Ένα ανταλλακτήριο που συνδέεται με τους Χούθι, το πετρέλαιο για τη Χεζμπολάχ και τα δύο εμπορικά πλοία στο επίκεντρο διεθνούς δικαστικής κόντρας. To iMEdD και η The National ερεύνησαν την υπόθεση και μίλησαν μαζί του.
«Ο κύριος Μαλάχ δεν είναι στο γραφείο. Εγώ ήρθα σήμερα μόνο για να καθαρίσω». Ο άνδρας που μιλούσε σπαστά ελληνικά στο κατώφλι του γραφείου του πρώτου ορόφου μιας συνηθισμένης πολυκατοικίας στην οδό Χαριλάου Τρικούπη στον Πειραιά, δεν ήταν σε θέση να πει περισσότερα.
Ο Σύρος πλοιοκτήτης Αμπντούλ Τζαλίλ Μαλάχ ή κάπτεν Μαλάχ όπως είναι γνωστός στον Πειραιά, μπήκε στη λίστα των αμερικανικών κυρώσεων το 2021, με την κατηγορία ότι διευκόλυνε τη χρηματοδότηση της Χεζμπολάχ και των ανταρτών Χούθι στην Υεμένη. Τέσσερα χρόνια μετά, επικοινώνησε με το iMEdD − όπως είπε − από τη Συρία. Δηλώνει θύμα σκευωρίας και λέει ότι έχει σταματήσει να κάνει δουλειές στην Ελλάδα, όμως ίχνη δραστηριοτήτων του συνεχίζουν να εντοπίζονται στη χώρα μας.
Η ναυτιλιακή εταιρεία Mallah Ship Management Co Ltd εγγράφηκε στο βρετανικό μητρώο επιχειρήσεων τον Σεπτέμβριο του 2012. Ο Μαλάχ εμφανίζεται ως ένας εκ των δύο διευθυντών της, με δηλωμένη διεύθυνση στην οδό Σαχτούρη στον Πειραιά. Έναν μήνα αργότερα, η εταιρεία ζήτησε και έλαβε άδεια για την εγκατάσταση γραφείου στην Ελλάδα. Ο Μαλάχ αναφέρεται ως εκπρόσωπος του ελληνικού γραφείου, με δηλωμένη διεύθυνση το κτίριο στην οδό Χαριλάου Τρικούπη στον Πειραιά.
Το 2015 η άδεια λειτουργίας του ελληνικού γραφείου της Mallah Ship Management ανεστάλη, γιατί δεν είχε ανανεώσει την εγγυητική επιστολή τράπεζας, όπως προβλέπει το ελληνικό θεσμικό πλαίσιο. Πριν από αυτό, η εταιρεία φέρεται να είχε ρευστοποιήσει τον στόλο της, πουλώντας μέσα σε λίγους μήνες πέντε ποντοπόρα φορτηγά πλοία, συγκεντρώνοντας περίπου 20 εκατ. δολάρια. Την ίδια περίοδο, ο Μαλάχ παύει να εμφανίζεται στην καρτέλα της εταιρείας στο βρετανικό μητρώο.
Οι αμερικανικές κυρώσεις
Από την έρευνα του iMEdD και της The National προκύπτει ότι τον Ιούλιο του 2019 ο κάπτεν Μαλάχ, μέσω τριών εταιρειών, σύναψε μια συμφωνία με θυγατρικές της αμερικανικής εταιρείας Oaktree Capital Management. Οι τελευταίες χρηματοδότησαν την απόκτηση δύο φορτηγών πλοίων − του «Amethyst» και του «Courage» − τα οποία θα ναύλωναν οι εταιρείες του Μαλάχ για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, με τη δυνατότητα να αποκτήσουν τα πλοία μετά το πέρας της σύμβασης. Πρόκειται για έναν τύπο συμφωνίας συνηθισμένο στη ναυτιλία, γνωστό ως bareboat charter.
φόρτωσης των πλοίωνστο λιμάνι του Πειραιά. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΒΛΑΧΟΣ / ΑΠΕ-ΜΠΕ
Η συμφωνία άρχισε να εκτελείται, όμως τον Ιούνιο του 2021 συνέβη κάτι απρόσμενο. Ο Μαλάχ μπήκε στις αμερικανικές κυρώσεις, διότι, όπως σημειώνει το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιών του αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών (OFAC), διευκόλυνε τη χρηματοδότηση της Χεζμπολάχ και των Χούθι. Σύμφωνα με τις αμερικανικές Αρχές, κεντρικό πρόσωπο στην υπόθεση είναι ο Σάιντ αλ-Τζαμάλ, επιχειρηματίας στο Ιράν, ο οποίος φέρεται να διηύθυνε ένα δίκτυο πλοίων και εταιρειών-βιτρίνα, μεταφέροντας ιρανικό πετρέλαιο.
Στη λίστα των κυρώσεων περιγράφεται ότι ο Μαλάχ κι ένας ακόμη Σύρος που ζει στην Τουρκία «διευκόλυναν τη μεταφορά εκατομμυρίων δολαρίων στο Swaid and Sons, ένα ανταλλακτήριο συναλλάγματος στην Υεμένη που συνδέεται με τους Χούθι». Επιπλέον, σημειώνεται ότι «ο Μαλάχ διευκόλυνε τη μεταφορά ιρανικού αργού πετρελαίου στη Συρία» και ότι «συνεργάστηκε με τον αλ-Τζαμάλ για την αποστολή αργού πετρελαίου αξίας εκατομμυρίων δολαρίων στη Χεμπολάχ».
Τα περιουσιακά στοιχεία και οι λογαριασμοί του Μαλάχ δεσμεύτηκαν και η συμφωνία με τις θυγατρικές της OCM τινάχθηκε στον αέρα. Οι εταιρείες επικαλέστηκαν υποστήριξαν ότι είχαν το δικαίωμα να τερματίσουν τη ναύλωση των δύο εμπορικών πλοίων μετά την ένταξη του Σύρου στις κυρώσεις. Σύμφωνα με βρετανικά δικαστικά έγγραφα, πέτυχαν να ανακτήσουν το «Amethyst», όχι όμως και το «Courage».
Οι δίκες στο Λονδίνο
Οι θυγατρικές της OCM μήνυσαν τις τρεις εταιρείες του Μαλάχ και στο Ανώτατο Δικαστήριο του Λονδίνου πραγματοποιήθηκε μία μεγάλη δίκη το πρώτο εξάμηνο του 2022. Η πλευρά του Μαλάχ δήλωσε ότι ο Σύρος είχε μεταβιβάσει όλα τα δικαιώματα διαχείρισης των εταιρειών του σε τέσσερις ιδιώτες. Αυτό συνέβη, ώστε να απεμπλακούν οι εταιρείες από την ένταξη του ίδιου, ως φυσικό πρόσωπο, στις αμερικανικές κυρώσεις και να εκτελεστούν οι συμφωνίες ναύλωσης με τις θυγατρικές της OCM. Δικηγόρος του Μαλάχ αναφέρθηκε στον έναν από τους τέσσερις ιδιώτες, με στοιχεία Y.D. ως το πρόσωπο «που ελέγχει τις εταιρείες μετά την απομάκρυνση του Μαλάχ».
Όμως, ο δικαστής Andrew Smith δήλωσε ότι η πλευρά Μαλάχ δεν υπέβαλε καμία γραπτή ή προφορική απόδειξη από την οποία να προκύπτει ότι δεν ήταν πια εκείνος πραγματικός ιδιοκτήτης των εταιρειών. Κι επίσης, το βρετανικό δικα στήριο έκρινε ότι ο Y.D. ήταν στην πραγματικότητα πληρεξούσιος του Μαλάχ. Το δικαστήριο απόφάνθηκε υπέρ των θυγατρικών της OCM.
Τα νομικά προβλήματα για τον Σύρο πλοιοκτήτη συνεχίστηκαν όταν οι εταιρείες διεκδίκησαν δικαστικά έξοδα ύψους 1 εκατ. στερλινών. Με νεότερη δικαστική απόφαση, τον Μάιο του 2024, ο Μαλάχ καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης για απάτη ενώπιον δικαστηρίου. Πιο ειδικά, όπως σημειώνεται, ο Σύρος δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα για τη δήλωση των περιουσιακών του στοιχείων και όταν το έκανε, υποστήριξε ότι δεν είχε λάβει τη δικαστική κλήση στη διεύθυνση στον Πειραιά, διότι στο μεταξύ είχε εγκαταλείψει την Ελλάδα.
Η δικαστής Sara Cockerill έκρινε ότι η πλευρά του Μαλάχ είχε παρουσιάσει πλαστά έγγραφα κι επίσης χαρακτήρισε «αποδεδειγμένα ψευδείς» τους ισχυρισμούς ότι δεν είναι πραγματικός ιδιοκτήτης ακινήτων στην Ελλάδα.
Στον Πειραιά
Στη διεύθυνση επί της οδού Χαριλάου Τρικούπη στον Πειραιά, η οποία αναφέρεται στις αποφάσεις των βρετανικών δικαστηρίων και στα εταιρικά μητρώα εταιρειών, βρίσκεται μια εξαώροφη πολυκατοικία. Είναι μια ήσυχη γειτονιά και εξωτερικά του κτιρίου δεν υπάρχει κάτι ιδιαίτερο − κάμερες ή φύλακας − που να μαρτυρά ότι πρόκειται για κατοικία ενός πλοιοκτήτη.
O άνδρας που άνοιξε την πόρτα του γραφείου στον πρώτο όροφο, είπε ότι είχε έρθει τυχαία εκείνη την ημέρα για να καθαρίσει τον χώρο. Ανέφερε ότι ο Μαλάχ «έχει καιρό να περάσει από το γραφείο» και διαβεβαίωσε ότι θα του μεταφέρει το μήνυμά μας για επικοινωνία. Από το κατώφλι του γραφείου φαινόταν στο εσωτερικό του ράφια με φακέλους και έγγραφα. Στην είσοδο του κτιρίου, στον πίνακα κοινοχρήστων για τους μήνες Δεκέμβριος 2024 – Ιανουάριος 2025, υπήρχε το όνομα της εταιρείας Mallah Ship Management δίπλα σε πέντε διαμερίσματα.
Στη μερίδα του Μαλάχ στο Κτηματολόγιο εμφανίζονται πέντε ιδιοκτησίες στην πολυκατοικία της Χαριλάου Τρικούπη στον Πειραιά. Στις αντίστοιχες καρτέλες σημειώνεται ότι τα συγκεκριμένα ακίνητα έχουν κατασχεθεί από τις θυγατρικές της αμερικανικής εταιρείας OCM, με τις οποίες έχει τη δικαστική διαμάχη για τα πλοία. Ωστόσο, στην πλατφόρμα ηλεκτρονικών πλειστηριασμών (e-auction. gr) δεν υπάρχει κάποια εγγραφή για τα ίδια ακίνητα στον Πειραιά.
Ο Μαλάχ, 50 ετών σήμερα, με σπουδές πλοιάρχου εμπορικού ναυτικού, πριν από την Ελλάδα είχε εγκατασταθεί στη Σουηδία. Απέκτησε ελληνική ταυτότητα και ελληνικό ΑΦΜ. Το 2024 η ταυτότητά του ανακλήθηκε, χωρίς να σημειώνεται στη σχετική διάταξη η αιτιολογία για αυτό.
Δύο δικηγόροι στον Πειραιά που χειρίστηκαν σε διαφορετική φάση τη δικαστική διαμάχη του Μαλάχ με τις θυγατρικές την OCM, είπαν ότι ο Σύρος θεωρείται σημαντικό μέγεθος στη ναυτιλιακή αγορά. «Κάποια στιγμή, ήταν ιδιοκτήτης ή ήλεγχε περισσότερα από 50 πλοία. Όταν μπήκε στις αμερικανικές κυρώσεις, το θέμα συζητήθηκε πολύ στον Πειραιά, το ίδιο και σε εκδηλώσεις με παράγοντες της ναυτιλίας», είπαν.
Η πρώτη εκδοχή των δικηγόρων για την ένταξη του Μαλάχ στη λίστα των κυρώσεων ήταν ότι έκανε συναλλαγές με το ανταλλακτήριο στην Υεμένη, χωρίς να γνωρίζει ότι αυτό είχε σύνδεση με τους Χούθι. Σύμφωνα με δεύτερη εκδοχή, κάποια στιγμή ένα από τα πλοία του έκανε έναν ναύλο για εταιρεία στη Νιγηρία, η οποία βρισκόταν στο στόχαστρο των δυτικών Αρχών. «Ο ίδιος δεν μπορούσε να το γνωρίζει. Αυτό είναι θέμα της τράπεζας, η οποία ελέγχει την προέλευση των εμβασμάτων», ανέφερε δικηγόρος στον Πειραιά.
Σε μία από τις βρετανικές δικαστικές αποφάσεις σημειώνεται ότι ο πλοίαρχος του φορτηγού «Courage», τον Ιούνιο του 2021, είχε αναφερθεί σε δύο ταξίδια από την Τουρκία προς το Λάγος της Νιγηρίας.
Εργαλεία και μέθοδοι για την ταυτοποίηση πλοίων σε ερευνητικά ρεπορτάζ
Μία εργαλειοθήκη για την αποκάλυψη της τοποθεσίας, των διαδρομών, της ιδιοκτησίας και των επιθεωρήσεων ενός εμπορικού πλοίου, σε τέσσερα βήματα.
Οι απαντήσεις του κάπτεν Μαλάχ
Αναζητήσαμε τα δύο πλοία που βρέθηκαν στο επίκεντρο της δικαστικής διαμάχης. Το «Amethyst», αυτό που είχε αποδεσμευτεί πριν το δικαστήριο στο Λονδίνο, φαινόταν σε ανοιχτές βάσεις ναυτιλιακών δεδομένων να πλέει στον Κόλπο του Ομάν στα τέλη Ιανουαρίου 2025. Το δεύτερο πλοίο, το «Courage», παραμένει αγκυροβολημένο στη Λαττάκεια της Συρίας.
Σύμφωνα με τη ναυτιλιακή βάση δεδομένων Equasis, ως ISM Manager – Διαχειριστής Ασφαλείας του «Courage» εμφανίζεται μια εταιρεία με έδρα στο Μαρούσι. Στα βρετανικά έγγραφα η ίδια εταιρεία περιγράφεται ότι ελέγχεται από τον Μαλάχ. Από τη Διαύγεια προκύπτει ότι τον Ιούνιο του 2021 οι ελληνικές Αρχές έκαναν δεκτή την κατά 19 ημέρες εκπρόθεσμη εγγυητική επιστολή της εταιρείας, ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί γραφείο στην Ελλάδα. Σε μία ενδιαφέρουσα σύμπτωση, o Μαλάχ είχε μπει στις αμερικανικές κυρώσεις μία μέρα νωρίτερα.
Ως νόμιμος εκπρόσωπος της εταιρείας στο Μαρούσι εμφανίζεται ο Y.D., το ίδιο πρόσωπο που το βρετανικό δικαστήριο είχε χαρακτηρίσει πληρεξούσιο του Μαλάχ. Σε επικοινωνία με το iMEdD ο ίδιος αρνήθηκε ότι έχει κάποια σχέση με την εταιρεία και το πλοίο. Μας διαβεβαίωσε, ωστόσο, ότι θα μεταφέρει το αίτημά μας για συνέντευξη στον Σύρο πλοιοκτήτη. Λίγες ημέρες αργότερα, έφτασε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του πρώτο μήνυμα του Μαλάχ.
«Δεν έχω καμία σχέση με τη Χεζμπολάχ και τους Χούθι. Είναι ένα μεγάλο ψέμα εις βάρος μου για να με κλέψουν», έγραψε. «Διατυπώνουν ψευδείς ισχυρισμούς και δηλώσεις, που βασίζονται στην εξαπάτηση, με σκοπό να αρπάξουν την εταιρεία που διηύθυνα», πρόσθεσε. Με νεότερο μήνυμα ο Μαλάχ έστειλε πέντε αποφάσεις δικαστηρίων της Συρίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, από τις οποίες, σύμφωνα με τον ίδιο, αποδεικνύεται η ακρίβεια των ισχυρισμών του.
Σύμφωνα με τις δικαστικές αποφάσεις, η γνησιότητα των οποίων δεν κατέστη δυνατόν να επιβεβαιωθεί, οι θυγατρικές εταιρείες της OCM εμφανίζονται να του οφείλουν συνολικά περί τα 20 εκατ. ευρώ για την υπόθεση των δύο πλοίων − είτε επειδή ο ίδιος έχει μέρος της ιδιοκτησίας τους είτε ως εγγύηση για την αποδέσμευση αυτού που παραμένει αγκυροβολημένο στη Συρία. Η OCM δεν απάντησε σε γραπτά ερωτήματα.
«Οτιδήποτε είναι χτισμένο στην ψευτιά, είναι ψέμα», έγραψε ο Μαλάχ σε ένα από τα τελευταία μηνύματα.
Διαβάστε όλα τα άρθρα και τις αναλύσεις του ενθέτου «Τα οπλοστάσια της Μέσης Ανατολής» εδώ.
Η πρώτη έντυπη δημοσίευση του άρθρου έγινε στις 22 Φεβρουαρίου από την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο».
