Τι λέει η ετήσια έκθεση της Επιτροπής για την Προστασία των Δημοσιογράφων (CPJ) για το 2024.
Τουλάχιστον 124 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα ΜΜΕ σε 18 χώρες σκοτώθηκαν το 2024 – ο μεγαλύτερος ετήσιος αριθμός θυμάτων εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε σήμερα (12/2) η Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων (Committee to Protect Journalists/CPJ), πρόκειται για μια αύξηση της τάξης του 22% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
«Σήμερα είναι η πιο επικίνδυνη περίοδος να είσαι δημοσιογράφος στην ιστορία της CPJ», δήλωσε από τη Νέα Υόρκη η CEO της Επιτροπής, Jodie Ginsberg.
Το Ισραήλ υπεύθυνο για το 70% των θανάτων
Η έκθεση της Επιτροπής σημειώνει ότι ο πόλεμος στη Γάζα ήταν η βασική αιτία της αυξητικής τάσης των αριθμών, με το Ισραήλ να είναι υπεύθυνο για τον θάνατο τουλάχιστον 85 δημοσιογράφων. Αυτό αποτελεί το 70% του συνολικού αριθμού νεκρών δημοσιογράφων διεθνώς για το 2024. Οι 82 περιπτώσεις ήταν στη Γάζα, ενώ τρεις στον Λίβανο.
Μάλιστα, στη Γάζα και στον Λίβανο, η Επιτροπή στοιχειοθέτησε δέκα περιπτώσεις στις οποίες δημοσιογράφοι στοχοποιήθηκαν και σκοτώθηκαν σκόπιμα, κάτι που χαρακτηρίζει ως «δολοφονία». Επίσης ερευνά άλλες είκοσι απώλειες δημοσιογράφων, τους οποίους το Ισραήλ φέρεται να χτύπησε εσκεμμένα.
Σημειώνεται ότι με βάση το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο, οι δημοσιογράφοι θεωρούνται πολίτες και συνεπώς η στοχοποίησή τους αποτελεί έγκλημα πολέμου.
«Ο πόλεμος στη Γάζα είναι πρωτοφανής ως προς τις επιπτώσεις του στους δημοσιογράφους και καταδεικνύει μια σημαντική επιδείνωση όσον αφορά τους παγκόσμιους κανόνες για την προστασία των δημοσιογράφων σε εμπόλεμες ζώνες», ανέφερε η Jodie Ginsberg.
Χαρακτηριστικά, το 2023 είχαν σκοτωθεί 78 δημοσιογράφοι στο πλαίσιο του πολέμου στη Γάζα.
«Απέχει πολύ όμως από το να είναι το μοναδικό μέρος όπου οι δημοσιογράφοι κινδυνεύουν», συμπλήρωσε η ίδια.
Καλύπτοντας τη Γάζα – Ο πόλεμος και το ψυχικό τραύμα των δημοσιογράφων με τη Manisha Ganguly
Η Manisha Ganguly, επικεφαλής της οπτικής εγκληματολογίας και ανταποκρίτρια ερευνών του Guardian, μίλησε στο iMEdD κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Φόρουμ Δημοσιογραφίας 2024 για την κάλυψη του πολέμου στη Γάζα μέσω OSINT.
Επιθέσεις σε όλον τον κόσμο – Οι freelancers στο στόχαστρο
Το Σουδάν και το Πακιστάν κατατάσσονται στη δεύτερη θέση διεθνώς, με έξι περιπτώσεις νεκρών δημοσιογράφων να στοιχειοθετούνται σε κάθε χώρα. Στην πρώτη περίπτωση, ένας αιματηρός εμφύλιος μαίνεται εδώ και δύο χρόνια. Το Πακιστάν δεν είχε νεκρό δημοσιογράφο από το 2021, ωστόσο η «πολιτική αναταραχή και η λογοκρισία εκτοξεύθηκαν», όπως αναφέρει η έκθεση της Επιτροπής.
Δολοφονίες δημοσιογράφων καταγράφηκαν επίσης στην Αϊτή, το Μεξικό, τη Μυανμάρ και το Ιράκ, μεταξύ άλλων.
Από την άλλη, ο αριθμός των νεκρών δημοσιογράφων και εργαζομένων στα ΜΜΕ στον πόλεμο στην Ουκρανία μειώθηκε. Από 15 θύματα το 2022, το 2023 και το 2024 η δημοσιογραφική κοινότητα θρήνησε από δύο εργαζόμενους κάθε χρονιά.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται για τους ελεύθερους επαγγελματίες-freelancers δημοσιογράφους. Συνολικά, 43 freelancers-περισσότερο από το ένα τρίτο του συνόλου-σκοτώθηκαν τη χρονιά που πέρασε. Από αυτούς, οι 31 ήταν Παλαιστίνιοι που σκοτώθηκαν στη Γάζα, με τον αντίστοιχο αριθμό το 2023 να είναι 14.
Τα δεδομένα της Επιτροπής φανερώνουν μια αυξητική τάση στους θανάτους freelancers από το 2020, αναδεικνύοντας ένα «όλο και πιο επικίνδυνο παγκόσμιο περιβάλλον για αυτούς τους δημοσιογράφους», όπως σημειώνει η έκθεση τονίζοντας ότι «είναι οι πρώτοι ή και οι μόνοι που βρίσκονται στις πιο επικίνδυνες ζώνες συγκρούσεων».
Δεύτερη πιο θανατηφόρα χρονιά, μετά το 2024, ήταν το 2007. Τότε, εν μέσω του πολέμου στο Ιράκ, είχαν καταγραφεί συνολικά 113 νεκροί δημοσιογράφοι-περίπου οι μισές απώλειες ήταν αποτέλεσμα του πολέμου.
Η Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων καταγράφει τους θανάτους των δημοσιογράφων σε όλο τον κόσμο από το 1992. Έκτοτε, έχει αναφέρει 1.804 περιπτώσεις νεκρών δημοσιογράφων και εργαζομένων στα ΜΜΕ.
