Από τον Terry Egger, πρώην Διευθύνων Σύμβουλος και Εκδότης του Philadelphia Inquirer, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του American Press Institute και Πάροχος συμβουλευτικών υπηρεσιών στο iMEdD
Αν διαβάζετε αυτό το κείμενο, πιθανότατα πιστεύετε ήδη στη σημασία της τοπικής δημοσιογραφίας και στον ρόλο που διαδραματίζει στην ενημέρωση των κοινοτήτων, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο συμβάλλει στην προστασία των ελευθεριών μιας δημοκρατικής κοινωνίας.
Ωστόσο, η τοπική δημοσιογραφία στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο βάλλεται διαρκώς, ενώ υπάρχει μια θεμελιώδης αναντιστοιχία μεταξύ της πραγματικής αξίας της τοπικής δημοσιογραφίας και των εσόδων που παράγονται για την υποστήριξή της.
Σε αυτό το πλαίσιο, παραθέτουμε τρεις απλές σκέψεις που μπορούν να αξιοποιηθούν για την ενίσχυση της τοπικής δημοσιογραφίας. Οι σκέψεις αυτές συνυφαίνουν κατά κάποιο τρόπο τις έννοιες “Κοινότητα”, “Αφήγηση/Storytelling” και “Δίκαιη αποζημίωση”.
Στην ένωση υπάρχει η δύναμη λέει το ρητό και, αν το κατανοήσουμε αυτό, θα αντιληφθούμε ότι δίνεται μια ευκαιρία τόσο στην Ελλάδα, όσο και αλλού, να οικοδομηθεί μια ισχυρότερη “Κοινότητα” δημοσιογράφων που αλληλοϋποστηρίζονται και μαθαίνουν ο ένας από τον άλλον. Η δυνατότητα ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, η συνεργασία σε μεγάλες υποθέσεις ή ακόμη και ένα απλό “brainstorming” μπορεί να αποβούν εξαιρετικά χρήσιμα.
Πρόσφατα, το iMEdD επένδυσε σε ένα ενδελεχές έργο με στόχο τη χαρτογράφηση των τοπικών ειδησεογραφικών μέσων στην Ελλάδα. Η χαρτογράφηση αυτή δεν προορίζεται να αποτελέσει έναν στατικό κατάλογο, αλλά μια δυναμική διαδικασία που ενημερώνεται διαρκώς ώστε να διευκολύνει τους δημοσιογράφους σε όλη τη χώρα να έρθουν σε επαφή. Πρόκειται για ένα εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει στη συνεργασία που αναφέρθηκε παραπάνω. Σύντομα θα έχετε την ευκαιρία να μάθετε περισσότερα για το έργο αυτό.
Οι δημοσιογράφοι μπορούν επίσης να αξιοποιήσουν καλύτερα τη δύναμη του “storytelling” (αφήγηση) για να συγκεντρώσουν μεγαλύτερη υποστήριξη για το έργο τους. Η αλήθεια είναι ότι, αν και οι περισσότεροι δημοσιογράφοι είναι καλοί στο να αφηγούνται ιστορίες άλλων, δεν είναι εξίσου καλοί όταν πρόκειται για τη δική τους ιστορία. Είναι πολύ σημαντικό, λοιπόν, το δημοσιογραφικό σας έργο να ανταποκρίνεται στην πρόταση αξίας σας προς τις κοινότητες που υπηρετείτε.
Η ισχυρή τοπική δημοσιογραφία είναι εξαιρετικά πολύτιμη ποικιλοτρόπως, και αυτό είναι κάτι που δεν γνωρίζει η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, οι οποίοι ταυτόχρονα αγνοούν τη δεινή οικονομική κατάσταση στην οποία έχουν επέλθει τα τοπικά ειδησεογραφικά μέσα. Όπως και ο αέρας που αναπνέουμε, θεωρούνται δεδομένα.
“Παρόλα αυτά, όπως συμβαίνει με κάθε πρόταση αξίας, για να εκτιμηθεί πλήρως, θα πρέπει να φανταστούμε ένα σενάριο όπου η ισχυρή ανεξάρτητη τοπική δημοσιογραφία δεν υπάρχει πλέον. Ποιες θα ήταν οι συνέπειες;”
Εδώ είναι που μπαίνει η δύναμη της αφήγησης στο κάδρο. Φανταστείτε όλες τις περιστάσεις όπου θα μπορούσατε να αναφερθείτε στον αντίκτυπο της τοπικής δημοσιογραφίας και στην ανάγκη για την οικονομική της στήριξη. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί σε συναντήσεις στις κοινότητες που υπηρετείτε- σε θεματικές εκδηλώσεις που μπορείτε να οργανώσετε- ή ακόμη και σε μορφή κατακλείδας στο τέλος κάθε άρθρου σας.
Ευαισθητοποιώντας τις κοινότητές σας, αυξάνετε ταυτόχρονα το επίπεδο δέσμευσης και υποστήριξης που λαμβάνετε. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που αποδεικνύουν τα οικονομικά οφέλη και την αποδοχή από το κοινό που έχει αυτού του είδους το storytelling παγκοσμίως, και οι δημοσιογράφοι στην Ελλάδα έχουν την ιδανική ευκαιρία να τα ακολουθήσουν. Δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι ο κόσμος θα εκτιμήσει και θα στηρίξει οικονομικά τη δημοσιογραφία, αν δεν εξηγήσουμε την πρόταση αξίας μας και δεν ξεκαθαρίσουμε ότι χρειαζόμαστε οικονομική στήριξη.
Ένα απλό αλλά πολύ καλό παράδειγμα αυτού του τύπου storytelling μπορεί να βρεθεί στο τέλος κάθε άρθρου που δημοσιεύεται στον αγγλικό Guardian. Η συνεπής ανταλλαγή μηνυμάτων έχει ενισχύσει το μέγεθος και τη δέσμευση του κοινού και έχει οδηγήσει σε τεράστιες οικονομικές συνεισφορές από τους αναγνώστες.
Τέλος, στην περίπτωση της Ελλάδας υπάρχει και ένα πολύ ισχυρό επιχείρημα που αφορά την ανάγκη για μια “Δίκαιη αποζημίωση” προς τα τοπικά μέσα ενημέρωσης και τους δημοσιογράφους από εκείνους που αθέμιτα επωφελούνται από τη δουλειά τους. Ο λόγος, φυσικά, γίνεται για μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες όπως το Facebook και η Google.
Επί σειρά ετών, αυτοί κολοσσοί ουσιαστικά καπηλεύονται το δημοσιογραφικό έργο άλλων, το οποίο αναδιανέμουν, αποκτώντας τεράστιο κοινό και έσοδα, χωρίς να παρέχουν καμία ουσιαστική αποζημίωση. Το τοπίο, ωστόσο, έχει αρχίσει να αλλάζει σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο και έχει ήδη δημιουργηθεί προηγούμενο, το οποίο οφείλει να ακολουθήσει και η Ελλάδα.
Μέσα στα τελευταία χρόνια μόνο, οι κυβερνήσεις σε χώρες όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Γαλλία και άλλες (εκκρεμεί νομοθεσία στις ΗΠΑ) έχουν ψηφίσει νόμους που πλέον υποχρεώνουν (με διάφορους τρόπους) τις μεγάλες πλατφόρμες να καταβάλλουν σημαντικά ποσά στις εταιρείες μέσων ενημέρωσης για τη χρήση του περιεχομένου τους.
“Όλοι θέλουμε να απολαμβάνουμε τα οφέλη της ζωής σε μια κοινωνία που έχει ελευθερία του Τύπου, ωστόσο η ισχυροποίηση της δημοσιογραφίας σίγουρα δεν γίνεται δωρεάν. Είναι λοιπόν όχι μόνο δίκαιο, αλλά και απαραίτητο, όσοι επωφελούνται από το έργο των δημοσιογράφων να πληρώνουν το μερίδιο που τους αναλογεί.”
Η Ελλάδα έχει αυτή τη στιγμή την ευκαιρία να ακολουθήσει το παράδειγμα άλλων χωρών. Σε μια εποχή όπου τα έσοδα για τη στήριξη της τοπικής δημοσιογραφίας είναι ελάχιστα, κρίνεται σκόπιμο να συνεργαστούν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης με την κυβέρνηση ώστε να ενισχυθούν τα έσοδα για τη στήριξή τους.
