Μια στατιστική ανάλυση 9.170 παραχωρήσεων τμημάτων παραλιών και αιγιαλού, όπως παρουσιάζονται στην εφαρμογή, μέσω της οποίας οι πολίτες μπορούν να ελέγχουν αν στις παραλίες, στις οποίες βρίσκονται, τηρούνται οι όροι παραχώρησης και να υποβάλουν σχετική καταγγελία.
2 Απριλίου 2023. Δημοσίευμα αποκαλύπτει ότι επιχείρηση έχει κατασκευάσει φράκτη στην παραλία «Πάνορμος» της Μυκόνου εμποδίζοντας την ελεύθερη πρόσβαση στον αιγιαλό. Ο αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου εκδίδει εγκύκλιο με αφορμή την υπόθεση καλώντας τους εισαγγελείς να επιδείξουν ιδιαίτερη αυστηρότητα σε περιστατικά «οικειοποίησης» παραλιών από επιχειρήσεις ή κατοικίες.
1 Ιουλίου 2023. Η εικόνα ενός σερβιτόρου, βουτηγμένου μέχρι το στήθος στο νερό, να σερβίρει τους πελάτες, οι οποίοι είναι ξαπλωμένοι σε αυθαίρετες κατασκευές μέσα στη θάλασσα, ξεσηκώνουν αντιδράσεις σε όλη τη χώρα.
20 Ιουλίου 2023. Παρέα πηγαίνει για μπάνιο στην παραλία «Αμμόλοφοι» στη Νέα Πέραμο. Οι υπάλληλοι επιχείρησης που έχει κατακλύσει τον αιγιαλό με ομπρέλες τους ζητούν να απομακρυνθούν, αν δεν κάτσουν στις ξαπλώστρες.
23 Ιουλίου 2023. Τριακόσιοι πολίτες πραγματοποιούν διαμαρτυρία στην παραλία Σάντα Μαρία της Πάρου. Απλώνουν τις πετσέτες τους μπροστά από ξαπλώστρες που είχε τοποθετήσει beach bar. Τα Μέσα Ενημέρωσης ονομάζουν την πρωτοβουλία, που οργανώθηκε από την Κίνηση Πολιτών Πάρου για Ελεύθερες Παραλίες, ως «Κίνημα της πετσέτας».
Το καλοκαίρι του 2023 ήταν καθοριστικό για την ανάδειξη ενός χρόνιου συστήματος παρανομιών στις ελληνικές παραλίες. Υπό το βάρος των αντιδράσεων για τις καταπατήσεις παραλιών, στις 4 Μαρτίου 2024 ψηφίστηκε ένας νέος νόμος, ο 5092/2024 με τίτλο «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές». Οι κυριότερες αλλαγές αφορούν στην οριοθέτηση του αιγιαλού, στη διαφάνεια των διαγωνισμών παραχώρησης μέσω κεντρικής ηλεκτρονικής διαδικασίας, στη χρήση τεχνολογίας για τους ελέγχους νομιμότητας καθώς και στην αυστηροποίηση των ποινών.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας να μπει τάξη στους αιγιαλούς ήταν η ανάπτυξη μίας εφαρμογής, την οποία μπορούν να κατεβάσουν στα κινητά τους οι πολίτες και να δουν, σε χάρτη, την έκταση που έχει παραχωρηθεί, τον σκοπό της χρήσης (π.χ. για τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων) καθώς και το συμφωνητικό παραχώρησης από τη Διαύγεια, πλατφόρμα στην οποία αναρτώνται όλα τα δημόσια έγγραφα. Μέσω της ίδιας εφαρμογής, οι χρήστες μπορούν να υποβάλουν καταγγελία στις αρμόδιες υπηρεσίες, εάν διαπιστώσουν ότι οι όροι της σύμβασης παραχώρησης του τμήματος του αιγιαλού έχει καταστρατηγηθεί.
Η ομάδα ανάλυσης δεδομένων του iMEdD, ανέλυσε δεδομένα που είναι δημοσίως διαθέσιμα στο MyCoast για 9.170 παραχωρήσεις αιγιαλού σε όλη την επικράτεια της Ελλάδας. Οι πληροφορίες που συλλέξαμε περιέχουν, μεταξύ άλλων, τις συντεταγμένες, τον σκοπό χρήσης καθώς και την έκταση κάθε παραχώρησης. Ταυτόχρονα αναλύσαμε 3.957 συμφωνητικά με σκοπό να εξάγουμε το οικονομικό αντάλλαγμα κάθε μισθωτηρίου.
Σήμερα, δημοσιεύουμε αυτά τα δημόσια δεδομένα, ελεύθερα προς χρήση από τη δημοσιογραφική και ακαδημαϊκή κοινότητα. Φιλοδοξούμε η περαιτέρω ανάλυσή τους να συμβάλει με στοιχεία στον δημόσιο διάλογο, όχι μόνο για την οικονομική αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, αλλά κυρίως για την ανάγκη θέσπισης πλαισίου προστασίας του αιγιαλού, ενός ευάλωτου οικοσυστήματος που βάλλεται τόσο από την ανθρώπινη δραστηριότητα όσο και από την κλιματική κρίση.
Έξι στις δέκα παραχωρήσεις για τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων
Στο MyCoast εντοπίζονται 9.170 παραχωρήσεις για τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων και ομπρελοκαθισμάτων, καντινών, θαλάσσιων μέσων αναψυχής κ.ά.
Ως προς τις χρήσεις των παραχωρήσεων που μελετήσαμε, εκτιμάται πως το 60,36% αφορούν σε Ομπρελοκαθίσματα, 8,09% Τραπεζοκαθίσματα, 5,95% Θαλάσσια Σπορ και 3,75% Καντίνες, ενώ οι υπόλοιπες χρήσεις είναι μεικτές.
Τέσσερα στα δέκα μισθωτήρια δεν έχουν ανέβει στην εφαρμογή
Παρά το γεγονός ότι η εφαρμογή MyCoast έχει ειδικό πεδίο στο οποίο αναρτώνται τα μισθωτήρια, το 43,0% των εγγραφών δεν έχει αναρτηθεί. Συγκεκριμένα δεν έχει αναρτηθεί ικανός αριθμός συμφωνητικών, προκειμένου να προχωρήσουμε σε στατιστική ανάλυση, σε καίρια νησιά τα οποία πρωταγωνίστησαν το 2023 στο κύμα διαμαρτυριών για την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες.
Σε σχετική ερώτηση που απευθύναμε στο Υπουργείο Οικονομικών μας απάντησαν πως: «Οι Κτηματικές Υπηρεσίες έχουν αναρτήσει σχεδόν όλα τα συμφωνητικά παραχώρησης απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας. Δεδομένου ότι παραχωρήσεις αιγιαλού διενεργούνται και από την ΕΤΑΔ αλλά και από τα Λιμενικά Ταμεία, καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια για την άμεση ανάρτηση τους στην εφαρμογή.»
Στην πράξη, για τον Δήμο Πάρου δεν έχει αναρτηθεί κανένα συμφωνητικό παραχώρησης. Για τον Δήμο Μυκόνου, συμφωνητικά έχουν αναρτηθεί μόλις στο 5% των παραχωρήσεων, ενώ για τη Θήρα μόλις στο 2%. Στον δήμο Νότιας Ρόδου έχουν καταγραφεί 13 παραχωρήσεις, αλλά έχει αναρτηθεί μόλις 1 συμφωνητικό, ενώ στην Πάτμο από τις 34 παραχωρήσεις δεν έχει αναρτηθεί κανένα. Η ανάλυση που αφορά στο ύψος των μισθωμάτων, δεν περιλαμβάνει δήμους για τους οποίους δεν έχουμε αρκετά συμφωνητικά στη διάθεσή μας (πάνω από το λιγότερα από 20%) προκειμένου να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα. Επομένως, η ανάλυση του οικονομικού ανταλλάγματος των παραχωρήσεων δεν περιλαμβάνει την πλειονότητα των νησιών των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων και άλλων σημαντικών τουριστικών προορισμών.
Από τις 9.170 παραχωρήσεις, αναλύσαμε 3.957 συμβόλαια που είχαν αναρτηθεί στην εφαρμογή MyCoast, αριθμός που αντιστοιχεί σε 4.733 μισθώσεις (σε ένα συμβόλαιο ενδέχεται να περιγράφονται περισσότερες της μίας παραχωρήσεις) με σκοπό να συλλέξουμε περισσότερες πληροφορίες, όπως το αντάλλαγμα κάθε παραχώρησης. Από τα 3.957 συμβόλαια, καταφέραμε να εξάγουμε την τιμή μίσθωσης ανά έτος που καλείται να πληρώσει κάθε ενοικιαστής σε 4.075 περιπτώσεις, δηλαδή στο 86,0% των μισθώσεων για τις οποίες υπάρχουν αναρτημένα συμβόλαια.
Σύμφωνα με το δείγμα που εξετάσαμε (3.844 εγγραφές), στην Χαλκιδική εκτιμάται η υψηλότερη μέση τιμή ενοικίασης με 56 ευρώ ανά τ.μ., ανεξαρτήτως χρήσης της παραχώρησης. Ακολουθούν Ιωάννινα, Πειραιάς, Κέρκυρα με 43, 37, 36 ευρώ ανά τ.μ. αντιστοίχως. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως στη Μύκονο (την οποία αποκλείσαμε από την ανάλυση διότι έχουμε στη διάθεσή μας δείγμα μικρότερο του 20%, οπότε η ανάλυση ενδέχεται να μην είναι αντιπροσωπευτική της πραγματικότητας), η πλειονότητα των συμβολαίων που διαβάσαμε ανέγραφαν ως ετήσιο κόστος ανά τετραγωνικό μέτρο τα 120 ευρώ.
Ως προς το κόστος ανά τετραγωνικό μέτρο για κάθε χρήση, εκτιμάμε πως η μέση τιμή μίσθωσης για Καντίνες υπολογίζεται στα 346,16 €/τ.μ. το έτος, Θαλάσσια Σπορ 123,85 €/τ.μ., Τραπεζοκαθίσματα 30,29 €/τ.μ. και Ομπρελοκαθίσματα 21,71 €/τ.μ. το έτος.
Πώς υπολογίζεται η τιμή πρώτης προσφοράς παραλίας – αιγιαλού
Μία από τις σημαντικές αλλαγές που υπόσχεται να φέρει ο νέος νόμος για τις μισθώσεις τμημάτων του αιγιαλού, είναι η αύξηση στο αντίτιμο των μισθώσεων. Το αντίτιμο για την πρώτη προσφορά στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, βάση της υπ’ αριθμ. 60314 ΕΞ 2024 (ΦΕΚ Β’ 2516/26-4-2024) Υπουργικής Απόφασης υπολογίζεται βάσει του εξής μαθηματικού τύπου: «αντικειμενική αξία όμορου ακινήτου X Συντελεστής Βαρύτητας Αιγιαλού X Συντελεστής Βαρύτητας Δραστηριότητας X έτη παραχώρησης Χ 3%». Για παραχωρήσεις σε επιχειρήσεις όμορες του αιγιαλού, η τιμή πρώτης προσφοράς θα αυξάνεται κατά 20%.
Η αντικειμενική αξία του όμορου ακινήτου υπολογίζεται ως εξής:
Τιμή ζώνης οικοπέδου με κτίσμα του όμορου ακινήτου ανά τετραγωνικό μέτρο X το εμβαδό σε τετραγωνικά μέτρα της παραχωρούμενης έκτασης.
Ο συντελεστής βαρύτητας αιγιαλού ορίζεται ως εξής:
- Για αιγιαλούς και παραλίες που βρίσκονται στα νησιά Μύκονο, Πάρο: 0,60.
- Για αιγιαλούς και παραλίες που βρίσκονται στα νησιά Κρήτη, Ρόδο, Κέρκυρα: 0,35.
- Για τους λοιπούς αιγιαλούς και παραλίες: 0,25
Ο συντελεστής βαρύτητας δραστηριοτήτων ορίζεται ως εξής:
- Ανάπτυξη ομπρελοκαθισμάτων: 1
- Εκμετάλλευση τροχήλατης καντίνας, ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων: 2
- Εκμετάλλευση για θαλάσσια μέσα αναψυχής: 3
- Ναυταθλητικά σωματεία (αποκλειστικά για την άσκηση των δραστηριοτήτων τους): 0,1.
Έως την 31η Δεκεμβρίου 2025, σε αυτόν τον τύπο θα εφαρμοστεί συντελεστής εξομάλυνσης, ο οποίος θα συγκρίνει το αποτέλεσμα του μαθηματικού τύπου που προαναφέραμε με το μέγιστο αντάλλαγμα που είχε επιτευχθεί για την παραχώρηση του ίδιου τμήματος αιγιαλού και παραλίας μετά την 1η Ιανουαρίου 2017. Εάν το αποτέλεσμα της πρώτης προσφοράς (από τον μαθηματικό τύπο) είναι μικρότερο του μέγιστου ανταλλάγματος, τότε θα εξισώνεται και σε κάθε περίπτωση η τιμή εκκίνησης δεν θα είναι μικρότερη του μέγιστου ανταλλάγματος προσαυξημένου κατά 15% για παραχωρήσεις με πλειοδοτική διαδικασία και 25% για παραχωρήσεις σε όμορες επιχειρήσεις.
Το σετ ξαπλώστρας – ομπρέλας εκτιμάται ότι θα στοιχίσει σε επιχειρηματία στη Μύκονο 2.500€
Για να επιβεβαιώσουμε εάν πράγματι τα μισθώματα θα αυξηθούν με τον νέο νόμο, αναλύσαμε τα δεδομένα δημοπρασιών παραλιών του 2024, όπως εμφανίζονται στο https://eauctions.gsis.gr/. Εκεί εντοπίσαμε 1.916 παραχωρήσεις, εκ των οποίων οι 143 είναι ακυρωμένες και οι υπόλοιπες έχουν το διακριτικό «κλειστή». Kλειστή χαρακτηρίζεται μία δημοπρασία στην οποία οι συμμετέχοντες υποβάλλουν προσφορές που δεν μπορούν να δουν οι υπόλοιποι ενδιαφερόμενοι.
Από αυτή τη βάση, εξετάσαμε μόνο το κόστος ανά τετραγωνικό μέτρο ανά έτος της πρώτης προσφοράς. Αυτό σημαίνει ότι δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι η τελική τιμή κατακύρωσης, ενώ καταφέραμε να εντοπίσουμε και παραχωρήσεις στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα για να εντάξουμε στην ανάλυσή μας.
Οι τιμές εκκίνησης είναι υψηλότερες στις Κυκλάδες, όπου για τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων η μέση τιμή ανά τετραγωνικό μέτρο είναι 50 €. Στη Μύκονο συγκεκριμένα εκτιμάται στα 106 €/τ.μ (μέγιστη τιμή στα δεδομένα 120 €/τ.μ. ) ενώ στην Πάρο 44 €/τ.μ.. Στα Δωδεκάνησα είναι 34 €/τ.μ. και πιο συγκεκριμένα στη Ρόδο 39 €/τ.μ (μέγιστη τιμή στα δεδομένα 158 €/τ.μ.) και 229 €/τ.μ. για τοποθέτηση καντίνας.
Μέση τιμή εκκίνησης (€/τ.μ.) ανά κατηγορία χρήσης και περιοχή
perioxi | class | per_sqm |
---|---|---|
Κεφαλονιά | καντινες | 1511.1 |
Χανιά | καντινες | 607.7 |
Μαγνησία | καντινες | 384.6 |
Ηλεία | καντινες | 268.1 |
Χαλκιδική | καντινες | 262.0 |
Αργολίδα | оμπρελοκαθισματα | 245.5 |
Δωδεκάνησα | καντινες | 197.1 |
Δωδεκάνησα | θαλασσια σπορ | 154.9 |
Αχαΐα | καντινες | 147.0 |
Κυκλάδες | θαλασσια σπορ | 129.9 |
Πειραιάς | θαλασσια σπορ | 123.8 |
Εύβοια | καντινες | 121.5 |
Μαγνησία | θαλασσια σπορ | 121.2 |
Ρόδος | καντινες | 73.3 |
Λευκάδα | καντινες | 68.7 |
Κυκλάδες | оμπρελοκαθισματα & καντινες | 63.8 |
Χανιά | θαλασσια σπορ | 59.4 |
Λακωνία | θαλασσια σπορ | 55.0 |
Πιερία | καντινες | 53.1 |
Κυκλάδες | оμπρελοκαθισματα | 50.6 |
Ηράκλειο | θαλασσια σπορ | 46.2 |
Κεφαλονιά | θαλασσια σπορ | 45.1 |
Κεφαλονιά | оμπρελοκαθισματα & καντινες | 45.0 |
Λέσβος | καντινες | 45.0 |
Ανατολία | оμπρελοκαθισματα | 43.4 |
Αργολίδα | θαλασσια σπορ | 42.8 |
Αργολίδα | αγνωστη χρηση | 42.3 |
Κέρκυρα | θαλασσια σπορ | 41.7 |
Εύβοια | θαλασσια σπορ | 40.5 |
Άρτα | καντινες | 37.8 |
Δωδεκάνησα | оμπρελοκαθισματα | 34.6 |
Κέρκυρα | αγνωστη χρηση | 34.1 |
Ηλεία | θαλασσια σπορ | 32.6 |
Αιτωλία | θαλασσια σπορ | 31.7 |
Καστοριά | αγνωστη χρηση | 31.5 |
Ηράκλειο | αγνωστη χρηση | 30.6 |
Ηράκλειο | оμπρελοκαθισματα & θαλασσια σπορ | 30.6 |
Σάμος | оμπρελοκαθισματα & καντινες | 25.0 |
Ρέθυμνο | θαλασσια σπορ | 24.7 |
Πειραιάς | оμπρελοκαθισματα & καντινες | 24.5 |
Πειραιάς | оμπρελοκαθισματα | 24.2 |
Καστοριά | καντινες | 24.1 |
Λακωνία | оμπρελοκαθισματα & καντινες | 24.0 |
Έβρος | τραπεζοκαθισματα | 24.0 |
Λακωνία | оμπρελοκαθισματα & τραπεζοκαθισματα | 23.9 |
Μαγνησία | оμπρελοκαθισματα | 23.7 |
Καβάλα | αγνωστη χρηση | 22.1 |
Λασίθι | καντινες | 21.9 |
Ανατολία | αγνωστη χρηση | 21.0 |
Δυτική Ελλάδα | оμπρελοκαθισματα & καντινες | 20.8 |
Ανατολία | θαλασσια σπορ | 20.4 |
Λάρισα | θαλασσια σπορ | 20.0 |
Μαγνησία | αγνωστη χρηση | 19.9 |
Πρέβεζα | αγνωστη χρηση | 19.9 |
Μεσσηνία | καντινες | 19.6 |
Κέρκυρα | оμπρελοκαθισματα | 18.2 |
Βοιωτία | θαλασσια σπορ | 18.0 |
Χανιά | оμπρελοκαθισματα | 17.9 |
Ηράκλειο | καντινες | 17.5 |
Κεφαλονιά | оμπρελοκαθισματα | 16.9 |
Κορυδαλλός | оμπρελοκαθισματα | 16.6 |
Καβάλα | θαλασσια σπορ | 16.4 |
Χαλκιδική | θαλασσια σπορ | 16.0 |
Καστοριά | θαλασσια σπορ | 15.7 |
Μεσσηνία | θαλασσια σπορ | 15.5 |
Λακωνία | оμπρελοκαθισματα | 15.5 |
Καβάλα | оμπρελοκαθισματα | 15.0 |
Δυτική Ελλάδα | оμπρελοκαθισματα | 15.0 |
Χίος | θαλασσια σπορ | 15.0 |
Πιερία | θαλασσια σπορ | 15.0 |
Ρέθυμνο | оμπρελοκαθισματα | 15.0 |
Λέσβος | оμπρελοκαθισματα & καντινες | 14.7 |
Λασίθι | оμπρελοκαθισματα | 14.6 |
Λέσβος | θαλασσια σπορ | 14.0 |
Σάμος | оμπρελοκαθισματα & τραπεζοκαθισματα | 14.0 |
Λακωνία | оμπρελοκαθισματα & θαλασσια σπορ | 13.8 |
Κορυδαλλός | θαλασσια σπορ | 13.7 |
Ρέθυμνο | оμπρελοκαθισματα & τραπεζοκαθισματα | 13.6 |
Λάρισα | αγνωστη χρηση | 13.4 |
Ζάκυνθος | оμπρελοκαθισματα | 13.4 |
Ζάκυνθος | αγνωστη χρηση | 13.4 |
Ζάκυνθος | θαλασσια σπορ | 13.4 |
Κορυδαλλός | αγνωστη χρηση | 12.9 |
Λακωνία | αγνωστη χρηση | 12.6 |
Χίος | оμπρελοκαθισματα | 12.3 |
Έβρος | αγνωστη χρηση | 11.7 |
Έβρος | оμπρελοκαθισματα & καντινες | 11.7 |
Χίος | оμπρελοκαθισματα & καντινες | 11.7 |
Θεσσαλία | υποδομες αμεα | 11.6 |
Αιτωλία | оμπρελοκαθισματα & καντινες | 11.6 |
Ρόδος | θαλασσια σπορ | 11.5 |
Κορυδαλλός | καντινες | 11.5 |
Εύβοια | оμπρελοκαθισματα & τραπεζοκαθισματα | 11.1 |
Σάμος | оμπρελοκαθισματα | 11.0 |
Αιτωλία | καντινες | 10.7 |
Φθιώτιδα | καντινες | 10.5 |
Σέρρες | καντινες | 9.8 |
Ηράκλειο | оμπρελοκαθισματα | 9.7 |
Πιερία | αγνωστη χρηση | 9.5 |
Σε έναν επιχειρηματία στη Μύκονο, ένα σετ ομπρέλας και δύο ξαπλωστρών που καταλαμβάνουν 5τ.μ., θα στοιχίσει κατ’ ελάχιστον για ένα έτος (τιμή εκκίνησης) 530 € το σετ (με μέγιστη τιμή τα 600 €), στην Πάρο 220 € και στη Ρόδο 195 € το σετ.
Ζητήσαμε από το Υπουργείο Οικονομίας να μας παρέχει πλήρες σύνολο δεδομένων που να περιέχει τόσο την τιμή πρώτης προσφοράς όσο και την τιμή πλειοδότη. Η απάντηση ήταν αρνητική αναφέροντας πως «Πλήρες σύνολο των δεδομένων δεν μπορούμε να δώσουμε. Θα δημοσιευθούν από εμάς την κατάλληλη στιγμή», χωρίς να διευκρινίζουν ωστόσο ποια θα είναι η κατάλληλη στιγμή.
Ωστόσο, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, στις 30 Ιουλίου 2024, έδωσε επιλεκτικά στοιχεία στη δημοσιότητα για τους διαγωνισμούς παραχώρησης που πραγματοποιήθηκαν με το νέο σύστημα, τα οποία περιλαμβάνουν τόσο την τιμή πρώτης προσφοράς όσο και την τιμή κατακύρωσης. Μεταξύ αυτών εντοπίσαμε διαγωνισμό για μίσθωση παραλίας στην περιοχή Λια της Μυκόνου, την οποία καταφέραμε να εντοπίσουμε και στα δεδομένα του MyCoast, αλλά ήταν ημιτελή (χωρίς τιμή μισθώματος). Πρόκειται για μίσθωση 300τ.μ. με σκοπό την τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων. Η τιμή πρώτης προσφοράς υπολογίστηκε βάσει του τύπου που αναφέραμε πιο πάνω, στις 36.000 € ανά έτος, ή 120 €/τ.μ., ποσό που κυμαίνεται στο ύψος των πέντε μισθωμάτων που υπογράφησαν πριν το 2024 και τα συμβόλαια των οποίων εξετάσαμε. Εν τέλει, όμως η τιμή του πλειοδότη έφτασε τα 146.160 € ανά έτος ή 487.2 €/τ.μ. Αυτό σημαίνει πως στον επιχειρηματία, κάθε σετ ξαπλώστρας θα κοστίσει 2.436€ τον χρόνο. Στις Σπέτσες, στην περιοχή Βρελλός, η τιμή πρώτης προσφοράς για 300 τ.μ. εκτιμήθηκε στα 40€/τ.μ., ενώ κατακυρώθηκε στα 130€/τ.μ.
Σε δείγμα 3.950 μισθώσεων που εξετάσαμε από τα δεδομένα του MyCoast, εκ των οποίων οι 1.473 εκτιμάμε πως διενεργήθηκαν μετά την ψήφιση του νέου νόμου και οι 2.477 πριν, η διάμεση ποσοστιαία αύξηση στο αντίτιμο ανά τετραγωνικό μέτρο, των μισθώσεων που πραγματοποιήθηκαν με το νέο σύστημα εκτιμάται σε 18%. Συγκεκριμένα, η μεγαλύτερη αύξηση εντοπίζεται στη μικτή μίσθωση για τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων και χώρου για θαλάσσια σπορ (47,7% – από 22€/τ.μ. σε 32€/τ.μ.), ομπρελοκαθισμάτων και καντίνας (47,2% – από 16,7€/τ.μ. σε 24,6€/τ.μ.), καντίνας (32% από 327,3€/τ.μ. σε 432,5€/τ.μ.). Εκτιμάμε πως στα δημοφιλή νησιά των Κυκλάδων, του Αργοσαρωνικού και των Δωδεκανήσων οι αυξήσεις θα είναι πολλαπλάσιες σε όλες τις κατηγορίες χρήσης.
Έμφαση στην οικονομία αλλά όχι στην προστασία του περιβάλλοντος
Κι αν η νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης φαίνεται πως αποτελεί μια σοβαρή προσπάθεια τακτοποίησης δεκαετιών παρανομίας στους ελληνικούς αιγιαλούς, σύμφωνα με περιβαλλοντικές οργανώσεις υπολείπεται σε ένα κρίσιμο ζήτημα: «… δεν εισάγει μεταρρύθμιση για την αποτελεσματική προστασία και διαχείριση του παράκτιου χώρου, αυτού του σημαντικού οικοσυστήματος που βάλλεται από την κλιματική κρίση, και απουσιάζουν προβλέψεις που σχετίζονται με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (π.χ. δεν υπάρχει αναφορά σε άλλους φυσικούς ή ανθρωπογενείς κινδύνους που απειλούν την παράκτια και παρόχθια ζώνη, πλημμυρικούς κινδύνους κ.λπ.)» σημειώνουν σε ανακοίνωσή τους οκτώ περιβαλλοντικές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων WWF, Greenpeace κ.ά.
Η κριτική εστιάζει μεταξύ άλλων στην κατάργηση της πρόβλεψης του ν. 2971/2001 που καθορίζει την ευθύνη του Κράτους για την προστασία και διαχείριση των κοινόχρηστων χώρων και των οικοσυστημάτων τους. Επίσης, στον ορισμό της παραλίας, καταργείται η ελάχιστη απόσταση δόμησης των 30 μέτρων από τη γραμμή του αιγιαλού, ενώ διατηρείται το ανώτατο όριο των 50 μέτρων. Αγνοείται επίσης το Πρωτόκολλο για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης (ΟΔΠΖ) στη Σύμβαση της Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου που θεσπίζει «αδόμητη ζώνη» τουλάχιστον 100 μέτρων. Τέλος, ο νόμος δημιουργεί μια κατηγορία που ονομάζει «απάτητες παραλίες».
Τον Απρίλιο 2024 οριστικοποιήθηκαν 198 «Απάτητες Παραλίες» που βρίσκονται εντός του δικτύου Natura 2000 έπειτα από κοινή υπουργική απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρου Σκυλακάκη, ενώ προστέθηκαν 40 ακόμα τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Σε αυτές τις παραλίες απαγορεύεται η παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας, καθώς και οποιαδήποτε άλλη δράση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη μορφολογία τους και την ακεραιότητά τους ως προς τις οικολογικές τους λειτουργίες.
Χαρτογραφώντας κάθε παραχώρηση από τα δεδομένα του MyCoast σε συνδυασμό με τον δημοσιευμένο χάρτη των περιοχών Natura (σ.σ. ο καθορισμός των ορίων τους δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί), όπως έχει δημοσιευθεί στο geodata.gov.gr, εντοπίσαμε 1.918 παραχωρήσεις σε παραλίες, οι οποίες εμπίπτουν εντός του δικτύου Natura 2000. Σε αυτές τις παραλίες, η τοποθέτηση ομπρελοκαθισμάτων απαγορεύεται να υπερβαίνει το 30% του εμβαδού τους, έναντι του 50% σε άλλες, μη χαρακτηρισμένες, παραλίες. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις προειδοποιούν πως η προστασία αυτών των ζωνών είναι ελλιπής και πως, στην ουσία, ο νέος νόμος δεν προστατεύει τις παραλίες αλλά επιβάλλει περιορισμούς στις δραστηριότητες που επιτρέπονται σε αυτές.
6η Μαΐου 2024. Δύο μήνες μετά την ψήφιση του νέου νόμου, στην προστατευόμενη παραλία της Πλάκας της Νάξου, η οποία βρίσκεται εντός ζώνης Natura 2000, τρακτέρ με ειδικό εξάρτημα σάρωνε την αμμουδιά, παρά το γεγονός ότι απαγορεύεται από τον νόμο ο καθαρισμός με μηχανοκίνητα μέσα σε ζώνη Natura. Δημοσίευμα εκείνης της περιόδου μάλιστα σημειώνει: «Αυτό όμως που προβληματίζει περισσότερο τους κατοίκους είναι ότι αυτού του είδους οι εργασίες γίνονται και σε άλλες παραλίες του νησιού χωρίς να ξέρει κανείς για ποιου ή ποιων το λογαριασμό εργάζονται τα θηριώδη τρακτέρ».
1 Αυγούστου 2024. Δημοσίευμα της Καθημερινής αναφέρει πως «με τροπολογία σε σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών δίνεται εκ νέου η δυνατότητα σε δήμους να νομιμοποιήσουν παράνομες κατασκευές (λ.χ. προβλήτες, μπαζώματα), προκειμένου αυτά να μισθώνονται σε καφετέριες και ταβέρνες δίπλα στο κύμα.»
Διαβάστε επίσης:
Explainer: Τι αλλάζει για τον αιγιαλό με τον νέο νόμο