Η μεθοδολογία της ανάλυσης των δεδομένων για τις βίαιες συγκρούσεις στις οποίες συμμετείχαν οι ένοπλοι μη κρατικοί δρώντες στη Μέση Ανατολή τα έτη 2023 και 2024.
Τα δεδομένα για τις δράσεις στις οποίες συμμετείχαν οι ένοπλοι μη κρατικοί δρώντες προέρχονται από τη βάση δεδομένων της Armed Conflict Location and Events Database (ACLED). Η ACLED είναι μια πρωτοβουλία συλλογής, ανάλυσης και χαρτογράφησης δεδομένων που αφορούν κρίσεις. Συλλέγει πληροφορίες σχετικά με τις ημερομηνίες, τους δρώντες, τις τοποθεσίες, τα θύματα και τους τύπους όλων των γεγονότων πολιτικής βίας και διαμαρτυριών καθώς και των διαδηλώσεων και άλλων επιλεγμένων μη βίαιων, πολιτικών εξελίξεων για όλο τον κόσμο. Χρησιμοποιήσαμε τη βάση δεδομένων της ACLED, για να ελέγξουμε τα βίαια γεγονότα στα οποία συμμετέχουν οι μη κρατικοί δρώντες στη Μέση Ανατολή, στο πλαίσιο του ενθέτου «Τα Οπλοστάσια της Μέσης Ανατολής».
Τα δεδομένα συλλέχθηκαν στις 14 Ιανουαρίου 2025 και καλύπτουν το χρονικό διάστημα από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως την 1η Ιανουαρίου 2025. Για τους σκοπούς της ανάλυσης, επιλέχθηκαν οι εμπόλεμες ζώνες της Μέσης Ανατολής —εκείνες που, στο παρόν εγχείρημα, θεωρήσαμε πως βρίσκονται σε κάποιο είδος κρίσης ή ένοπλης διαμάχης, ή αναμειγνύονται σε κάποια, όπως αυτά προέκυψαν από την έρευνα: το Ιράν, το Ιράκ, το Ισραήλ, ο Λίβανος, η Συρία, η Υεμένη, η Τουρκία καθώς και τα παλαιστινιακά εδάφη.
Τα όπλα των Χούθι και οι δύο νεκροί στον Κόλπο του Άντεν
Τι αποκαλύπτει στέλεχος ιδιωτικής εταιρείας ασφάλειας στον Κόλπο του Άντεν. Τα δικαστικά έγγραφα για την επιχείρηση κατάσχεσης όπλων των Χούθι, κατά τη διάρκεια της οποίας έχασαν τη ζωή τους δύο Αμερικανοί κομάντος.
Οι συγκρούσεις και οι εμπλεκόμενοι που αναλύσαμε
Μελετώντας τον Οδηγό Κωδικών της ACLED, εστιάσαμε την έρευνά μας στα βίαια επεισόδια, και ειδικότερα όσα εμπίπτουν στις κατηγορίες Battles ή Protests –και, ειδικότερα, χαρακτηρίζονται στη βάση δεδομένων ως «Excessive force against protesters», «Protest with intervention», «Explosions/Remote violence», «Violence against civilians». Αυτές οι κατηγορίες είναι πιθανό να περιλαμβάνουν γεγονότα βίας τόσο οπλικής όσο και όχι. Καθώς δεν υπάρχει τρόπος να γίνει αυτός ο διαχωρισμός, η ανάλυση αφορά το σύνολο των βίαιων γεγονότων, όπως αυτά περιγράφονται από την πηγή.
Όπως αναφέρεται στη μεθοδολογία της ACLED, δεν καταγράφεται ξεκάθαρα από ποιον έχει ξεκινήσει το εκάστοτε γεγονός. Για τον λόγο αυτό, επιλέξαμε να αναλύσουμε τη «συμμετοχή», δηλαδή την εμπλοκή ένοπλων μη κρατικών δρώντων σε συγκρούσεις.
Η ACLED καταγράφει τις οργανωμένες ομάδες που μετέχουν στα επεισόδια, εφόσον πρόκειται για συγκροτημένες συνεκτικές οργανώσεις που δρουν σε περισσότερα από ένα συμβάντα, και διακρίνει τους δρώντες στα εκάστοτε επεισόδια ως «Actor 1» και «Αctor 2» (καθώς καταγράφεται η σύγκρουση μεταξύ των δύο κάθε φορά).
Ελέγξαμε τους «Actor 1» και «Actor 2» για την ανάλυση των δεδομένων, επιλέγοντας μόνο τα γεγονότα στα οποία περιλαμβάνονται οι μη κρατικοί δρώντες που έχουν ή είναι πιθανό να έχουν ενεργή συμμετοχή στις κρίσεις που εξετάζαμε: Βάσει προέρευνας, οι ένοπλες ομάδες ενδιαφέροντος ήταν οι Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο (AQAP), Αχράρ Αλ Σαμ (AAS), Ισλαμικό Κράτος (IS), Κίνημα Αμάλ, Κίνημα Φατάχ, Μεταβατικό Συμβούλιο του Νότου (STC), Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ (PIJ), Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), Συριακός Εθνικός Στρατός (SNA), Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ Σαμ (HTS), Χαμάς, Χεζμπολάχ, Χούθι, Elite Forces, Kataib Hezbollah, Kurdish Democratic Party (KDP), Kurdistan Free Life Party (PJAK), Kurdistan Workers Party (PKK), Military Operations Command, Security Belt Forces, Peshmerga, Popular Front for the Liberation of Palestine, Populist Resistance Committee (PRC).
Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως προσπαθήσαμε να κανονικοποιήσουμε τα ονόματα των ομάδων, καθώς η καθεμία μπορεί να περιλαμβάνει υπο-ομάδες, ταξιαρχίες με διαφορετικές ονομασίες ή ακόμα και να καταγράφεται ως κρατική δύναμη, όπως, για παράδειγμα, συμβαίνει στην περίπτωση των Χούθι.
Οπτικοποιήσεις των δεδομένων
Για την οπτικοποίηση των δεδομένων, και ιδίως για τη γεωγραφική αποτύπωση των υπό μελέτη συγκρούσεων, λόγω του μεγάλου πλήθους των ένοπλων μη κρατικών δρώντων, χρειάστηκε να γίνουν ομαδοποιήσεις βάσει των σχέσεων των ομάδων όπως αυτές προέκυψαν από το ρεπορτάζ.
Συγκεκριμένα, οι υπό ανάλυση ένοπλες ομάδες ομαδοποιήθηκαν ως εξής:
- Επαναστάτες της Συρίας: περιλαμβάνουν τις HTS, AAS, Military Operations Command, Southern Operations Room
- Κουρδικές Ομάδες: περιλαμβάνουν τις PKK, SDF, Peshmerga, PJAK, KDP
- Χαμάς & Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ (PIJ)
- Άλλοι: περιλαμβάνονται λοιπές ομάδες, οι οποίες φέρεται να έχουν εμπλακεί σε πολύ μικρό ποσοστό επιθέσεων
Ο χάρτης συμμετοχής σε βίαια επεισόδια ανά ομάδα μη κρατικών δρώντων δημιουργήθηκε με το λογισμικό ανοιχτού κώδικα QGIS, με το μέγεθος κάθε κύκλου στον χάρτη να αντιπροσωπεύει το πλήθος των βίαιων γεγονότων, ανά κατηγορία μη-κρατικών δρώντων, τα οποία αποδίδονται, από την πηγή των δεδομένων, στο ίδιο γεωγραφικό σημείο. Εκτιμάται ότι περίπου 7% των συνολικά 31.461 γεγονότων μπορεί να επικαλύπτονται από άλλα και δεν είναι εμφανή στον χάρτη, λόγω υψηλής συγκέντρωσης συμβάντων σε ορισμένα σημεία. Αυτό συμβαίνει επειδή η ACLED δεν καταγράφει τις ακριβείς τοποθεσίες των επεισοδίων με γεωγραφικές συντεταγμένες, αλλά χρησιμοποιεί τις συντεταγμένες ενός κεντρικού σημείου. Επιπλέον, παρέχει συμπληρωματικές πληροφορίες για τις τοποθεσίες αυτές, λεκτικά.
Στο 4% των επεισοδίων εκτιμάται ότι εμπλεκόμενοι δρώντες ήταν δύο από τις ομάδες μελέτης. Ελλείψει στοιχείων για τυχόν σημαντικό ρόλο συγκεκριμένης ομάδας, αυτές οι περιπτώσεις έχουν ομαδοποιηθεί και αποτυπώνονται, με μαύρο χρώμα, ως διαμάχες μεταξύ ομάδων.
Δημιουργήθηκαν ραβδογράμματα (bar charts) με τη χρήση Illustrator, ώστε να αποτυπωθεί με ποιες ένοπλες ομάδες έχουν έρθει σε σύγκρουση συγκεκριμένα οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), το Ισλαμικό Κράτος και οι Χούθι.
