Το Ευρωπαϊκό Δημοσιογραφικό Βραβείο ανακοινώνει τους νικητές και τους φιναλίστ για το 2022. Η φετινή τελετή απονομής αποτελεί ορόσημο, καθώς σηματοδοτεί τη 10η επέτειο από τη γέννηση του θεσμού. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε ως ομιλήτρια και η Ουκρανή δημοσιογράφος OlgaRudenko, αρχισυντάκτρια της εφημερίδας Independent του Κιέβου.
Μια συλλογή ιστοριών για να κατανοήσουμε την εποχή μας
Οι φετινές ιστορίες πραγματεύονται ζωτικής σημασίας θέματα για τον πολιτιστικό μας χώρο, καθώς και για τα οικονομικά και δημοκρατικά συστήματα της Ευρώπης: η χρηματιστικοποίηση της αγοράς κατοικίας, η στάση της αστυνομίας απέναντι στην εμπορία ανθρώπων, οι προκαταλήψεις φύλου στην ιατρική, ο προσωπικός αγώνας ενός θύματος βασανιστηρίων που έρχεται αντιμέτωπο με τον βασανιστή του και η κατάρρευση των γενικών πλαισίων αφήγησης που βοηθούσαν να κατανοήσουμε την πραγματικότητα γύρω μας.
Το Cities for Rent: Investigating corporate landlords across Europe (Πόλεις προς ενοικίαση: Ερευνώντας εταιρικούς ιδιοκτήτες σε όλη την Ευρώπη) που κέρδισε το Βραβείο Καινοτομίας, εξερευνά τις πολυπλοκότητες της πρακτικής της βραχυπρόθεσμης μίσθωσης, αναλύοντας το σύστημα χρηματιστικοποίησης που μετέτρεψε τη στέγαση σε μια από τις πιο κερδοφόρες αγορές – εις βάρος των πολιτών.
Στην κατηγορία του Ερευνητικού Ρεπορτάζ διακρίθηκε το Τhe investigation is closed (Η έρευνα έκλεισε), το οποίοαποκαλύπτει σοβαρές και συστηματικές παρατυπίες στους χειρισμούς υποθέσεων τράφικινγκ από τη φινλανδική αστυνομία.
Νικητής του Βραβείου Διακεκριμένου Ρεπορτάζ είναι το What Guantánamo made of them (Τι τους έκανε το Γκουαντάναμο), η συγκινητική ιστορία του Μοχαμεντού, ενός θύματος βασανιστηρίων που βρέθηκε στις φυλακές του Γκουαντάναμο και στη συνέχεια ήρθε αντιμέτωπος με τον βασανιστή του, προκειμένου να βάλει έναν επίλογο σ’ αυτήν την ιστορία και να πάρει απαντήσεις στις δεκάδες ερωτήσεις του.
Αποδέκτης του Βραβείου Σχολίου είναι το Memory in the age of impunity (Mνήμη στην εποχή της ατιμωρησίας), μια συναρπαστική δουλειά που διερευνά τις αιτίες που ορισμένες ιστορίες δεν καταφέρνουν να τραβήξουν την προσοχή μας. Η αποτυχία των αλληλένδετων ιστοριών μας καλεί να επανεξετάσουμε τι είναι αυτό που μας ενώνει, από τη Λευκορωσία έως τις Φιλιππίνες.
Τέλος, το Ειδικό Βραβείο δόθηκε από την κριτική επιτροπή στο Woman’s body, man’s medicine (Το Σώμα της γυναίκας, το φάρμακο του άνδρα), το οποίο διερευνά τους λόγους πίσω από την ελλιπή γνώση που υπάρχει σχετικά με το γυναικείο σώμα, συνδέοντάς τους με την ανισότητα των φύλων στην ιατρική έρευνα.
Δέκα χρόνια στήριξης και αναγνώρισης του δημοσιογραφικού έργου
Το European Press Prize γεννήθηκε πριν από δέκα χρόνια στο Άμστερνταμ, αποτέλεσμα της σύμπραξης επτά ανεξάρτητων ευρωπαϊκών ιδρυμάτων με στόχο την αναγνώριση, τη στήριξη και την προστασία του δημοσιογραφικού έργου.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, το European Press Prize έχει συγκεντρώσει σχεδόν 6.000 συμμετοχές και έχει βραβεύσει έργα και δημοσιογράφους που, με τις ιστορίες τους, μας βοήθησαν να κατανοήσουμε την Ευρώπη του σήμερα, συμβάλλοντας στην ενίσχυση των δημοκρατικών αξιών της και ενίοτε καταφέρνοντας να ξεπεράσουν τα σύνορα της ΕΕ.
“Επιδίωξή μας ήταν να ευαισθητοποιήσουμε την κοινή γνώμη γύρω από την ποιοτική δημοσιογραφία. Όταν ανατρέχω στον εντυπωσιακό κατάλογο των βραβευμένων και των νικητών της τελευταίας δεκαετίας, νομίζω ότι είμαστε στο σωστό δρόμο. Το έργο μας θα συνεχιστεί. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε την ποιοτική δημοσιογραφία ως αντίβαρο στην παραπληροφόρηση, τα ψέματα, τα fake news και την άγνοια που επικρατεί”.
Lars Munch, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του θεσμού και πρόεδρος του Politiken-Foundation
“Ιδρύσαμε το European Press Prize πριν από δέκα χρόνια στο De Balie του Άμστερνταμ με στόχο να αναδείξουμε το εξαιρετικά πολύμορφο, σημαντικό και αξιέπαινο δημοσιογραφικό έργο που παράγεται σε κάθε γωνιά της ηπείρου μας. Ελπίζουμε ότι, τιμώντας τον ποιοτικό χαρακτήρα της δημοσιογραφίας, θα συμβάλλουμε ώστε να εκτιμηθεί περισσότερο και να ενισχυθεί η κατανάλωσή του. Η δημοσιογραφία είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου”.
Yoeri Albrecht, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του θεσμού και Διευθυντής του De Balie
Μια ξεχωριστή ομιλήτρια: Olga Rudenko
Στην εκδήλωση παρευρέθηκε ως ομιλήτρια και καλεσμένη η Olga Rudenko, αρχισυντάκτρια της ουκρανικής εφημερίδας Independent του Κιέβου.
Η Rudenko συζήτησε διεξοδικά με την Clara Jiménez Cruz, διευθύνουσα σύμβουλο και συνιδρύτρια της Maldita.es, για τη σημασία και την κατεύθυνση της δημοσιογραφίας σε αυτούς τους αβέβαιους καιρούς.
Ζωντανή τελετή απονομής από Μαδρίτη
Κατά πάγια τακτική, ο τόπος διεξαγωγής της τελετής απονομής των βραβείων εναλλάσσεται μεταξύ διαφορετικών ευρωπαϊκών πρωτευουσών και, για φέτος, επιλέχθηκε η Μαδρίτη.
Η φετινή τελετή έχει ιδιαίτερη σημασία επειδή σηματοδοτεί τη δέκατη επέτειο του θεσμού, αλλά και επειδή αντιπροσωπεύει την επιστροφή στην κανονικότητα μετά από δύο χρόνια κατά τα οποία η πανδημία περιέπλεξε τη διοργάνωση.
Δημοσιογράφοι, ακτιβιστές, κριτές και βραβευθέντες συγκεντρώθηκαν στο La Casa Encendida για μια βραδιά όχι μόνο βραβεύσεων αλλά και συζητήσεων για σημαντικά θέματα που αφορούν τον δημοσιογραφικό κόσμο, με πρώτο και κορυφαίο την εισβολή στην Ουκρανία και τον πόλεμο που ακολούθησε.
“Όντας μέλος του εγχειρήματος από τη γέννησή του, είναι μεγάλη μου τιμή που έχω βρεθεί στην ίδια αίθουσα με τα καλύτερα μυαλά και τις μεγαλύτερες καρδιές της ευρωπαϊκής δημοσιογραφίας, αξιολογώντας τις ιστορίες τους από διαφορετικές οπτικές γωνίες και διαβάζοντας μία-μία τις προσεκτικά επιλεγμένες λέξεις τους. 10 χρόνια, 6000 άρθρα, με 4000 λέξεις το καθένα κατά μέσο όρο. Αυτό ισοδυναμεί με 24 εκατομμύρια λέξεις ποιοτικής δημοσιογραφίας. Μπορείτε να φανταστείτε τον αντίκτυπο που είχαν αυτές οι λέξεις στην Ευρώπη μας;”
Thomas van Neerbos, Διευθυντής του European Press Prize
