. Κάτι τέτοιο υπενθυμίζει στους ανθρώπους ότι το θύμα θα αγωνιστεί γι’ αυτούς.
Αυτή είναι η δύναμη της εικόνας στη διαμόρφωση της πολιτικής, σωστά;
Φυσικά. Προσωπικά, καλύπτω το πολιτικό ρεπορτάζ εδώ και πολύ καιρό, και σε μεγάλο βαθμό η δουλειά μου είναι να μου λένε πού να σταθώ για να έχω λήψεις με τη σημαία ακριβώς πίσω από το πόντιουμ. Είναι όλα πολύ προσεγμένα και στημένα. Αλλά ο στόχος μου είναι πάντα να δείχνω τις σύντομες στιγμές της πραγματικότητας, γιατί τελικά οι πολιτικοί, όποιοι κι αν είναι, παραμένουν άνθρωποι και έχουν συναισθήματα. Δεν είναι όλα λουστραρισμένα, υπάρχει και η πραγματικότητα.
Γι’ αυτό και με τιμά ιδιαίτερα η επιλογή αυτής της φωτογραφίας από το World Press Photo, επειδή πιστεύω ότι δείχνει την πραγματικότητα και το πόσο ευάλωτος είναι ο Donald Trump, όχι ως πολιτικό πρόσωπο, αλλά ως άτομο, ως άνθρωπος που μόλις τον πυροβόλησαν και όρμησαν κατά πάνω του 10 πράκτορες των Μυστικών Υπηρεσιών για να τον σώσουν.
Κάλυψες τον Trump τόσο κατά την πρώτη όσο και κατά τη δεύτερη θητεία του. Ποιες αλλαγές έχεις παρατηρήσει όσον αφορά την κάλυψη του Προέδρου αυτήν τη φορά – σε σύγκριση με την προηγούμενη θητεία του;
Ο Donald Trump και η καμπάνια του ήταν πάντοτε δημοσίως πολύ ευθείς απέναντι στη δημοσιογραφία και στα μέσα ενημέρωσης. Αλλά είναι επίσης πολύ καλοί στο να χρησιμοποιούν τα ΜΜΕ για να προωθούν αυτό που θέλουν. Καταλαβαίνουν τη δύναμη της εικόνας νομίζω καλύτερα από τα περισσότερα πολιτικά κινήματα, γι’ αυτό και πάντα δούλευαν πολύ καλά με τους φωτογράφους.
Για μένα και για όλους τους φωτογράφους που τον καλύπτουν, είναι μια μοναδική ευκαιρία να αποκτήσω μεγαλύτερη πρόσβαση και να δημιουργήσω πιο ενδιαφέρουσες εικόνες από ό,τι έχω κάνει καλύπτοντας άλλους προηγούμενους Προέδρους. Φαίνεται ότι σε κάθε κυβέρνηση τα τελευταία 20 χρόνια η πρόσβαση των φωτογράφων διαρκώς μειώνεται.
Και μιλώντας μόνο για τις δύο κυβερνήσεις του Trump, θα έλεγα ότι η πρώτη ήταν εξαιρετικά ανοιχτή στη φωτογραφία. Φωτογραφίζαμε, ειδικά στην αρχή, ίσως και πέντε εκδηλώσεις την ημέρα στον Λευκό Οίκο. Τώρα, στη δεύτερη θητεία, έχουν γίνει πολύ πιο κλειστοί. Δεν θέλουν να δείχνουν τόσα πολλά. Αλλά και πάλι, ειλικρινά, είναι περισσότερο από όσο ήταν ο Ομπάμα και περισσότερο από όσο ήταν ο Biden. Δείχνουν ότι εκτιμούν τη φωτογραφία και επιτρέπουν περισσότερες φωτογραφίες από άλλους στο παρελθόν.
Γιατί πιστεύεις ότι παρατηρείται αυτή η διαφορά ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη θητεία;
Νομίζω ότι κατάφεραν να επιστρέψουν στον Λευκό Οίκο για δεύτερη φορά και δεν έχουν τόσο μεγάλη ανάγκη, δεν ενδιαφέρονται τόσο πολύ για τη δημοσιογραφική κάλυψη. Είναι πολύ προσηλωμένοι στην αποστολή τους και στο πολιτικό τους κίνημα. Δεν σκοπεύουν να αφήσουν τίποτα να ανακόψει την πορεία τους. Και έτσι δεν έχουν πραγματικό κίνητρο για να συνεχίσουν να παρέχουν μεγάλη πρόσβαση. Αλλά παρόλα αυτά, έχουμε περισσότερη πρόσβαση από οποιονδήποτε άλλον. Είναι πολύ ανοιχτοί στη φωτογραφία με τρόπο που οι περισσότεροι πολιτικοί δεν είναι. Είναι κάτι πολύ ιδιαίτερο.
Αμερικανικές εκλογές: Δύο σενάρια για πέντε κρίσεις
Πώς το αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών θα επηρεάσει την έκβαση πέντε ανοικτών διεθνών κρίσεων, σύμφωνα με αναλυτές που μίλησαν στο iMEdD, λίγα 24ωρα πριν από την 5η Νοεμβρίου.
Και πάλι, αυτό συμβαίνει επειδή αντιλαμβάνονται τη δύναμη της εικόνας, σωστά;
Ναι, φυσικά. Καλύπτω κάθε είδος πολιτικής στις Ηνωμένες Πολιτείες, και αυτό είναι που προσπαθώ να κάνω πάντα, να πάρω όσο το δυνατόν μεγαλύτερη πρόσβαση. Το να είσαι πιο ανοιχτός και να δείχνεις φωτογραφίες από αυτό που κάνεις βοηθάει τους πάντες να καταλάβουν τι πραγματικά συμβαίνει.
Και επειδή εργάζομαι για την Washington Post, η δουλειά μου είναι να δείξω στην Ουάσινγκτον και στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον υπόλοιπο κόσμο ποιοι είναι πραγματικά αυτοί οι άνθρωποι. Τραβάμε ένα εκατομμύριο φωτογραφίες από κάποιον σε ένα πόντιουμ, αλλά αυτό δεν λέει και πολλά. Είναι απλά μια εικόνα που θα συνοδεύσει ένα από τα χίλια θέματα που γράφουμε κάθε ημέρα. Δεν προσφέρει κάτι σημαντικό. Αλλά το να μπορέσεις να εξηγήσεις ποιος πραγματικά είναι ένας πολιτικός, και όχι απλώς να δείξεις μια μορφή πίσω από ένα πόντιουμ, αυτό είναι που μετράει.
Να δείξεις τον Trump πίσω από το κοστούμι;
Ναι ακριβώς. Γιατί αυτό είναι τελικά που πρέπει να δούμε όλοι. Όλοι πρέπει να γνωρίζουμε ποιοι είναι πραγματικά αυτοί οι άνθρωποι, ώστε ο καθένας να μπορεί να λάβει τις δικές του συνειδητές αποφάσεις. Δεν είναι δουλειά μου να κατευθύνω κανέναν προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Θέλω απλώς να παρουσιάσω κάποιον όσο πιο ρεαλιστικά και ανθρώπινα γίνεται και να αφήσω τους υπόλοιπους να αποφασίσουν τι αισθάνονται γι’ αυτό.
Ξέρετε, καλύπτω τον Trump επί 10 χρόνια. Έχω φωτογραφίες, αυτήν εδώ (σ.σ. εννοεί τη βραβευμένη) και πολλές άλλες όπου διάφοροι αριστεροί έρχονται και λένε «Ω, ναι, αυτή είναι πολύ καλή φωτογραφία». Εννοούν ότι τον έκανα να φαίνεται τόσο κακός. Και μετά έχω ανθρώπους της άκρας δεξιάς που βλέπουν την ίδια ακριβώς φωτογραφία και λένε «Είναι η πιο καταπληκτική φωτογραφία του Donald Trump. Φαίνεται τόσο εντυπωσιακός».
Και για μένα, αυτό είναι ένα τεράστιο κομπλιμέντο, γιατί δεν θέλω η μία ή η άλλη πλευρά να πάρει τη φωτογραφία μου και να τη χρησιμοποιήσει για πολιτικούς σκοπούς. Ο καθένας θα σχηματίσει τη δική του άποψη για αυτό που βλέπει στις εικόνες μου. Για εμένα το ιδανικό είναι να βρίσκομαι στη μέση. Και γι’ αυτό κάνω ό,τι μπορώ για να δείξω τα γεγονότα ακριβώς όπως τα είδα, κι αυτό είναι πιο εύκολο να το λες παρά να το κάνεις.
Cover Photo by Maarten Nauw
