Αποψη/ Σχολιο

Τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης θα χάσουν κάθε επαφή με τη συνάφεια 

Σκέψεις διαφορετικών προσωπικοτήτων της δημοσιογράφιας για το τοπίο της ενημέρωσης το 2025 από το Nieman Journalism Lab. 

Το πρωτότυπο άρθρο δημοσιεύτηκε από το Nieman Journalism Lab και αναδημοσιεύεται από το iMEdD κατόπιν άδειας. Η αναδημοσίευση απαιτεί άδεια από τον εκδότη. Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο εδώ.

Για το 2025, προβλέπω δύο πράγματα: τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης θα χάσουν κάθε επαφή με τη συνάφεια και το θεμελιώδες χάσμα στην αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των κομματικοποιημένων Αμερικανών θα διευρυνθεί. Το χάσμα μεταξύ των αναγνωστών των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης, των ανθρώπων που αντλούν το μεγαλύτερο μέρος της ενημέρωσής τους μέσω των influencer ή των κομματικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης, και των ανθρώπων που δεν ασχολούνται σχεδόν καθόλου με τις ειδήσεις, θα δημιουργήσει ένα θεμελιώδες σχίσμα στον τρόπο με τον οποίο οι Αμερικανοί βλέπουν τον κόσμο. 

Οι εκλογές του 2024 έδειξαν πόσο ασύνδετα είναι τα κυρίαρχα ενημερωτικά μέσα με την περιφέρεια και οποιονδήποτε έξω από την τάξη των διανοούμενων. Μεγάλο ποσοστό των Αμερικανών αγνοεί εντελώς τις ειδήσεις ή ενημερώνεται σποραδικά από το TikTok, το X ή το YouTube. Αντί να αναζητούν τις ειδήσεις, οι άνθρωποι εκτίθενται σε αποσπάσματα της επικαιρότητας ως μέρος επιμελημένων ροών ειδήσεων, συχνά από ασαφείς ή ανυπόληπτες πηγές (μόνο το 3% του περιεχομένου του Facebook είναι πολιτικές ειδήσεις). 

Εν τω μεταξύ, η Δεξιά εκμεταλλεύεται την παρακμή των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης, επιμελούμενη με επιδεξιότητα ένα κερδοφόρο και ακμάζον οικοσύστημα από podcaster, influencer, πλατφόρμες alt-tech όπως το Rumble και εταιρείες μέσων ενημέρωσης όπως η Daily Wire που στηρίζονται από συντηρητικούς δισεκατομμυριούχους και χορηγούς. Τα νέα ταλέντα βρίσκονται σε χώρους όπως το TikTok, αναπτύσσονται και επωάζονται σε χώρους όπως το PragerU, προωθούνται από άλλους influencer και ενισχύονται από χώρους κοινωνικής δικτύωσης που δίνουν προτεραιότητα στο συντηρητικό περιεχόμενο. Όπως επισήμανε πρόσφατα η Taylor Lorenz, οι αριστεροί συνάδελφοί τους συχνά δουλεύουν για ελάχιστα χρήματα. Όσο φιλελεύθεροι κι αν είναι, οι αριστεροί δισεκατομμυριούχοι δεν πρόκειται να υποστηρίξουν δημιουργούς που τάσσονται υπέρ του σοσιαλισμού ή της κατάργησης της συσσώρευσης πλούτου. 

Οι influencer δεν δεσμεύονται από τη δημοσιογραφική δεοντολογία ή την αντικειμενικότητα και είναι ελεύθεροι να λάβουν χρηματοδότηση από εταιρείες, πολιτικές ομάδες και πλούσιους δωρητές. Απευθύνονται άμεσα στις ανησυχίες των νέων ανθρώπων, προωθώντας λαϊκίστικα μηνύματα. Η ένταξη σε αυτό το δεξιό οικοσύστημα γίνεται μέσω διαφόρων μορφών επιχειρηματικών μεθόδων επιθετικής πώλησης. Οι νέοι που αντιμετωπίζουν το υψηλό κόστος στέγασης, τις μειωμένες προοπτικές απασχόλησης και τον πληθωρισμό –ανεξάρτητα από το τι λένε οι οικονομικές στατιστικές– πέφτουν σε διαδικτυακά σεμινάρια και βίντεο στο YouTube που προσφέρονται από άτομα τα οποία ισχυρίζονται ότι μπορείς να κοπιάσεις και να ανοίξεις δρόμο προς την οικονομική επιτυχία, μέσω κρυπτονομισμάτων, dropshipping (τριγωνικό εμπόριο), προγραμμάτων πολυεπίπεδου μάρκετινγκ, ή ακόμα και μέσω του OnlyFans. Μόλις παρασυρθούν από τις υποσχέσεις για αστραφτερό πλούτο, βρίσκονται να καταναλώνουν μια συνεχή ροή συντηρητικού περιεχομένου που προωθεί τους οπισθοδρομικούς ρόλους των φύλων, τον αμερικανικό απομονωτισμό και τον τοξικό ατομικισμό. Η ρητορική του Trump λειτουργεί τέλεια σε αυτόν τον χώρο. 

Ως ερευνητής της ακροδεξιάς παραπληροφόρησης, περνάω πολύ χρόνο σε περιθωριακές κοινότητες του Telegram, όπου οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο Joe Biden είναι σαύρα και ότι οι ισχυρισμοί του QAnon είναι ευρέως αποδεκτοί ως γεγονότα. Αλλά ενώ οι ισχυρισμοί για παιδιά που αλλάζουν φύλο στο σχολείο, μετανάστες που τρώνε σκύλους και γάτες, και μωρά που δολοφονούνται με το πρόσχημα της «έκτρωσης» είναι όλοι ψευδείς, ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού τους πιστεύει. Όπως γνωρίζει όποιος είχε έναν φίλο ή ένα αγαπημένο του πρόσωπο που έπεσε σε έναν παρόμοιο λαβύρινθο, η επισήμανση ότι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι ανακριβείς δεν βοηθάει. Κάθε παράλογος ισχυρισμός στηρίζεται από ένα σώμα αποδείξεων. Οι πιο πειστικοί –όπως οι ψευδείς ισχυρισμοί ότι οι μετανάστες ευθύνονται για την εγκληματικότητα– είναι τόσο βαθιά ριζωμένοι στην αμερικανική ψυχοσύνθεση που είναι πολύ δύσκολο να αποτιναχθούν. 

Οι Αμερικανοί ζούσαν πάντα σε διαφορετικούς κόσμους. Πάρτε για παράδειγμα τον Μαύρο Τύπο, ο οποίος ιδρύθηκε στις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα για να καλύψει τις ανάγκες της κοινότητας, αφού οι λευκές εφημερίδες όχι μόνο αρνούνταν να καλύψουν θέματα που απασχολούσαν τους μαύρους αναγνώστες, αλλά διέδιδαν συστηματικά λανθασμένες, ρατσιστικές και μεροληπτικές πληροφορίες για τους μαύρους Αμερικανούς. Όσοι διάβαζαν μαύρες εφημερίδες και όσοι διάβαζαν λευκές εφημερίδες είχαν διαφορετική εικόνα της αμερικανικής εμπειρίας. Όπως επεσήμανε η Dominic-Madori Davis στην περσινή της πρόβλεψη, ο κυρίαρχος Τύπος εξακολουθεί να μην καλύπτει θέματα που απασχολούν τους μαύρους Αμερικανούς. Το 75% των Αμερικανών δημοσιογράφων είναι λευκοί και οι περισσότεροι μαύροι Αμερικανοί πιστεύουν ότι τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης απεικονίζουν τους μαύρους αρνητικά. Εν μέσω της σημερινής οικονομικής ανισότητας, των κομματικών οικοσυστημάτων και της παρακμής των κοινών πολιτιστικών σημείων αναφοράς, όπως τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, αυτή η επιδεινούμενη ανισότητα έχει δημιουργήσει ένα οικοσύστημα μαύρης επιρροής που –οποία έκπληξη!– διαδίδει ανακριβείς πληροφορίες. 

Η απόγνωση για τις εκλογές του 2016 οδήγησε σε έναν τεράστιο μηχανισμό έρευνας για την παραπληροφόρηση και τώρα καταλαβαίνουμε πολλά σχετικά με το γιατί εξαπλώνονται οι ψευδείς πληροφορίες (είναι ένας συνδυασμός συναισθηματικής απήχησης, κομματικής εχθρότητας και αλγοριθμικής ενίσχυσης). Ωστόσο, δεν έχουμε έρθει πιο κοντά στην επίλυση του προβλήματος που βρίσκεται στο επίκεντρό: πώς μπορούμε να βρούμε κοινό έδαφος όταν δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε σε βασικά γεγονότα; 

Το 2024 ήταν η χρονιά που η «παραπληροφόρηση» εξάντλησε τη χρησιμότητά της. Προχωρώντας μπροστά, δεν θα πρέπει να ασχοληθούμε με μεμονωμένα λανθασμένα γεγονότα, αλλά με τις βαθιά ριζωμένες αφηγήσεις που κυκλοφορούν σε όλα τα επίπεδα του πολιτισμού και διαμορφώνουν τις απόψεις μας. Η πρόκληση για το 2025 είναι να αντιμετωπίσουμε αυτές τις βαθύτερες γνωστικές αποκλίσεις που διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο οι Αμερικανοί κατανοούν τον κόσμο, με άλλα λόγια, τους τρόπους με τους οποίους καταλήγουμε στη γνώση που διαμορφώνει την προοπτική μας. Αν δεν αρχίσουμε να μελετάμε αυτές τις διαφορές ως επιτακτικές –και να μαθαίνουμε από την ιστορία πώς μπορούν να γεφυρωθούν τέτοιες διαφορές– θα εγκλωβιστούμε σε έναν φαύλο κύκλο, φωνάζοντας στο κενό, ανίκανοι να αντιμετωπίσουμε τις μεγαλύτερες προκλήσεις ή ακόμη και να συμφωνήσουμε για το ποιες είναι αυτές. 

Η Alice Marwick είναι διευθύντρια έρευνας στο Data & Society. 

Βρείτε μια επιλογή από τις προβλέψεις του Nieman Journalism Lab για τη δημοσιογραφία το 2025 εδώ.