8 χρόνια πριν, Όστιν, Τέξας. Δεν είναι πάνω από δύο μήνες που έχει ξεκινήσει η πρώτη προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ και οι ΗΠΑ είναι ακόμα σοκαρισμένες από το εκλογικό αποτέλεσμα. Στο South by Southwest, το μαμούθ φεστιβάλ μουσικής, σινεμά και τεχνολογίας που διοργανώνεται κάθε χρόνο στην πιο φιλελεύθερη πόλη μιας παραδοσιακά συντηρητικής πολιτείας, υπάρχει έντονη ανησυχία για τα νέα ήθη που φέρνει ο νέος Πρόεδρος. Κι όσοι βρισκόμαστε εκεί, έχουμε σημαδέψει στο πρόγραμμα μια δημόσια συζήτηση με guest τον (τότε) executive editor των New York Times και βραβευμένο με Πούλιτζερ, Dean Baquet.
Τον ακούσαμε να λέει πολλά και ενδιαφέροντα για τον ρόλο του δημοσιογράφου και των media στην εποχή μας, τη μετάβαση από τον χάρτινο στον ψηφιακό κόσμο, τη διαφορά μεταξύ επικοινωνίας και δημοσιογραφίας. Κάποια δικαιώθηκαν κι άλλα, όπως μας έδειξε το μέλλον, όχι και τόσο: όσο και να εξέθεσαν με το σκληρό ρεπορτάζ τους τα media τον Τραμπ, εκείνος επέστρεψε πιο απειλητικός από την πρώτη φορά.
Από εκείνη την ομιλία όμως, κράτησα κάτι άλλο. Λίγο πριν το τέλος, ο Baquet έκανε κάτι σαν αυτοκριτική:
«Έπρεπε να έχουμε καλύτερη εικόνα της χώρας. Να μη μένουμε π.χ. στη Νέα Υόρκη που μπορεί να είναι παραπλανητική λόγω του κοσμικού της χαρακτήρα. Έπρεπε να πάμε και σε απομακρυσμένα σημεία της χώρας και να μιλήσουμε στους αναγνώστες μας με μεγαλύτερο σεβασμό. Ας πούμε, εγώ κατάγομαι από τη Λουιζιάνα και είμαι σε θέση να γνωρίζω πόσο σημαντική είναι η θρησκεία για τους ανθρώπους εκεί. Άρα καταλαβαίνω ότι κάνουμε λάθος, όταν παρουσιάζουμε τη θρησκεία ως καρικατούρα».
Φτιάχνοντας το podcast «Ο Έβρος πίσω από τον φράχτη»
Ο δημοσιογράφος Απόστολος Στάικος ταξίδεψε στον βόρειο Έβρο για να καταγράψει τη ζωή στα ακριτικά χωριά για το νέο podcast του iMEdD.
Fast forward, λίγες εβδομάδες πριν, Ορεστιάδα.
Είμαστε εκεί για την εκδήλωση που πλαισίωσε τη δημοσίευση της νέας σειράς podcast του iMEdD «Ο Έβρος πίσω από τον φράχτη». 900 χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα, τα λόγια του έμπειρου αμερικανού δημοσιογράφου ζωντάνεψαν. Δεν ξέρουμε τίποτα για έναν τόπο αν δεν τον επισκεφτούμε και δεν ακούσουμε αυτούς που ζουν εκει. Τότε είναι που τα στερεότυπα, θετικά ή αρνητικά, καταρρίπτονται θεαματικά.
Οι κάτοικοι της Ορεστιάδας, αλλά και των απομακρυσμένων χωριών του Τριγώνου, μας μίλησαν στο κινηματοθέατρο «Διόνυσος» για το πώς είναι να ζεις με το κοντινότερο φαρμακείο ή ATM να απέχει 20 χιλιόμετρα, με το σχολείο να μην εγγράφει κανένα πρωτάκι τον Σεπτέμβρη, με τα εργοστάσια να κλείνουν, τις δουλειές να λιγοστεύουν και την προοπτική να θολώνει. Μας έδωσαν προεκτάσεις της συζήτησης για τον φράχτη και προσεγγίσεις του προσφυγικού-μεταναστευτικού που ούτε είχαμε φανταστεί, αλλά και μας συγκλόνισαν με την αγάπη για τον τόπο τους που ανανεώνει και την πίστη τους να μην τον εγκαταλείψουν.
Ήταν για μας μια ηχηρή υπενθύμιση ότι ο δημοσιογράφος οφείλει να πηγαίνει στο «θέμα», όχι το αντίθετο. Κάτι που έχει πολλές εφαρμογές. Πώς μπορείς να γράφεις για ποικιλότητα, ισότητα και συμπερίληψη όταν δεν τις εφαρμόζεις στις δημοσιογραφικές ομάδες και τις αίθουσες σύνταξης; Πώς μπορείς να ερμηνεύσεις τις πολιτικές μετατοπίσεις των ημερών χωρίς δημοσιογράφους που προέρχονται από την εργατική τάξη και νιώθουν πώς οι άνθρωποί που ανήκουν εκεί απειλούνται από τις διαρκώς διογκούμενες ανισότητες; Πώς μπορείς να καταλάβεις, με άλλα λόγια, γιατί μεγαλώνει και θεριεύει το τέρας της ακροδεξιάς παγκοσμίως; Στις τεκτονικές αλλαγές που συμβαίνουν το 2025 σε όλα τα επίπεδα, τα μεγαλύτερα εμπόδια για τη δημοσιογραφία είναι το Προνόμιο και η Απόσταση. Μόνο προσπαθώντας να τα εκμηδενίσει, θα ανακτήσει την Εμπιστοσύνη.
