Δεν είναι η πρώτη φορά που οι εργαζόμενοι των media απειλούν να εγκαταλείψουν την πλατφόρμα του Έλον Μασκ.
Το πρωτότυπο άρθρο δημοσιεύτηκε από το Columbia Journalism Review στις 21/11/2024 και αναδημοσιεύτηκε από το iMEdD κατόπιν άδειας. Η αναδημοσίευση απαιτεί άδεια από τον εκδότη.
Στον απόηχο των εκλογών, οι δημοσιογραφικοί κύκλοι παλεύουν –για άλλη μια φορά– με την πρόκληση του πώς να χειριστούν το X, μια πλατφόρμα που ανήκει στον Έλον Μασκ, ο οποίος υποστήριξε ανοιχτά την υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ και τώρα ετοιμάζεται να τεθεί επικεφαλής του Τμήματος Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας που ο Τραμπ θέλει να δημιουργήσει. Κάποιοι δημοσιογράφοι αποφάσισαν να αποχωρήσουν. Την περασμένη εβδομάδα, η εφημερίδα The Guardian ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει τις δημοσιεύσεις στο X, λόγω του «ανησυχητικού περιεχομένου» που προωθείται στην πλατφόρμα, όπως ακροδεξιές θεωρίες συνωμοσίας και ρατσιστικά σχόλια, μεταξύ άλλων. Η La Vanguardia, μια ισπανική εφημερίδα, αποφάσισε επίσης να εγκαταλείψει την πλατφόρμα, κάνοντας λόγο για «τοξικό περιεχόμενο». Μεμονωμένοι δημοσιογράφοι και προσωπικότητες των μέσων ενημέρωσης έχουν ακολουθήσει το παράδειγμα, είτε αποχωρώντας εντελώς είτε μειώνοντας την παρουσία τους.
Την ημέρα των εκλογών το X σημείωσε ρεκόρ επισκεψιμότητας. Την επομένη, ωστόσο, περισσότεροι από 115.000 χρήστες στις ΗΠΑ απενεργοποίησαν τον λογαριασμό τους – ο μεγαλύτερος αριθμός αποχωρήσεων από τότε που ο Μασκ εξαγόρασε την πλατφόρμα –γνωστή τότε ως Twitter – το 2022, σύμφωνα με τον Independent. Πολλοί από αυτούς τους χρήστες φαίνεται πως στράφηκαν στο Bluesky, μια κοινωνική πλατφόρμα που ιδρύθηκε από τον Jack Dorsey το 2019, όσο είχε ακόμα τη θέση του διευθύνοντα συμβούλου στο Twitter. (Ο Dorsey αποχώρησε από το διοικητικό συμβούλιο της Bluesky τον Μάιο.) Μέχρι την Τρίτη, η πλατφόρμα είχε φτάσει τα 20 εκατομμύρια χρήστες, με το 40% εξ αυτών να έχει προσχωρήσει μετά τα τέλη Οκτωβρίου. Όπως το έθεσε το Wired, αναφερόμενο στις εκλογικές αντιδράσεις μετά τη νίκη του Τραμπ, το «Μετακομίζω στο Bluesky» μπορεί να είναι το νέο «Μετακομίζω στον Καναδά».
Ο Charlie Warzel, αρθρογράφος στο The Atlantic, είναι μεταξύ των δημοσιογράφων που αποχώρησαν από το Χ πριν από τις εκλογές. «Βλέποντας τα επίπεδα ρατσισμού να ανεβαίνουν όλο και περισσότερο στην πλατφόρμα, αποφάσισα να διατυπώσω δημοσίως τη θέση μου όσο πιο ξεκάθαρα μπορούσα» έγραψε στο Χ. «Έχουμε ξεπεράσει κατά πολύ το σημείο χωρίς επιστροφή και δεν υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία».Ο Jay Rosen, κριτικός Τύπου και καθηγητής δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, εξέφρασε επίσης την πρόθεσή του να αποχωρήσει. «Το Twitter ήταν κάποτε ένα εργαλείο για δημόσια δημοσιογραφική εκπαίδευση, ανοιχτή σε όλους και δωρεάν», έγραψε στο X. «Δεν βλέπω πλέον πώς μπορεί να γίνει αυτό». Ο Rosen, ο οποίος έχει εγγραφεί στο Bluesky, δήλωσε ότι σκοπεύει να διατηρήσει τον λογαριασμό του στο Χ, χωρίς ωστόσο να συμμετέχει στις συζητήσεις της πλατφόρμας.
Το Bluesky βρίσκεται οπωσδήποτε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος – τη στιγμή της συγγραφής αυτού του άρθρου, ήταν η δημοφιλέστερη εφαρμογή στο App Store της Apple. Δεν είναι, όμως, ξεκάθαρο, αν θα διατηρηθεί το κύμα ενθουσιασμού. Εξάλλου, δεν είναι η πρώτη φορά που πολλοί δημοσιογράφοι απειλούν να εγκαταλείψουν το Twitter. Μετά την εξαγορά της πλατφόρμας από τον Μασκ, οι επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο περίμεναν με αγωνία τις επόμενες κινήσεις του. Οι δημοσιογράφοι «νομίζουν ότι είναι καλύτεροι από τους υπόλοιπους», είχε γράψει ο Μασκ στο Twitter τον Δεκέμβριο του 2022 και ανέστειλε τους λογαριασμούς αρκετών δημοσιογράφων που έκαναν αναρτήσεις ή αναδημοσιεύσεις στο Twitter από λογαριασμό που μοιραζόταν δημόσια διαθέσιμα ταξιδιωτικά δεδομένα σχετικά με το ιδιωτικό τζετ του Μασκ. Παρόλα αυτά, μια ανάλυση του Tow Center από τον Φεβρουάριο του 2023 διαπίστωσε ότι, μεταξύ ενός δείγματος τεσσάρων χιλιάδων δημοσιογράφων από δεκαεννέα αμερικανικά μέσα, συμπεριλαμβανομένων των New York Times και της Washington Post, μόνο δέκα είχαν απενεργοποιήσει τους λογαριασμούς μετά την εξαγορά του Μασκ.
Ταυτόχρονα, ορισμένοι δημοσιογράφοι που φάνηκε να έχουν εγκαταλείψει το X του Μασκ, τελικά επέστρεψαν. Ο Ezra Klein, αρθρογράφος των New York Times και παρουσιαστής podcast, σταμάτησε να δημοσιεύει στο Χ πριν από δύο χρόνια, ακριβώς πριν από την εξαγορά του Μασκ. (Είναι «αδιανόητο πλέον» ότι οι δημοσιογράφοι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την πλατφόρμα, έγραφε.) Ωστόσο, ο Klein επέστρεψε στο X τον Ιούλιο και έκτοτε είναι ενεργός. Ο Max Tani της Semafor ρώτησε τον Klein σχετικά με τη μεταστροφή του. «Το Twitter είναι κακό για πολλά πράγματα», απάντησε ο Klein, «αλλά είναι καλό για συζητήσεις που βασίζονται σε εσωτερικές αντιπαραθέσεις, όπως αυτές που βλέπουμε σήμερα στο Δημοκρατικό Κόμμα».
Σύμφωνα με τον Aske Kammer, αναπληρωτή καθηγητή δημοσιογραφικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Roskilde της Δανίας, η επιτυχία του Bluesky στους κύκλους των μέσων ενημέρωσης θα εξαρτηθεί από το αν οι πηγές των δημοσιογράφων θα παραμείνουν στο X ή θα μετακινηθούν και αυτές στο Bluesky. Όσο οι πολιτικοί, οι επιχειρήσεις και οι ομάδες συμφερόντων παραμένουν στο Χ, δήλωσε ο Kammer, θα είναι δύσκολο να το εγκαταλείψουν εντελώς οι δημοσιογράφοι. Για τον Kammer, «το μεγάλο ερώτημα είναι αν οι δημοσιογράφοι θα εγκαταλείψουν πράγματι το X ή αν θα κινούνται μεταξύ των δύο πλατφόρμων». Ο Dan Kennedy, καθηγητής στη σχολή δημοσιογραφίας του Northeastern University, σημειώνει ότι τα ψηφιακά αποτυπώματα των δημοσιογράφων είναι πιο διάσπαρτα σε σχέση με την εποχή που το Twitter ήταν το κύριο φόρουμ συζητήσεων. «Δεν νομίζω ότι θα υπάρχει πια μια ενιαία πλατφόρμα», δήλωσε. «Αλλά πιστεύω ότι το Bluesky προσελκύει αρκετούς χρήστες, ώστε να μπορώ να διαβάζω τα περισσότερα από αυτά που πρέπει να διαβάσω και να κάνω τα περισσότερα από αυτά που θέλω να κάνω στο Bluesky».
Columbia Journalism Review: Ο Τραμπ κερδίζει, ο Τύπος χάνει
Η δεύτερη προεδρική θητεία Τραμπ μπορεί να πλήξει σοβαρά τη δημοσιογραφία.
Το 2022, ο Darren Linvill, ερευνητής μέσων κοινωνικής δικτύωσης και αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Clemson, δήλωσε ότι οι δημοσιογράφοι δίσταζαν να εγκαταλείψουν το X, καθώς είχαν επενδύσει χρόνια για να αποκτήσουν ένα κοινό στην πλατφόρμα. «Μιλάμε για το brand name τους», είπε ο Linvill. «Και μάλιστα σε μια εποχή που δεν ξέρεις τι σου επιφυλάσσει το μέλλον. Ποιος ξέρει, ίσως να το παρατήσει τελικά ο Έλον». Έχουν περάσει δύο χρόνια έκτοτε, και ο Μασκ δεν φαίνεται να έχει σκοπό να αποχωρήσει. Για ορισμένους χρήστες, η πρόσφατη πολιτική του δραστηριότητα -σε συνδυασμό, ίσως, με την πτώση της τεχνικής ποιότητας του X υπό την ιδιοκτησία του- ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. («Για πολλούς δημοσιογράφους είναι δύσκολο, επαγγελματικά, να βρίσκονται σε μια πλατφόρμα που ανήκει σε πολιτικό παράγοντα», δήλωσε ο Kammer). Μετά τις εκλογές, το Tow επανέλαβε την ανάλυση του δείγματος των 4.000 δημοσιογράφων στο X και διαπίστωσε ότι ο αριθμός των αποχωρήσεων είχε αυξηθεί σε 210 – ένα αξιοσημείωτο άλμα, ιδίως από τη στιγμή που η καταμέτρηση δεν περιλαμβάνει τους δημοσιογράφους που έχουν μετατραπεί σε απλούς «παρατηρητές» που διαβάζουν τις συζητήσεις στο Χ χωρίς να συμμετέχουν στον διάλογο.
Κατά την προεκλογική περίοδο, ο Kammer παρατήρησε αύξηση των χρηστών του Bluesky, συμπεριλαμβανομένων επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης και ακαδημαϊκών, οι οποίοι συμμετείχαν σε συζητήσεις στην πλατφόρμα. Το κύμα μετανάστευσης δεν παρατηρείται μόνο στις ΗΠΑ – παρόμοιες τάσεις εμφανίζονται και στη Δανία, όπου βρίσκεται ο Kammer, και ευρύτερα στην Ευρώπη. Από ερευνητική άποψη, δήλωσε ο Kammer, είναι μια συναρπαστική στιγμή- καθώς παρουσιάζεται μια ευκαιρία για αλλαγή. «Για μένα, το Bluesky θυμίζει λίγο το Twitter πριν από δέκα χρόνια», είπε. «Είναι σαν μια αναλαμπή από το παρελθόν».
