Οι Vaticanisti: Γνωρίστε τους δημοσιογράφους που καλύπτουν τo Βατικανό

Το Γραφείο Τύπου της Αγίας Έδρας βρίσκεται κρυμμένο στις στοές της λεωφόρου Via della Conciliazione, ακριβώς έξω από την πλατεία του Αγίου Πέτρου, σε ένα κτίριο της δεκαετίας του 1930 το οποίο κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της φασιστικής περιόδου στην Ιταλία ως μέρος μιας αστικής ανακαίνισης υπό την επίβλεψη του Μουσολίνι. Η λεωφόρος συμβολίζει τη συμφιλίωση (εξ ου και το όνομά της) μεταξύ της Καθολικής Εκκλησίας και του ιταλικού κράτους, αποτελώντας έναν οδικό άξονα που συνέδεε οπτικά και πολιτικά το Βατικανό με την καρδιά της Ρώμης.

Στις 14 Φεβρουαρίου, όταν έγινε γνωστή η είδηση ότι ο Πάπας Φραγκίσκος είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο Gemelli της Ρώμης με μια σύνθετη πνευμονική λοίμωξη, η αίθουσα Τύπου, που συνήθως φιλοξενεί όχι περισσότερους από δώδεκα ρεπόρτερ που εργάζονται για πρακτορεία ειδήσεων, γέμισε με εκατοντάδες δημοσιογράφους κάθε εθνικότητας. Οι ήσυχες συζητήσεις μετατράπηκαν σε επείγοντα τηλεφωνήματα και ανταλλαγή απόψεων σε ποικίλες γλώσσες, καθώς οι δημοσιογράφοι πίεζαν για ενημερώσεις και περίμεναν την επόμενη επίσημη ανακοίνωση από τους εκπροσώπους του Βατικανού.

Αλλά κατά τη διάρκεια των κρίσεων υγείας του Πάπα, αναδείχθηκε κάτι ακόμα: το νοσοκομείο Gemelli, που βρίσκεται σε απόσταση κάτι παραπάνω από τρία μίλια (4,8 χιλιόμετρα) βορειοδυτικά [του Βατικανού], στο οποίο έχουν νοσηλευτεί Πάπες εδώ και σχεδόν έναν αιώνα και που κάποτε ονομάστηκε «Βατικανό ΙΙΙ» από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο ΙΙ. Οι ενημερώσεις που δίνονται εκεί είναι ταυτόχρονα θεολογικές και ιατρικές: ο ιερέας του νοσοκομείου επικαλέστηκε πρόσφατα τη φράση Spes contra spem («Ελπίδα ενάντια στην ελπίδα»). Μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, ο Πάπας εξακολουθεί να βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση, με διάγνωση πνευμονίας και βρογχίτιδας και ενδείξεις πρώιμης νεφρικής ανεπάρκειας. (Σημείωση: Ο Πάπας Φραγκίσκος πέθανε στις 21 Απριλίου, 2025. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Βατικανού, η αιτία θανάτου ήταν εγκεφαλικό επεισόδιο και επακόλουθη, μη αναστρέψιμη, καρδιακή ανεπάρκεια.)

Ο Φραγκίσκος, ογδόντα οκτώ ετών, ο πρώην αρχιεπίσκοπος του Μπουένος Άιρες και ο πρώτος Πάπας από τη Λατινική Αμερική, είχε αντιμετωπίσει και στο παρελθόν προβλήματα υγείας και χρησιμοποιεί αναπηρικό αμαξίδιο από τον Μάιο του 2022, λόγω επίμονου πόνου που προκαλείται από οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο. Παρά τη σοβαρότητα της κατάστασής του, ο Φραγκίσκος παραμένει ενεργός από το δωμάτιο του νοσοκομείου του. Τηλεφώνησε σε μια ενορία στη Γάζα και διόρισε μια καλόγρια για να ηγηθεί του διοικητικού κλάδου του Βατικανού, του Governatorato.

Όπως συμβαίνει με κάθε εξειδικευμένο ρεπορτάζ (beat) – στην κάλυψη της Ουάσινγκτον, του Χόλιγουντ, της Wall Street, της Ευρωπαϊκής Ένωσης – έτσι και το σώμα Τύπου του Βατικανού έχει δικούς του κανόνες, παραδόσεις και εμμονές. Για αυτό το άρθρο πήρα συνέντευξη από αρκετά μακροχρόνια μέλη του σώματος Τύπου του Βατικανού και έμαθα κάτι καινούργιο, ακόμη και ως Ιταλός δημοσιογράφος που έχει κάνει ερευνητικά ρεπορτάζ και έχει έδρα το Μιλάνο, τη Ρώμη και τη Νάπολη.

Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα «λαβράκια» εδώ και εκατοντάδες χρόνια: Στις 11 Φεβρουαρίου 2013, η Giovanna Chirri, ενώ παρακολουθούσε κάτι που έμοιαζε με μια συνηθισμένη συνεδρίαση, άκουσε τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ’ να λέει στα λατινικά: «Οι δυνάμεις μου, λόγω των βαρών της ηλικίας, δεν είναι πλέον κατάλληλες για την ορθή διαχείριση του πετρικού αξιώματος». Η Chirri, βασιζόμενη στα λατινικά του λυκείου της, κατάλαβε αμέσως τη σημασία: για πρώτη φορά μετά από εξακόσια χρόνια, ένας πάπας παραιτούνταν. Χωρίς δισταγμό, τηλεφώνησε στους αρχισυντάκτες της και μετέδωσε την ιστορία στο ANSA, το κορυφαίο ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων.

Η Chirri, η οποία εργάστηκε στο ANSA από το 1987 έως το 2017, πάτησε για πρώτη φορά το πόδι της στην αίθουσα Τύπου του Βατικανού το 1994. Ήταν η εποχή του Joaquín Navarro-Valls, του Ισπανού δημοσιογράφου, γιατρού και ακαδημαϊκού που διηύθυνε το Γραφείο Τύπου της Αγίας Έδρας από το 1984 έως το 2006. «Η γραμματέας του Ναβάρο έλεγχε το μήκος της φούστας των γυναικών δημοσιογράφων και αυτό ήταν το 1994, όχι ο Μεσαίωνας», θυμάται η Chirri. «Για αρκετά χρόνια, ήμουν επικεφαλής του γραφείου του Βατικανού, αλλά όποτε κάποιος έμπαινε και έψαχνε κάτι, απευθυνόταν πάντα στον άνδρα συνάδελφό μου».

Το δημοσιογραφικό δυναμικό διαφοροποιήθηκε με την πάροδο των χρόνων.

Ο Christopher White, Αμερικανός δημοσιογράφος του περιοδικού National Catholic Reporter, με έδρα το Κάνσας Σίτι του Μιζούρι, καλύπτει το Βατικανό για περισσότερο από μια δεκαετία και μετακόμισε στη Ρώμη πριν από τέσσερα χρόνια. Στην ερώτηση αν τα λατινικά ή τα ιταλικά ήταν πιο σημαντικά για τον τομέα του, γέλασε. «Η επίσημη γλώσσα του Βατικανού δεν είναι τα ιταλικά, αλλά τα κακά ιταλικά, επειδή όλοι έρχονται εδώ από όλο τον κόσμο και το μόνο που μπορούμε να καταφέρουμε είναι τα κακά ιταλικά», είπε.

Τα γλωσσικά εμπόδια είναι μόνο ένα μέρος της πρόκλησης. Το πραγματικό εμπόδιο, εξήγησε, είναι η προσαρμογή στη βαθιά τυπική και ενίοτε απαρχειωμένη, γραφειοκρατική κουλτούρα του Βατικανού: «Είναι ακόμα ένα μέρος όπου, μερικές φορές, όταν προσπαθείς να επικοινωνήσεις με ανθρώπους, πρέπει να γράψεις επιστολές αντί να στείλεις ένα SMS ή ένα email». Ορισμένα γραφεία, σημείωσε, εξακολουθούν να χρησιμοποιούν φαξ. «Από πολλές απόψεις», είπε, «είναι σαν να μπαίνεις σε μια άλλη εποχή».

Η κάλυψη του Βατικανού δεν μοιάζει με την κάλυψη οποιουδήποτε άλλου κράτους. Είναι ένας πολύπλοκος κόσμος, με τη δική του κυβέρνηση, εξωτερική πολιτική και οικονομικό σύστημα – αλλά ταυτόχρονα είναι και ένα πνευματικό κέντρο. «Η πρόκληση είναι ότι πρέπει να βρεις τις ειδήσεις μέσα σε μια ομιλία, η οποία δεν είναι ακριβώς το είδος της ομιλίας που θα έδινε ένας αρχηγός κράτους», λέει η Manuela Tulli, η σημερινή ανταποκρίτρια του ANSA στο Βατικανό, η οποία καλύπτει τον Πάπα από την ορκωμοσία του, το 2013. «Ωστόσο, διαμέσου της Θείας Λειτουργίας, ο Πάπας Φραγκίσκος συχνά θέτει την ατζέντα σε καίρια ζητήματα».

Για το λόγο αυτό, οι Vaticanisti, όπως είναι γνωστοί στα ιταλικά, πρέπει να παρευρίσκονται σε όλες τις παπικές ακροάσεις. Κάθε μέρα, ο Πάπας πραγματοποιεί τέσσερις ή πέντε συναντήσεις και η εργάσιμη ημέρα για έναν δημοσιογράφο του Βατικανού ξεκινά νωρίς – ειδικά καθώς, με την πάροδο της ηλικίας – ο Φραγκίσκος έχει αρχίσει να προγραμματίζει τις ακροάσεις του ακόμη νωρίτερα. «Για μένα, η μέρα αρχίζει με τη φωνή του Πάπα, επειδή παρευρίσκομαι σε κάθε ακρόαση. Ακόμη και στο σπίτι, η οικογένειά μου ξέρει ακριβώς τι ώρα είναι ο Angelus (μια ειδική προσευχή που απαγγέλλεται από τους καθολικούς τρεις φορές την ημέρα)», λέει η Tulli. «Το να τον συνοδεύουμε σε αυτές τις δύσκολες στιγμές σημαίνει να παρακολουθούμε τη ζωή κάποιου που, αν και δεν είναι φίλος μας, αποτελεί μια συνεχή παρουσία στη ζωή μας».

Αν και τυπικά αποτελεί ανεξάρτητο κράτος, το Βατικανό λειτουργεί περισσότερο σαν μια γειτονιά στην καρδιά της Ρώμης, στην οποία η αμεσότητα είναι το κλειδί για την πρόσβαση στις πληροφορίες. «Το Βατικανό είναι ένα μικρό χωριό», μου είπε ο White. «Αν θέλετε να το καλύψετε σωστά, πρέπει να ζείτε στη Ρώμη. Μπορεί να πέσεις πάνω σε έναν καρδινάλιο από τον οποίο προσπαθείς να πάρεις συνέντευξη, ενώ τρως με φίλους σε ένα εστιατόριο».

Αλλά η κάλυψη του Βατικανού απαιτεί περισσότερα από τους πιο υψηλόβαθμους καρδιναλίους και επισκόπους που διοικούν την Curia (το διοικητικό κομμάτι της Αγίας Έδρας). Οι καλύτεροι δημοσιογράφοι διατηρούν πηγές σε κάθε επίπεδο. Οι γραμματείς, οι συνεργάτες και οι ειδικοί που εργάζονται παρασκηνιακά συχνά έχουν στα χέρια τους κρίσιμες πληροφορίες που δεν καταλήγουν ποτέ στις επίσημες ανακοινώσεις. Η διατήρηση αυτών των σχέσεων είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία σε αυτή τη δουλειά.

Ο Βενέδικτος ήταν αυτός που έφερε το Βατικανό στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, εγκαινιάζοντας τον πρώτο παπικό λογαριασμό (@pontifex) στο Twitter (σήμερα X), ο οποίος διαθέτει δεκάδες εκατομμύρια followers παγκοσμίως. Αλλά ήταν ο διάδοχός του, ο Φραγκίσκος, που έφερε την επανάσταση στη στρατηγική του Βατικανού στα Μέσα Ενημέρωσης με την άμεση και προσωπική του προσέγγιση στην επικοινωνία, καθιστώντας τον έναν από τους πιο προσιτούς Πάπες στην ιστορία.

«Ο Πάπας Φραγκίσκος είναι ένας σούπερ σταρ των Μέσων Ενημέρωσης και αυτό κάνει την επικοινωνία του Βατικανού ασυνήθιστη», λέει ο White. «Παρακάμπτει τα επίσημα κανάλια, μιλάει απευθείας στο κοινό και οι υπεύθυνοι Τύπου συχνά δεν ξέρουν τι πρόκειται να πει».

Πράγμα που δεν σημαίνει ότι ο Πάπας δεν παρακολουθεί προσεκτικά αυτά τα παραδοσιακά ΜΜΕ. Όπως θυμάται η Chirri: «Στο ταξίδι μου στο Ρίο ντε Τζανέιρο για την Παγκόσμια Ημέρα Νεολαίας, συστήθηκα στον Πάπα και μου είπε: “Α, το ANSA, αυτό που γνωρίζει τι κάνω πριν από μένα”».

Το βράδυ της 11ης Ιανουαρίου 2022, ο Javier Martínez-Brocal, Ισπανός δημοσιογράφος της εφημερίδας ABC, περπατούσε κοντά στο Πάνθεον στο κέντρο της Ρώμης, όταν παρατήρησε τον Φραγκίσκο να βγαίνει από το δισκοπωλείο StereoSound, με ένα κλασικό CD στο χέρι. Ο Martínez-Brocal κατέγραψε τη στιγμή σε βίντεο, το οποίο έγινε γρήγορα viral. Ο Πάπας, αιφνιδιασμένος, είπε στον δημοσιογράφο: «Αυτοί οι παπαράτσι δεν με αφήνουν καν να κινηθώ ελεύθερα»!

Θέλοντας να δώσει εξηγήσεις, ο Martínez-Brocal έγραψε μια επιστολή στο Βατικανό, στην οποία ο Φραγκίσκος απάντησε λέγοντας: «Δεν ξέρετε πόσο μου λείπει να περπατάω ειρηνικά στους δρόμους». Αυτή η ανταλλαγή πυροδότησε μια αλληλογραφία που τελικά οδήγησε στην από κοινού συγγραφή ενός βιβλίου, ένα πρότζεκτ που πήρε σάρκα και οστά μετά τον θάνατο του Βενέδικτου , το 2022.

«Υπάρχει αυτός ο σκοτεινός μύθος ότι ήσασταν εχθροί, αλλά αυτό δεν ταιριάζει με αυτό που διέκρινα σε εκείνον και αυτό που διέκρινα σε εσάς», είπε ο Martínez-Brocal στον Πάπα, εξηγώντας την ιδέα πίσω από το βιβλίο. Ο Φραγκίσκος συμφώνησε αμέσως, λέγοντας: «Ο Βενέδικτος το αξίζει». Για τη συγγραφή του βιβλίου, συναντήθηκαν τρεις φορές αυτοπροσώπως και μίλησαν δύο φορές τηλεφωνικά, ένα σπάνιο επίπεδο πρόσβασης που παρέχεται σε πολύ λίγους δημοσιογράφους. (Ο Fernando Meirelles, στην ταινία του οποίου «Οι δύο πάπες» του 2019 πρωταγωνιστούν ο Anthony Hopkins ως Βενέδικτος και ο Jonathan Pryce ως Φραγκίσκος, δεν είχε τέτοια πρόσβαση).

Η άμεση επαφή του Φραγκίσκου με το κοινό τον ξεχώρισε από τους προκατόχους του, ακόμη και από τον Ιωάννη Παύλο Β΄, ο οποίος ήταν ο ίδιος εξαιρετικά επικοινωνιακός. «Ποτέ δεν εμπιστεύτηκε τις ελίτ της διανόησης ή τα παραδοσιακά Μέσα Ενημέρωσης», δήλωσε ο Massimo Faggioli, καθηγητής ιστορικής θεολογίας στο Πανεπιστήμιο Villanova. «Γι’ αυτό δίνει απροσδόκητες συνεντεύξεις σε αντισυμβατικά Μέσα». Ο Faggioli σημείωσε ότι ο Φραγκίσκος έχει κάνει πολυάριθμες τηλεοπτικές εμφανίσεις και έχει δώσει συχνά συνεντεύξεις εκτός των ειδησεογραφικών ΜΜΕ που συνδέονται με το Βατικανό. «Δεν ξέρω αν είναι ο πιο «μυημένος» στα μέσα ενημέρωσης Πάπας, αλλά σίγουρα είναι ο Πάπας με τις περισσότερες συνεντεύξεις στην ιστορία», παρατήρησε ο Faggioli.

Αν και δεν συζητείται πολύ ανοιχτά, οι ψίθυροι για την παπική διαδοχή έχουν αναπόφευκτα ξεκινήσει. Μετά τον θάνατο ενός πάπα, το Βατικανό συγκαλεί το κονκλάβιο για να εκλέξει τον διάδοχό του. Αυτή η μυστική και άκρως εθιμοτυπική διαδικασία συγκεντρώνει την προσοχή ολοκληρου του πλανήτη. Δισεκατομμύρια πιστοί και παρατηρητές θα στρέψουν το βλέμμα τους στην πλατεία του Αγίου Πέτρου -που ήδη σφύζει από πλήθος κόσμου που έχει συγκεντρωθεί για την επέτειο- προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσουν τα σήματα που αναδύονται πίσω από τις σφραγισμένες πόρτες της Καπέλα Σιξτίνα, όπου διεξάγεται η ψηφοφορία.

Το Κονκλάβιο, η ταινία του 2024 του ελβετοαυστριακού σκηνοθέτη Edward Berger, με πρωταγωνιστή τον Ralph Fiennes, διεκδικεί πολλά βραβεία Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και της καλύτερης ταινίας, με τους νικητές να ανακοινώνονται την Κυριακή στο Λος Άντζελες (Σημείωση: Η ταινία απέσπασε το Οσκαρ Διασκευασμένου Σεναρίου). Αν και η ταινία περιέχει ορισμένες απίθανες παραδοχές, αντικατοπτρίζει την ποικιλομορφία του Κολεγίου των Καρδιναλίων, με αυξανόμενη επιρροή από την Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική. Η δημοσιογραφία του Βατικανού έχει γίνει όλο και πιο παγκόσμια, απαιτώντας βαθιά κατανόηση των θεολογικών, γεωπολιτικών και δημογραφικών δυναμικών που εκτείνονται πολύ πέρα από τη Ρώμη.

«Ένα ενδιαφέρον στοιχείο σχετικά με το Κονκλάβιο είναι η έλλειψη πίεσης από τα Μέσα Ενημέρωσης», δήλωσε ο Faggioli. » Το κάνει να φαίνεται σαν να συγκεντρώνονται οι καρδινάλιοι χωρίς εξωτερική επιρροή, ενώ στην πραγματικότητα ο έλεγχος των Μέσων Ενημέρωσης ήταν πάντα μέρος της διαδικασίας. Στο παρελθόν, τα κονκλάβια προστάτευαν τους καρδιναλίους από την επιρροή των ρωμαϊκών ευγενών οικογενειών- σήμερα, είναι ο εξωτερικός κόσμος που ασκεί συνεχή πίεση».

Στο νέο του βιβλίο Conclave: Rules for Electing the Next Pope, ο Martínez-Brocal υποστηρίζει ότι το πραγματικό ερώτημα δεν είναι «Ποιος θα είναι ο επόμενος Πάπας;» αλλά «Τι είδους Πάπα αναζητούν οι καρδινάλιοι;».

«Το Κονκλάβιο δεν λειτουργεί όπως ένας πολιτικός αγώνας», είπε, αναγνωρίζοντας τους σκεπτικιστές. «Οι καρδινάλιοι δεν εισέρχονται με προκαθορισμένους υποψηφίους και προγράμματα, αλλά συγκεντρώνονται για να αξιολογήσουν τις προτεραιότητες της Εκκλησίας και την κατάσταση του κόσμου, προτού προσδιορίσουν τον κατάλληλο ηγέτη».

Ορισμένοι δημοσιογράφοι υποστηρίζουν ότι, εκτός από σημαντικά γεγονότα όπως ασθένειες, παραιτήσεις και μεταβάσεις, το beat του Βατικανού βρίσκεται σε παρακμή, αντανακλώντας το μειωμένο κύρος της Ιταλίας ευρύτερα. «Η δημοσιογραφία του Βατικανού αγωνίζεται- πολλά μεγάλα ΜΜΕ έχουν κλείσει τα γραφεία τους στη Ρώμη», δήλωσε ο Faggioli. «Η παρακμή της Ιταλίας ως διεθνούς δύναμης αντικατοπτρίζεται στη συρρικνωμένη κάλυψη του Βατικανού».

Περίπου διακόσιοι πενήντα ανταποκριτές ανήκουν στην ένωση δημοσιογράφων του Βατικανού και είναι εγγεγραμμένοι στο Γραφείο Τύπου της Αγίας Έδρας. «Το beat του Βατικανού θα υπάρχει πάντα επειδή το Βατικανό θα υπάρχει πάντα. Είναι σαν να ρωτάς αν το Δημαρχείο της Νέας Υόρκης θα συνεχίσει να υπάρχει», δήλωσε ο Philip Pullella, συνταξιούχος Ιταλοαμερικανός ανταποκριτής του Reuters, ο οποίος γράφει βιβλίο για τις τέσσερις δεκαετίες που κάλυπτε το Βατικανό.

Κατά τη διάρκεια της μακράς θητείας του στη Ρώμη, ο Pullella κάλυψε εκτενώς την Τράπεζα του Βατικανού, επίσημα γνωστή ως Ινστιτούτο για τα Έργα της Θρησκείας, ένα ίδρυμα μπλεγμένο σε δεκαετίες οικονομικών σκανδάλων. (Ένα τέτοιο σκάνδαλο δραματοποιήθηκε στην ταινία Ο Νονός Μέρος ΙΙΙ, την ολοκλήρωση του έπους του Francis Ford Coppola το 1990). Παρά τις επικριτικές αναφορές του Pullella, ο Φραγκίσκος του παραχώρησε πολλαπλές συνεντεύξεις, αναγνωρίζοντας την αξιοπιστία και τον επαγγελματισμό του. «Καθιέρωσα τη φήμη ότι δούλευα για έναν σοβαρό ειδησεογραφικό οργανισμό, ότι ήμουν σοβαρός δημοσιογράφος, αλλά δεν ήμουν μαλακός με το Βατικανό», δήλωσε ο Pullella.

Οι δημοσιογράφοι του Βατικανού παραδοσιακά επικεντρώνονται στις επίσημες ανακοινώσεις, τις διπλωματικές σχέσεις και το εκκλησιαστικό δόγμα, αφήνοντας την έρευνα σε «εξωτερικούς» δημοσιογράφους.

«Απ’ ό,τι θυμάμαι, το Βατικανό δεν έχει ανακαλέσει ποτέ τη διαπίστευση ενός δημοσιογράφου», δήλωσε ο Τούλι, ανταποκριτής του ANSA στο Βατικανό, ο οποίος είναι επίσης αντιπρόεδρος της ένωσης δημοσιογράφων του Βατικανού. Οι μεγαλύτεροι επικριτές του Πάπα είναι τα αμερικανικά παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης που εκπροσωπούν την πιο συντηρητική παράταξη της εκκλησίας, δήλωσε η Tulli, και τους επιτρέπεται να κάνουν ελεύθερα ρεπορτάζ.

Ωστόσο, το Βατικανό παραμένει μια απόλυτη μοναρχία, όπου ο Πάπας έχει πλήρη εξουσία – συμπεριλαμβανομένου και του ποιες πληροφορίες μοιράζονται. «Σε κάθε άλλη χώρα, οι δημοσιογράφοι θέτουν τους κρατικούς αξιωματούχους προ των ευθυνών τους, επειδή οι φορολογούμενοι απαιτούν διαφάνεια», δήλωσε η Tulli. «Το Βατικανό δεν δεσμεύεται από αυτή τη λογική».

Κατά τη διάρκεια της νοσηλείας του, ο Φραγκίσκος ακολούθησε μια ασυνήθιστα διαφανή προσέγγιση στην αποκάλυψη της κατάστασής του. Δύο φορές την ημέρα λάμβανε λεπτομερή ιατρικά ανακοινωθέντα. Αλλά αυτό το επίπεδο διαφάνειας είναι σπάνιο. Για παράδειγμα, παρά το γεγονός ότι καλύπτει το Βατικανό εδώ και χρόνια, στην Tulli έχει επανειλημμένα αρνηθεί να πάρει συνέντευξη από τη γραμματεία οικονομικών θεμάτων του Βατικανού.

Η διαφάνεια είναι ιδιαίτερα άπιαστη όταν πρόκειται για το σκάνδαλο σεξουαλικής κακοποίησης από κληρικούς που έχειαποκαλυφθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Η διερεύνηση αυτών των εγκλημάτων παραμένει γεμάτη εμπόδια: η πρόσβαση στις πληροφορίες ελέγχεται αυστηρά, τα αρχεία προστατεύονται από τον έλεγχο και οι συγκαλύψεις εκτός και εντός του Βατικανού είναι αρκετές.

Πολλοί ανταποκριτές στο Βατικανό ενδεχεται να είναι πιστοί, αν και οι δημοσιογράφοι μου είπαν ότι παραμένουν τόσο πολύ σε αυτό το εξειδικευμένο ρεπορτάζ, επειδή προσφέρει μια μοναδική και διαρκή πρόκληση, όχι λόγω της πίστης. «Αυτό που μου αρέσει στο Βατικανό είναι ότι βρίσκεσαι στην Ιταλία, αλλά η προοπτική σου [ως δημοσιογράφος] είναι παγκόσμια», μου είπε η Chirri, η οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ρώμη. «Είναι μια μορφή δημοσιογραφίας που σου δίνει μια παγκόσμια προοπτική ενώ μένεις στο σπίτι σου, χωρίς να χρειάζεται να είσαι ξένος ανταποκριτής».