Η Τουρκία και το Ισραήλ αύξησαν περισσότερο τις στρατιωτικές δαπάνες τους το 2023, σε σχέση με το 2022. Μεγάλο ποσοστό του ΑΕΠ οι στρατιωτικές δαπάνες για τον − οικονομικά αποδυναμωμένο − Λίβανο.
«Οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν, για ένατο διαδοχικό έτος, το 2023, φτάνοντας συνολικά τα 2,4 τρισ. δολάρια. Η κατά 6,8% αύξηση το 2023 ήταν η πιο ραγδαία ετήσια αύξηση από το 2009 και οδήγησε τις παγκόσμιες δαπάνες στο υψηλότερο επίπεδο», αναφέρεται στο ενημερωτικό δελτίο για τις «Τάσεις στην Παγκόσμια Στρατιωτική Δαπάνη το 2023», που εκδόθηκε τον Απρίλιο 2024, από το Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI).
Πρόκειται για το ανεξάρτητο διεθνές ερευνητικό ινστιτούτο το οποίο, μεταξύ άλλων, διατηρεί δημοσίως διαθέσιμο σύνολο δεδομένων για τις (εκτιμώμενες) στρατιωτικές δαπάνες ανά χώρα, από το 1948 και έως και το 2023. «Η αύξηση των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών το 2023 αποδίδεται κυρίως στον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και στις κλιμακούμενες γεωπολιτικές εντάσεις στην περιοχή της Ασίας και Ωκεανίας αλλά και της Μέσης Ανατολής», σημειώνεται στην ίδια έκθεση του SIPRI.
Συγκεκριμένα στη Μέση Ανατολή, οι συνολικές στρατιωτικές δαπάνες «αυξήθηκαν κατά 9%, ανερχόμενες στα − κατ’ εκτίμηση − 200 δισ. το 2023. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση κατά τη δεκαετία 2014 – 2023», σχολιάζει το SIPRI στο εν λόγω ενημερωτικό δελτίο.
Όσο αναμένεται η επικαιροποίηση του συνόλου δεδομένων για το 2024, το iMEdD μελέτησε τα στοιχεία και τις εκτιμήσεις του SIPRI για τη στρατιωτική δαπάνη ανά χώρα στη Μέση Ανατολή, από το 2010 έως και το 2023: Σαουδική Αραβία, Ισραήλ, Τουρκία και Ιράν ήταν οι χώρες με τις μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες το 2023, ξοδεύοντας περίπου 75,8 δισ., 27,5 δισ., 15,8 δισ. και 10,3 δισ. αντίστοιχα.
Τα τέσσερα αυτά κράτη ήταν, μαζί με την Ιορδανία, οι χώρες της Μέσης Ανατολής που αύξησαν τη στρατιωτική τους δαπάνη το 2023, σε σχέση με το 2022. Ιδίως η Τουρκία και το Ισραήλ προηγούνται στην ποσοστιαία μεταβολή των δαπανών, αυξάνοντας τα έξοδά τους για στρατιωτικές ανάγκες κατά 37% και 24% αντίστοιχα.
Αναλύοντας τα ετήσια δεδομένα για τη στρατιωτική επιβάρυνση, δηλαδή την εκτιμώμενη στρατιωτική δαπάνη ως ποσοστό του ΑΕΠ, μεταξύ άλλων, προκύπτουν δύο στοιχεία: Πρώτον, το Ισραήλ (που το 2010 ξόδευε το περίπου 6% του ΑΕΠ σε στρατιωτικές ανάγκες, αλλά το ποσοστό αυτό είχε μειωθεί στο περίπου 4,5% του ΑΕΠ το 2022) έφτασε να δαπανά το 5,3% του ΑΕΠ το 2023, ποσοστό που σχεδόν συμπίπτει με τη διάμεση στρατιωτική επιβάρυνση του Ισραήλ (5,4%) αυτά τα 14 χρόνια. Δεύτερον, στον Λίβανο οι στρατιωτικές δαπάνες εκτιμάται ότι αναλογούσαν στο 8,9% του ΑΕΠ το 2023.
Αυτό σημαίνει πως ο Λίβανος, αφενός, είχε τη μεγαλύτερη εκτιμώμενη στρατιωτική επιβάρυνση το 2023, συγκριτικά με κάθε άλλη χώρα στη Μέση Ανατολή, και, αφετέρου, ήταν το μοναδικό κράτος όπου η ετήσια επιβάρυνση το 2023 ήταν μεγαλύτερη από τη διάμεση επιβάρυνση, από το 2010 και εφεξής. Μάλιστα, αυτό συμβαίνει τη στιγμή που ο Λίβανος εκτιμάται ότι έχει μειώσει τις στρατιωτικές δαπάνες του, κατά 11%, το 2023, σε σχέση με το 2022.
Συνδυαστικά, τα στοιχεία αυτά αντανακλούν την πολύ αποδυναμωμένη οικονομία του Λιβάνου, το ΑΕΠ του οποίου βαίνει διαρκώς μειούμενο, από το 2018 και έπειτα, όπως δείχνουν στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Διαβάστε όλα τα άρθρα και τις αναλύσεις του ενθέτου «Τα οπλοστάσια της Μέσης Ανατολής» εδώ.
Η πρώτη έντυπη δημοσίευση του άρθρου έγινε στις 22 Φεβρουαρίου από την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο».
