Crisis Reporting Resource

Δορυφορικές εικόνες δείχνουν αύξηση της ρωσικής παραγωγής πολεμικού εξοπλισμού για τον πόλεμο με την Ουκρανία 

Το πρωτότυπο άρθρο δημοσιεύθηκε από το Schemes, πρωτοβουλία του Radio Free Europe/Radio Liberty, στις 1/11/2023 και αναδημοσιεύθηκε από το iMEdD κατόπιν άδειας. Η αναδημοσίευσή του απαιτεί άδεια από τον εκδότη.

Tο Schemes, η ουκρανική ερευνητική μονάδα του RFE/RL, πραγματοποίησε ανάλυση δορυφορικών εικόνων που αποκαλύπτει ότι η Ρωσία αυξάνει την παραγωγή όπλων και δημιουργεί νέα εργοστάσια – μια εξέλιξη που διαμορφώνεται καθώς η εισβολή στην Ουκρανία διανύει τον 21ο μήνα, χωρίς να διαφαίνεται κάποια λύση στον ορίζοντα. 

Στις εγκαταστάσεις αυτές, οι οποίες αποτελούνται από κρατικά ελεγχόμενα στρατιωτικά εργοστάσια, συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και ιδιωτικές επιχειρήσεις “διπλής χρήσης”, κατασκευάζεται και συντηρείται στρατιωτικός εξοπλισμός (από πολεμικά αεροπλάνα και μαχητικά ελικόπτερα μέχρι στρατιωτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη και κατευθυνόμενα πυρομαχικά), με στόχο την τροφοδότηση της αμείλικτης πολεμικής μηχανής της Μόσχας. 

Κατά την εξέταση δορυφορικών εικόνων που παρείχαν η Planet Labs, η Airbus και η Maxar Technologies, το Schemes εντόπισε αρκετές νέες εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων χώρων συντήρησης και εργοστασίων παραγωγής αεροσκαφών, οι οποίες είτε αναπτύχθηκαν ταχύτατα ως επεκτάσεις προϋπάρχουσων δομών είτε χτίστηκαν από το μηδέν, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. 

Τον Σεπτέμβριο, η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε τον προτεινόμενο προϋπολογισμό της για το 2024 και – για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία – η χώρα πρόκειται να δαπανήσει το 6% του ΑΕΠ της για στρατιωτικές δαπάνες, υπερβαίνοντας τα κονδύλια για την κοινωνική πολιτική. 

Ο Mykhaylo Zhyrokhov, ουκρανός στρατιωτικός αναλυτής και συγγραφέας ενός βιβλίου για τις μάχες πυροβολικού στον πόλεμο μεταξύ Κιέβου και των υποστηριζόμενων από τη Μόσχα δυνάμεων στο Ντονμπάς το 2014, δήλωσε ότι η ταχεία ανάπτυξη τέτοιων στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε ολόκληρη τη χώρα δείχνει ότι το Κρεμλίνο δεν έχει καμία πρόθεση να τερματίσει τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας σύντομα. 

“Η Ρωσία ετοιμάζεται για ‘παιχνίδι διαρκείας’ και δεν σκοπεύει να λήξει αυτόν τον πόλεμο”, δήλωσε ο Zhyrokhov στο Schemes. 

Εργοστάσιο Αεροναυπηγικής στο Καζάν 

Η πρώτη δομή που εντοπίστηκε είναι ένα εργοστάσιο αεροναυπηγικής της κρατικής στρατιωτικής εταιρείας Rostec που βρίσκεται κοντά στο πολιτικό αεροδρόμιο Borisoglebskoye του Καζάν, περίπου 830 χιλιόμετρα από τη Μόσχα. 

Tο Schemes παρακολούθησε τη διαδικασία κατασκευής του χώρου συντήρησης αεροσκαφών στο οικόπεδο του εργοστασίου με τη βοήθεια δορυφορικών εικόνων. Οι εικόνες δείχνουν ότι οι οικοδομικές εργασίες ξεκίνησαν το 2018, ωστόσο ο ρυθμός επιταχύνθηκε αισθητά μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Βάσει των δορυφορικών εικόνων, η κατασκευή πλέον έχει σχεδόν ολοκληρωθεί. 

Εικόνα © 2023 Planet Labs PBC

Το εργοστάσιο έχει μακρά ιστορία ως χώρος επισκευής πολιτικών και στρατιωτικών αεροσκαφών και κατασκευής εξαρτημάτων. Το συγκρότημα ήταν επίσης “μία από τις πιο σημαντικές στρατηγικές εγκαταστάσεις” στη σοβιετική εποχή, δήλωσε στο Schemes ο Anatoliy Khrapchynskiy, ειδικός στα σοβιετικά και ρωσικά αεροσκάφη. Όπως είπε ο ίδιος, ο χώρος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην κατασκευή στρατιωτικών αεροσκαφών, κυρίως βομβαρδιστικών, όπως τα Tu-16, Tu-22, Tu-160 και οι διάφορες παραλλαγές τους. 

Τον Ιούνιο, το ρωσικό κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο Rossia-1 έκανε ρεπορτάζ για το εργοστάσιο, το νέο υπόστεγο αεροσκαφών και την ιστορία του, όταν το επισκέφθηκε ο Ρώσος πρωθυπουργός Mikhail Mishustin. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το νέο υπόστεγο έχει μήκος 300 μέτρων και το εργοστάσιο χρησιμοποιείται για την παραγωγή Tu-214, ενός τύπου επιβατικού αεροσκάφους. 

Σύμφωνα με τον Khrapchynskiy, το εργοστάσιο είχε πάντα τη δυνατότητα να κατασκευάζει στρατηγικά αεροσκάφη, με πολλά σοβιετικά μοντέλα να χρησιμοποιούνται ακόμη από τη ρωσική πολεμική αεροπορία. Ο Khrapchynskiy πρόσθεσε ότι οι εικόνες υποδηλώνουν την ανάπτυξη νέων δυνατοτήτων για την επισκευή και τον εκσυγχρονισμό παλαιότερων αεροσκαφών, ειδικά εκείνων που απαιτούνται για τον πόλεμο με την Ουκρανία, όπως τα Tu-22M3 και Tu-160. 

Εργοστάσιο Αεροναυπηγικής στο Ιρκούτσκ 

Αυτό το – επίσης κρατικό – εργοστάσιο αεροναυπηγικής που βρίσκεται στο Ιρκούτσκ της Σιβηρίας, σε απόσταση περίπου 5.000 χιλιομέτρων από τη Μόσχα, φαίνεται να επεκτείνεται με στόχο να αυξήσει την παραγωγή εξαρτημάτων για το μαχητικό αεροσκάφος Su-30. 

Το Su-30 χρησιμοποιείται ευρέως από τη ρωσική πολεμική αεροπορία και το εργοστάσιο στο Ιρκούτσκ – το οποίο βρίσκεται σε λειτουργία καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία – είναι γνωστό ως η κορυφαία μονάδα επισκευής αεροσκαφών της χώρας. 

Οι δορυφορικές εικόνες υποδηλώνουν την κατασκευή δύο νέων δομών και την προσθήκη τροχοδρόμου που οδηγεί σε ένα από τα δύο κτίρια, το οποίο μοιάζει με υπόστεγο. 

© AIRBUS S.A.S. 2023. All rights reserved.

Αφού εξέτασε τις εικόνες, ο Khrapchynskiy είπε ότι τέτοιες εγκαταστάσεις χρησιμοποιούνται συνήθως για μικρά αεροσκάφη και ότι τα κτίρια μοιάζουν με χώρους που χρησιμοποιούνται “για συντήρηση ρουτίνας και μικροεπισκευές” μικρότερων πολιτικών και στρατιωτικών αεροσκαφών, όπως το Su-30. 

Εργοστάσιο Πολιτικής Αεροπορίας των Ουραλίων

Σε αντίθεση με αυτό που υποδηλώνει η ονομασία, το εργοστάσιο αναλαμβάνει επίσης την επισκευή κινητήρων και κιβωτίων ταχυτήτων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε στρατιωτικά ελικόπτερα, όπως τα Mi-2, Mi-8, Mi-24 και Ka-52. Όλα αυτά τα ελικόπτερα χρησιμοποιούνται ευρέως από τον ρωσικό στρατό στον πόλεμο με την Ουκρανία. 

Η παραγωγή στο εργοστάσιο της Αικατερινούπολης των Ουραλίων φαίνεται να έχει αυξηθεί πρόσφατα. Τον Σεπτέμβριο κυκλοφόρησαν πολλά τοπικά δημοσιεύματα που έκαναν λόγο για ελλείψεις στο προσωπικό του εργοστασίου λόγω των αυξημένων αναγκών στην παραγωγή. 

Εικόνα © 2023 Planet Labs PBC

Δορυφορικές εικόνες δείχνουν ότι το 2021 ξεκίνησε η κατασκευή μιας νέας δομής στις εγκαταστάσεις. Το κτίριο ολοκληρώθηκε φέτος, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι οικοδομικές εργασίες επισπεύστηκαν μετά την έναρξη του πολέμου. 

Εργοστάσιο κατασκευής μηχανών της Kronstadt στην Ντουμπνά 

Το εργοστάσιο αυτό βρίσκεται στην πόλη Ντουμπνά, βόρεια της Μόσχας, και διοικείται από την εταιρεία Raduga, η οποία υπάγεται στην Tactical Missile Weapons Corporation, μια ρωσική κρατική αμυντική εταιρεία που ειδικεύεται στην παραγωγή πυραύλων. 

Η εταιρεία είναι υπεύθυνη για την κατασκευή πυραύλων όπως οι Kh-22, Kh-55 και Kh-101, τους οποίους η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει εκτενώς, μεταξύ άλλων, σε επιθέσεις που έπληξαν ενεργειακές υποδομές, κατοικίες και άλλες μη στρατιωτικές εγκαταστάσεις. 

Σύγκριση δορυφορικών εικόνων του εργοστασίου από το 2021-23 δείχνει την ανέγερση ενός μεγάλου νέου κτιρίου δίπλα στο εργοστάσιο, με την κατασκευή να φαίνεται να ξεκίνησε το 2021 και να ολοκληρώθηκε φέτος. Σε κοντινή απόσταση βρίσκονται επίσης δύο ελικοδρόμια, ενώ το κτίριο μοιράζεται έναν δρόμο πρόσβασης με το εργοστάσιο μηχανοκατασκευών της Ντουμπνά. 

© AIRBUS S.A.S. 2023. All rights reserved.

Σύμφωνα με τα δημόσια αρχεία, το νέο εργοστάσιο ανήκει στην Kronstadt, μια εταιρεία που ασχολείται με την παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV). Η εταιρεία ειδικεύεται στην παραγωγή στρατιωτικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, συμπεριλαμβανομένων των μοντέλων Orion και Helios που χρησιμοποιούνται για αναγνωριστικές επιχειρήσεις και επιδρομές. 

Προηγουμένως, η Kronstadt υπαγόταν στην AFK-Sistema, έναν μεγάλο ρωσικό όμιλο που ιδρύθηκε από τον Vladimir Yevtushenkov, έναν εξέχοντα μεγιστάνα. Η Kronstadt εξαγόρασε το μερίδιο της AFK-Sistema τον Μάιο του 2022, περίπου την ίδια εποχή που ο Yevtushenkov απώλεσε τον μετοχικό έλεγχο του ομίλου, μεταβιβάζοντας ένα μερίδιο της τάξης του 10% στον γιο του, μετά την επιβολή κυρώσεων από το Ηνωμένο Βασίλειο λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. 

Σύμφωνα με το ρωσικό μητρώο νομικών οντοτήτων, η AFK-Systema εξακολουθεί να κατέχει το 49,6% των μετοχών της KT-Unmanned Systems, θυγατρικής εταιρείας της Kronstadt, η οποία, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της εταιρείας, συνεργάζεται με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας και την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας.  

Τον Ιούνιο του 2022, μήνες μετά την εισβολή πλήρους κλίμακας, ο Aleksei Belykh, αναπληρωτής διευθυντής της Kronstadt, δήλωσε ότι η εταιρεία θα προχωρήσει σε προσλήψεις προσωπικού για τη λειτουργία των νέων εγκαταστάσεων στην Ντουμπνά. 

“Το νέο εργοστάσιο παραγωγής [UAVs] θα υιοθετήσει προσεχώς ένα πρόγραμμα τριών βαρδιών, προκειμένου να ανταποκριθεί στις παραγγελίες που έχει λάβει. Η εταιρεία Kronstadt βρίσκεται στη διαδικασία πρόσληψης νέου προσωπικού”, ανέφερε ο ρωσικός στρατιωτικός ειδησεογραφικός ιστότοπος Top War. 

Το Εργοστάσιο «Italmas»

Δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά τον Ιανουάριο ανέφεραν ότι η εταιρεία παραγωγής μη επανδρωμένων αεροσκαφών Zala Aero απέκτησε ένα εμπορικό κέντρο στο Ιζεβσκ, το οποίο εν συνεχεία μετέτρεψε σε εργοστάσιο παραγωγής μη επανδρωμένων αεροσκαφών για το ρωσικής κατασκευής μη επανδρωμένο αεροσκάφος Italmas. Τον Σεπτέμβριο, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν πραγματοποίησε επίσκεψη στις εγκαταστάσεις, η οποία καλύφθηκε τηλεοπτικά. 

An analysis of satellite images by Schemes suggests that Russia is actively building up its capacity for weapons production and developing new factories.
© AIRBUS S.A.S. 2023. All rights reserved.

Η Zala Aero είναι θυγατρική εταιρεία του ομίλου “Καλάσνικοφ”, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την κατασκευή του 95% των ρωσικών φορητών όπλων. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Italmas είναι ένα νέο UAV επίθεσης μεγάλου βεληνεκούς, αντίστοιχο με τα ιρανικής κατασκευής μη επανδρωμένα αεροσκάφη Shahed, που χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς σε πόλεις της Ουκρανίας τον περασμένο χειμώνα. Τα Italmas, ωστόσο είναι ελαφρύτερα και οικονομικότερα στην κατασκευή. 

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου που εδρεύει στην Ουάσινγκτον, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Italmas έχουν ήδη καταγραφεί σε χρήση εναντίον ουκρανικών στόχων. Το Ινστιτούτο θεωρεί ότι η παραγωγή τους πραγματοποιείται στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της Ρωσίας για επέκταση και εμπλουτισμό του οπλοστασίου τους, ενόψει της παρατεταμένης σύγκρουσης με την Ουκρανία που σχεδιάζει. 

Κείμενο από τον Reid Standish που βασίστηκε στο ρεπορτάζ του Kyrylo Ovsyaniy του Schemes

Copyright (c)2023 RFE/RL, Inc. Αναδημοσιεύθηκε κατόπιν άδειας από το Radio Free Europe/Radio Liberty, 1201 Connecticut Ave NW, Ste 400, Washington DC 20036.