Πώς μια κρύπτη με όπλα στη νότια Βουλγαρία φέρεται να συνδέεται με πυρήνα της Χαμάς που σχεδίαζε επιθέσεις στην Ευρώπη. Το iMEdD ακολούθησε τα ίχνη ενός κατηγορούμενου για συμμετοχή στο δίκτυο.
Τον Αύγουστο του 2023 ένας άνδρας και μια γυναίκα πέρασαν το κατώφλι ενός μοτέλ στην πόλη Πλόβντιβ − ή αλλιώς Φιλιππούπολη − στη νότια Βουλγαρία. Ο ιδιοκτήτης του μικρού ξενοδοχείου δεν μπορούσε να γνωρίζει ότι ο λόγος του ταξιδιού του ζευγαριού στην περιοχή ήταν η επιθεώρηση μιας κρύπτης με όπλα, λίγα χιλιόμετρα μακριά. Στα τέλη της ίδιας χρονιάς η βουλγαρική αστυνομία βρήκε τα όπλα θαμμένα σε ερημική περιοχή έξω από την πόλη.
Η κρύπτη κάτω από το δέντρο
Στον παράδρομο του οδικού άξονα που συνδέει το Πλόβντιβ με την πόλη Ασένοβγκραντ υπάρχουν ακόμη τα ίχνη της αστυνομικής επιχείρησης, του Δεκεμβρίου του 2023. Κάτω από ένα δέντρο, μία τρύπα στο χώμα μαρτυρά το σημείο όπου οι υπηρεσίες ασφαλείας βρήκαν θαμμένη μια βαλίτσα με βαρύ οπλισμό: ένα Καλάσνικοφ, ένα πιστόλι τύπου Makarov, τρία πιστόλια Tulskiy Tokarev, έναν σιγαστήρα και πυρομαχικά.
«Έγινε μεγάλη αστυνομική επιχείρηση εδώ, ήρθαν άνδρες με ολόσωμες άσπρες στολές, τρία πυροσβεστικά οχήματα και ένα ασθενοφόρο. Ήρθαν περίπου στις 12 το μεσημέρι και μέχρι τις 4 το απόγευμα που έφυγα, ήταν ακόμη εδώ», είπε στο iMEdD ένας ντόπιος, αυτόπτης μάρτυρας της επιχείρησης.
Πρόκειται για ερημική περιοχή, περιτριγυρισμένη από χωράφια και επαρχιακούς χωματόδρομους. Δίπλα σε έναν από αυτούς υπάρχουν δύο δέντρα και χαμηλή βλάστηση με κλαδιά. «Κάτι έψαχναν κάτω και δίπλα από το δένδρο», συνέχισε ο ίδιος, δείχνοντας με το χέρι την τρύπα στο έδαφος.
Ο άνδρας που επισκέφτηκε το μοτέλ με σκοπό να επιθεωρήσει τα όπλα είναι γεννημένος στον Λίβανο, με στοιχεία Ibrahim El R. Τον Δεκέμβριο του 2023 συνελήφθη μαζί με άλλους τρεις άνδρες στο Βερολίνο και το Ρότερνταμ. Κατηγορούνται ότι είναι μέλη της Χαμάς που σχεδίαζαν επιθέσεις σε εβραϊκούς και άλλους στόχους στην Ευρώπη.
Ασένοβγκραντ, όπου η βουλγαρική αστυνομία
εντόπισε τον Δεκέμβριο του 2023 όπλα και
πυρομαχικά που αποδίδονται σε πυρήνα της
Χαμάς.
Σε απάντηση προς το iMEdD το Γραφείο του Εισαγγελέα της Γερμανίας επιβεβαίωσε πως «τα όπλα βρέθηκαν κοντά στην πόλη του Πλόβντιβ και ασφαλίστηκαν από τη βουλγαρική αστυνομία τον Δεκέμβριο του 2023». Πηγή κοντά στην υπόθεση ανέφερε ότι τα όπλα καταστράφηκαν μετά την κατάσχεσή τους.
Στο μεταξύ, ο ντόπιος αυτόπτης μάρτυρας στη Βουλγαρία εξήγησε ότι το σημείο στο οποίο έλαβε χώρα η αστυνομική επιχείρηση θεωρείται τοπόσημο στην περιοχή. «Για πολλά χρόνια εδώ υπήρχε ένα πηγάδι και ήταν σήμα κατατεθέν για την τοπική κοινωνία. Σίγουρα είχαν βοήθεια από κάποιον ντόπιο για να ξέρουν αυτό το ακριβές σημείο», είπε.
Στο μοτέλ
Ο Ibrahim El R. δεν ήταν μόνος του στο ταξίδι του στη Βουλγαρία τον Αύγουστο του 2023. Μαζί του ήταν μια γυναίκα με στοιχεία A.B.G. Οι δύο τους διέμειναν σε ένα μοτέλ, κοντά στον σταθμό των λεωφορείων της πόλης του Πλόβντιβ, περίπου 14 χλμ. από το σημείο όπου βρέθηκαν τα όπλα.
«Το δωμάτιο το έκλεισε η γυναίκα με ηλεκτρονική κράτηση από πλατφόρμα. Έμειναν ένα ή δύο βράδια, αλλά εγώ συνάντησα από κοντά μόνο τη γυναίκα», είπε στο iMEdD ο ιδιοκτήτης του καταλύματος. «Ήρθε η Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία εδώ και μου έκανε ερωτήσεις, αλλά δεν ξέρω τίποτα παραπάνω».
Πηγή με γνώση της υπόθεσης, που μίλησε ανώνυμα, ανέφερε ότι οι γερμανικές και βουλγαρικές Αρχές οδηγήθηκαν στα όπλα μετά την εξέταση φωτογραφιών και στοιχείων που βρέθηκαν στο κινητό του Ibrahim El R. Δεν ήταν όμως μόνο αυτό. Πολύτιμα στοιχεία για τη χαρτογράφηση των κινήσεών του στη Βουλγαρία, επομένως και το στίγμα της κρύπτης των όπλων, ελήφθησαν από το GPS του ενοικιαζόμενου αυτοκινήτου που χρησιμοποίησε το ζευγάρι. Το αυτοκίνητο ενοικιάστηκε από ένα γραφείο στη Σόφια. Ο ιδιοκτήτης είπε ότι ο άνθρωπος που κατηγορείται ως μέλος της Χαμάς, είχε νοικιάσει στο όνομά του ένα αυτοκίνητο για πέντε μέρες.
Το iMEdD έστειλε ερωτήσεις τόσο στο Γραφείο του Εισαγγελέα στο Πλόβντιβ όσο και στο Υπουργείο Εσωτερικών της Βουλγαρίας, ζητώντας πληροφορίες για την εξέλιξή της υπόθεσης των όπλων, τα οποία αποδίδονται στον πυρήνα της Χαμάς. Μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης δεν λάβαμε κάποια απάντηση.
Ισραήλ και Χαμάς συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός. Αυτό, δεν σημαίνει ότι θα μπει ένα ειρηνικό τέλος στον καταστροφικό πόλεμο
Η εφαρμογή κατάπαυσης του πυρός δεν αποτελεί πανάκεια για έναν πόλεμο και δεν πρόκειται να γιατρέψει τις πληγές του εκτοπισμού, της πείνας και των ανθρώπινων απωλειών που βιώνουν Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι – πληγές που άνοιξαν πριν από τις 7 Οκτωβρίου και αναμφίβολα θα παραμείνουν ανοιχτές και στο μέλλον.
Το βουλγαρικό Καλάσνικοφ και οι Παλαιστίνιοι μαχητές
Η Maya Yordanova, μεταφράστρια της αραβικής γλώσσας, εργάζεται για την Πρεσβεία της Παλαιστίνης στη Βουλγαρία και διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας. Τη συναντήσαμε σε ένα μεγαλοπρεπές κτίριο του πανεπιστημίου, στο κέντρο της πόλης. Στην είσοδο μια χαραγμένη επιγραφή υποδέχεται τον επισκέπτη: «Κέντρο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμών».
Η Yordanova εξήγησε πως κατά τη κομμουνιστική περίοδο της Βουλγαρίας, η χώρα διέθετε σημαντική παραγωγή όπλων. «Η Βουλγαρία, όπως και όλα τα κράτη του πρώην ανατολικού μπλοκ, στήριζαν τα απελευθερωτικά κινήματα στην Παλαιστίνη και τον υπόλοιπο αραβικό κόσμο», είπε στο iMEdD, καθισμένη στην άκρη ενός μεγάλου τραπεζιού σε μια αίθουσα συσκέψεων του πανεπιστημίου, περιτριγυρισμένη από αφίσες για το Ισλάμ.
Τη δεκαετία του 1980 η Yordanova εργαζόταν ως μεταφράστρια στην Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών και Διαχείρισης της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος Βουλγαρίας. Είχε, έτσι, συχνές επαφές με μέλη της παλαιστινιακής κοινότητας.
«Μία από τις επαφές μου στην Παλαιστίνη μού είχε πει τότε ότι το βουλγαρικό Kαλάσνικοφ είναι το αγαπημένο όπλο των Παλαιστίνιων μαχητών», ανέφερε.
Η κατάσταση δείχνει να έχει αλλάξει στις μέρες μας. Ο Ruslan Trad, ερευνητής του DFR Lab του Atlantic Council, είναι ειδικός σε ζητήματα ασφάλειας και όπλων στα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή. «Παρότι η Βουλγαρία πουλάει σχετικά μικρές ποσότητες όπλων στο Ισραήλ συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, υπάρχει σημαντική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών σε τομείς όπως η αντιτρομοκρατία και η κυβερνοασφάλεια», σημείωσε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, στη Βουλγαρία θεωρείται ότι υπάρχουν σήμερα ενεργά μέλη και υποστηρικτές διάφορων οργανώσεων, μεταξύ άλλων της Χαμάς, της Χεζμπολάχ, της Παλαιστινιακής Ισλαμικής Τζιχάντ και της Φατάχ. Μάλιστα, η Χεζμπολάχ φέρεται να έχει παρουσία και οργανωμένο δίκτυο στη χώρα εδώ και δεκαετίες. Το 2012, μια βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας που σκότωσε πέντε Ισραηλινούς τουρίστες στο αεροδρόμιο της παραθαλάσσιας πόλης Μπουργκάς, στη νοτιοανατολική Βουλγαρία, αποδόθηκε στη Χεζμπολάχ. Η οργάνωση αρνήθηκε την εμπλοκή της.
Ο Ruslan Trad εκτιμάει ότι η Χαμάς, μέσω των επαφών της με τη Χεζμπολάχ, χρησιμοποιεί τη Βουλγαρία ως «κόμβο εφοδιασμού» και «σημείο διέλευσης» ανθρώπων και παράνομων φορτίων, λόγω της γεωγραφικής θέσης της. «Όπλα και άλλος εξοπλισμός που αγοράζονται στην Κροατία, τη Βουλγαρία και τη Σερβία αποστέλλονται μέσω βουλγαρικών και ελληνικών λιμανιών − συχνά με ενδιάμεσους σταθμούς στην Αφρική − προς τη Μέση Ανατολή, όπου φτάνουν στο Ιράν ή στους πληρεξούσιούς του», είπε ο Trad.
Το πρακτορείο Associated Press ανέφερε ότι από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, στις 7 Οκτωβρίου 2023, οι μαχητές της Χαμάς χρησιμοποιούν όπλα κατασκευασμένα στη Βουλγαρία. «Δεν πρέπει να μας κάνει εντύπωση κάτι τέτοιο», σχολίασε ο Ruslan Trad.
«Η Μέση Ανατολή είναι βασική αγορά και για πολλά χρόνια οι βουλγαρικές εταιρείες είχαν σχέσεις με το καθεστώς του Άσαντ στη Συρία και την κυβέρνηση της Αλγερίας, χώρες από τις οποίες προέρχονταν προμήθειες για τους Παλαιστίνιους στη Γάζα. Όλες οι παρατάξεις στη Γάζα έχουν βουλγαρικά όπλα, κυρίως αντιαρματικά ρουκετοβόλα (RPGs) και βλήματα».
«Foreign Operators»
Η έρευνα οδηγεί αντίστροφα από τη Βουλγαρία στην καρδιά της Ευρώπης. Στις 14 Δεκεμβρίου του 2023, ο Ibrahim El R. και άλλοι τρεις άνδρες − ένας γεννημένος στον Λίβανο, ένας Αιγύπτιος και ένας Ολλανδός, όλοι από 34 έως 56 ετών − συνελήφθησαν στο Βερολίνο και το Ρότερνταμ ως μέλη της Χαμάς. Οι γερμανικές Αρχές θεωρούν ότι και οι τέσσερις ήταν μέλη της οργάνωσης για χρόνια και ότι συμμετείχαν σε επιχειρήσεις της στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με φάκελο της υπόθεσης, οι έρευνες των εισαγγελικών Αρχών της Γερμανίας αποκάλυψαν ένα εκτεταμένο δίκτυο στρατηγικών επιχειρήσεων της Χαμάς. Μεταξύ άλλων, περιγράφεται λεπτομερώς πώς στήθηκαν κρύπτες με όπλα στη Βουλγαρία και τη Δανία και προετοιμάστηκαν για τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη.
Η εύρεση και η μεταφορά των όπλων είχε ανατεθεί από την ηγεσία της Χαμάς στον Λίβανο, σε έναν από τους συλληφθέντες, ήδη από την άνοιξη του 2023.
Στην ανακοίνωση της γερμανικής Εισαγγελίας αναφέρεται πως οι κατηγορούμενοι είχαν στενές σχέσεις με την ηγεσία των Ταξιαρχιών Αλ Κασάμ, του στρατιωτικού σκέλους της Χαμάς, το οποίο έχει σημαντικό ρόλο στις διεθνείς επιχειρήσεις της οργάνωσης.
Σύμφωνα με έρευνα του SWR/ARD, ο Ibrahim El R. είχε ταξιδέψει τέσσερα χρόνια πριν, τον Απρίλιο του 2019, στον Λίβανο, όπου έλαβε εντολές από την εκεί ηγεσία των Ταξιαρχιών Αλ Κασάμ για να φτιάξει την κρύπτη με τα όπλα στη Βουλγαρία. Το σχέδιο υλοποιήθηκε αμέσως. Στις αρχές Μάϊου του 2019, ο Ibrahim El R. δημιούργησε την κρύπτη και έθαψε τον οπλισμό. Ο ίδιος φέρεται να κατέγραψε την ακριβή τοποθεσία με το κινητό του για να μπορέσει να επιστρέψει. Οι τοπικές Αρχές θεωρούν ότι έφυγε από τη Βουλγαρία την ίδια μέρα. Αστυνομικές πηγές επιβεβαίωσαν ότι στο πλαίσιο της προετοιμασίας της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, η Χαμάς είχε «κινητοποιήσει» όπλα από ευρωπαϊκά αποθέματα για πιθανές επιθέσεις στην Ευρώπη. Οι εισαγγελικές Αρχές της Γερμανίας θεωρούν πιθανό ότι ο πυρήνας των τεσσάρων ενεργοποιήθηκε ενόψει της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου.
στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς, κατά τη
διάρκεια πορείας για την 8η επέτειο της απαγωγής
του Ισραηλινού στρατιώτη Σαούλ Ορόν το 2014, Πόλη της Γάζας, 20 Ιουλίου 2022. ANAS-MOHAMMED/
SHUTTERSTOCK
Σύμφωνα με τις γερμανικές Αρχές, ο τελικός στόχος των συλληφθέντων, οι οποίοι χαρακτηρίζονται ως «foreign operators» της Χαμάς, ήταν να μεταφέρουν τον οπλισμό στο Βερολίνο. Ένας Ολλανδός ανακριτής που εμπλέκεται στην υπόθεση και μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας, εξήγησε ότι πιθανοί στόχοι της ομάδας φέρεται πως ήταν η ισραηλινή πρεσβεία στο Βερολίνο, η αμερικανική βάση Ράμσταϊν και η περιοχή Τέμπελχοφ στο Βερολίνο. Αξιωματούχος της Χαμάς μιλώντας στο Reuters αρνήθηκε κάθε εμπλοκή της οργάνωσης.
Οι γερμανικές Αρχές πάντως θεωρούν πως οι τοποθεσίες – στόχοι φαίνεται να έχουν στρατηγική σημασία για τη Χαμάς, καθώς αντιπροσωπεύουν τόσο συμβολικούς όσο και στρατιωτικούς κόμβους: η ισραηλινή πρεσβεία αντιπροσωπεύει την παρουσία του Ισραήλ στη Γερμανία, η αμερικανική βάση στο Ράμσταϊν αποτελεί ζωτικό μέρος της υποδομής του ΝΑΤΟ και η συνοικία Τέμπελχοφ είναι μια πυκνοκατοικημένη περιοχή με σημαντικές υποδομές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Χαμάς δεν έχει ποτέ έως σήμερα πραγματοποιήσει επιθέσεις εκτός των παλαιστινιακών εδαφών και του Ισραήλ. Οι Η.Π.Α., η Ε.Ε. και το Ηνωμένο Βασίλειο, μεταξύ άλλων, έχουν χαρακτηρίσει την οργάνωση ως τρομοκρατική.
Το δίκτυο της Χαμάς στην Ευρώπη
Στην έρευνα των Γερμανών συνέβαλαν οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες. Τον Ιανουάριο του 2024, το Γραφείο του Πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου εξέδωσε ανακοίνωση για τη δράση της Χαμάς στην Ευρώπη. Η ανακοίνωση συνοδεύεται από ένα σχεδιάγραμμα που δείχνει τη «δομή διοίκησης της Χαμάς για τρομοκρατία στο εξωτερικό», όπως σημειώνεται.
Στη βάση του σχεδιαγράμματος υπάρχουν οι φωτογραφίες των τεσσάρων συλληφθέντων για την υπόθεση της Βουλγαρίας, με την κόκκινη ένδειξη «υπό κράτηση». Δίπλα τους υπάρχουν και άλλοι ύποπτοι για συνεργασία με τη Χαμάς από τη Σουηδία και τη Δανία − οι περισσότεροι δεν κατονομάζονται.
Σύμφωνα με τις ισραηλινές υπηρεσίες, ο άμεσος σύνδεσμος των τεσσάρων και υπεύθυνος για τις επιχειρήσεις της οργάνωσης στην Ευρώπη ήταν ο Khalil Hamed al Kharraz, υποδιοικητής των Ταξιαρχιών Αλ Κασάμ στον Λίβανο, ο οποίος σκοτώθηκε από ισραηλινό χτύπημα στις 21 Νοεμβρίου του 2023, στον νότιο Λίβανο. Πιστεύεται ότι ο θάνατος του al Kharraz είχε άμεσες συνέπειες για το δίκτυο στην Ευρώπη. Ένας από τους τέσσερις συλληφθέντες φέρεται μάλιστα να ταξίδεψε στον Λίβανο για την κηδεία του. Στην κορυφή της πυραμίδας βρίσκεται ο Saleh Al-Arouri, αντιπρόεδρος του Πολιτικού Γραφείου της Χαμάς, που δολοφονήθηκε στον Λίβανο τον Ιανουάριο του 2024.
Στις φωτογραφίες και των δύο η κόκκινη ένδειξη είναι διαφορετική: «νεκρός».
Οι κρύπτες σε Πολωνία και Δανία
Σύμφωνα με τις εισαγγελικές Αρχές της Γερμανίας, οι τέσσερεις συλληφθέντες φέρεται πως γνώριζαν για παρόμοια μυστικά σημεία επίσης στη Δανία και την Πολωνία.
Συγκεκριμένα, ο Ibrahim El R. φέρεται πως το καλοκαίρι το 2019 είχε «καθαρίσει» μια κρύπτη με όπλα της Χαμάς στη Δανία και από εκεί μετέφερε «τουλάχιστον ένα πιστόλι» πίσω στη Γερμανία. Σύμφωνα με έναν σχετικό φάκελο των γερμανικών υπηρεσιών ασφαλείας, ο Ibrahim El R. έλαβε λεπτομερείς πληροφορίες για την τοποθεσία και το περιεχόμενο της κρύπτης από τις Ταξιαρχίες Αλ Κασάμ. Έτσι, τον Αύγουστο του 2019 ταξίδεψε με πούλμαν στη Δανία και μέσα σε μια τσάντα μετέφερε τα όπλα πίσω στο Βερολίνο στα μέσα του ίδιου μήνα.
Από τον Ιούνιο έως τον Δεκέμβριο του 2023 οι τέσσερεις συλληφθέντες, χωρισμένοι σε εναλλασσόμενες υπο-ομάδες, ξεκίνησαν αρκετές φορές από το Βερολίνο με σκοπό να εντοπίσουν μια άλλη κρύπτη με όπλα στην Πολωνία.
Γερμανικά Μέσα ανέφεραν ότι οι τέσσερις κίνησαν τις υποψίες των Αρχών όταν εντοπίστηκαν να περνούν τα γερμανοπολωνικά σύνορα, έχοντας μαζί τους φτυάρια και εξοπλισμό για κάμπινγκ, ενώ φορούσαν ρούχα καλυμμένα με χώμα.
Ερευνητές της γερμανικής αστυνομίας, μαζί με Πολωνούς συναδέλφους τους, προσπάθησαν επανειλημμένα να βρουν τα κρυμμένα όπλα, που πιστεύεται ότι βρίσκονται κοντά στα σύνορα των δύο χωρών. Μέχρι σήμερα δεν έχουν καταφέρει να τα εντοπίσουν.
Συμπληρωματική έρευνα στη Βουλγαρία: Nikolay Doychinov.
Διαβάστε όλα τα άρθρα και τις αναλύσεις του ενθέτου «Τα οπλοστάσια της Μέσης Ανατολής» εδώ.
Η πρώτη έντυπη δημοσίευση του άρθρου έγινε στις 22 Φεβρουαρίου από την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο».
