Πριν τη Λαυρίου, η Υμηττού: Το ραντεβού που οδήγησε στη δολοφονία Φιλόπουλου

Στις 29 Μαρτίου του 2007, στο περιθώριο του αγώνα βόλεϊ γυναικών μεταξύ Ολυμπιακού – Παναθηναϊκού, συνέβη το γεγονός που αποτελεί σημείο αναφοράς για την οπαδική βία στη χώρα μας: η δολοφονία του 22χρονου οπαδού του Παναθηναϊκού, Μιχάλη Φιλόπουλου, κατά τη διάρκεια επεισοδίων στη λεωφόρο Λαυρίου πριν τη διεξαγωγή του ματς. 

Το ραντεβού μεταξύ των οπαδών ήταν προκαθορισμένο. Μερικές εκατοντάδες κι από τις δύο πλευρές διένυσαν ανενόχλητοι μικρές ή μεγάλες αποστάσεις εντός του αττικού ιστού, πάνω σε μηχανάκια από τα οποία είχαν αφαιρεθεί οι πινακίδες. Έφτασαν στη μάχη – συμφωνα με μαρτυρίες στον Τύπο της εποχής και τις καταθέσεις στη δίκη που ακολούθησε – μαυροντυμένοι, φορώντας κράνη (ακόμα κι αλεξίσφαιρα) και πλήρως οπλισμένοι με βαλλιστικά «στιλό», χειροβομβίδες κρότου λάμψης, «ναυτικές» φωτοβολίδες, κρυπτονάιτ και μαχαίρια διαφόρων ειδών και μεγεθών. 

Η συμφωνία ήταν, υποτίθεται, τα μαχαίρια να μη σημαδέψουν πάνω από τους μηρούς. Δεν τηρήθηκε, αν κι αναρωτιέται κανείς πώς θα μπορούσε να τηρηθεί δεδομένης της αγριότητας της σύγκρουσης; Σημειωτέον, η ομοσπονδία βόλεϊ, ο δήμος Παιανίας και δημοσιεύματα του Τύπου είχαν έγκαιρα προειδοποιήσει για το ραντεβού, οι αρχές όμως δεν έκαναν τίποτα για να αποτρέψουν το μακελειό.

«Εκεί χάλασε το οπαδικό κίνημα», «μετά ήταν μόνο μαχαίρια», «η ένταση ανέβηκε κατακόρυφα», είναι μερικές από τις εκφράσεις που χρησιμοποίησαν οι συνομιλητές μας κατά τη διάρκεια της πολύμηνης έρευνας για την οπαδική βία. Συγκλίνοντας σε ένα πράγμα: ήταν «κομβικό σημείο» –  η οπαδική βία στην Ελλάδα χωρίζεται στο πριν και το μετά τη δολοφονία Φιλόπουλου. 

Εκεί χάλασε το οπαδικό κίνημα, μετά ήταν μόνο μαχαίρια, η ένταση ανέβηκε κατακόρυφα

Το γεγονός προκάλεσε πανελλήνια συγκίνηση, ο επαγγελματικός αθλητισμός παρέλυσε με τη διακοπή των αθλητικών δραστηριοτήτων για μερικές εβδομάδες, ως συνήθως ακούστηκαν μεγάλα λόγια κι ανακοινώθηκαν ακόμα μεγαλύτερα μέτρα (που κατά κανόνα έμειναν ανεφάρμοστα). Για τη δολοφονία κατηγορήθηκαν εννέα άτομα και τελικά κρίθηκαν ένοχοι τέσσερις, στους οποίους επιβλήθηκαν ποινές από 10 ως 16 χρόνια. (Ανάμεσα στους κατηγορούμενους ήταν ο σημερινός αντιπρόεδρος της ΠΑΕ Ολυμπιακός και τουλάχιστον δύο μετέπειτα υπεύθυνοι ασφαλείας στο γήπεδο Γεώργιος Καραϊσκάκης.)

Όμως, η άγνωστη στο ευρύ κοινό πτυχή αυτής της ιστορίας, ήταν ότι πριν το «ραντεβού θανάτου» στη λεωφόρο Λαυρίου, είχε προηγηθεί αντίστοιχο «σκηνικό» στο Παγκράτι και συγκεκριμένα στη λεωφόρο Υμηττού. Οπαδός που ήταν παρών και στις δύο συγκρούσεις, μας έδωσε το περίγραμμα της σύγκρουσης στην Υμηττού. «Ήταν μια εποχή που οι Παναθηναϊκοί ήταν διασπασμένοι (ανεξάρτητοι σύνδεσμοι κι Athens Fans), αλλά κατέβηκαν ενωμένοι για να αντιμετωπίσουν τους Ολυμπιακούς σε αυτό το ραντεβού  επειδή ο σύνδεσμος του Ολυμπιακού στη συγκεκριμένη περιοχή, στο Παγκράτι, ήταν πολύ δυνατός. Αυτή ήταν η ιδιαιτερότητα στην προετοιμασία της σύγκρουσης».

Το αποτέλεσμα ήταν μια σύγκρουση αντίστοιχης σφοδρότητας που δημιούργησε το έδαφος για να στηθεί η μοιραία «ρεβάνς» 14 μήνες μετά. Τα επεισόδια στην Υμηττού απέκτησαν διαστάσεις θρύλου στις οπαδικές διηγήσεις σε message boards και σχόλια στο YouTube. Παρ’ όλα αυτά, εξαιτίας ενός βίντεο, μπορούμε να έχουμε μια σχετικά ακριβή εικόνα για το τι συνέβη (μπορεί να το δει κανείς ολόκληρο στο κανάλι του πατέρα του Μιχάλη, Ανδρέα Φιλόπουλου, στο YouTube). Το τράβηξαν Ρώσοι οπαδοί της Σπαρτάκ Μόσχας που είχαν έρθει στην Ελλάδα για να ενισχύσουν στο ραντεβού τους οπαδούς του Ολυμπιακού (με τους οποίους έχουν σχέσεις «αδελφοποίησης»).

Σάββατο 14 Ιανουαρίου του 2006 και το βίντεο των Ρώσων ξεκινά με την προσγείωσή τους στο Ελευθέριος Βενιζέλος όπου τους υποδέχονται Έλληνες. Είναι τουλάχιστον πέντε, επιβιβάζονται σε δύο αυτοκίνητα και μεταφέρονται σε αντικριστά ξενοδοχεία που έχουν κλείσει στο κέντρο της Αθήνας. Είναι εύχαρεις, κάνουν συνεχώς αστεία, μοιάζουν σαν να βρίσκονται σε εκδρομή αναψυχής. Κρεμάνε στο παράθυρο του δωματίου τους τη σημαία της Σπαρτάκ Μόσχας και τα τραβάνε όλα με την καμερα τους, στην οποία μάλιστα κάποιοι ποζάρουν χαιρετώντας ναζιστικά. Σε κάποια στιγμή, ακούμε τους Έλληνες συνοδούς τους να λένε ότι θα περάσουν να τους πάρουν στις 3.30 το μεσημέρι. Κι όντως, στα επόμενα καρέ τους βλέπουμε να πίνουν καφέ και να γνωρίζονται με τους επικεφαλής των ελλήνων «αδελφών» οπαδών τους. 

Συγκεντρώνονται κατόπιν στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία στην Υμηττού. Μαζεύουν πολεμοφόδια (μαδέρια, σιδερολοστούς, μπουκάλια, πέτρες, κομμάτια από πλάκες και κράσπεδο) και συνεχίζουν να το διασκεδάζουν αναπαριστώντας μάλιστα την σκηνή από το Κουρδιστό Πορτοκάλι που η συμμορία των droogs τραγουδά το “Singing in the Rain”. Κατηφορίζοντας την Υμηττού, περίπου στο ύψος του πίσω τοίχου του Α’ Νεκροταφειου γίνεται η σύγκρουση με τους Παναθηναϊκούς. Η κάμερα δεν σταματά να γράφει, σταματά όμως να εστιάζει καθώς τις ρίψεις αντικειμένων και φωτοβολίδων διαδέχονται οι μάχες σώμα με σώμα.

Στο οπαδικό θυμικό, οι Παναθηναϊκοί «πήραν» αυτό το «σκηνικό». Ήταν η πρώτη φορά που μια οπαδική σύγκρουση είχε εικόνα από μέσα, διαθέσιμη στους πολλούς. Πάνω στις μάχες σώμα με σώμα, οι χούλιγκαν του Παναθηναϊκού πήραν την κάμερα των Ρώσων και διέρρευσαν με πανηγυρικό τρόπο το βίντεο στο διαδίκτυο. Φυσικά, δεν άργησαν να το αντιληφθούν και τα κανάλια, το «σκηνικό» της Υμηττού έγινε περίπου viral όπως θα λέγαμε σήμερα.

Ήταν σχεδόν αδύνατο στη Λαυρίου να αναγνωρίσεις κάποιον, έτσι όπως ήταν όλοι καλυμμένοι από πάνω ως κάτω

Λειτούργησε ένας ιδιάζων συνδυασμός της νέας τεχνολογίας και των νέων μέσων της εποχής (το YouTube είχε λανσαριστεί το 2005, μόλις λίγους μήνες πριν) για να δημιουργηθεί ένα «δεδικασμένο» που πέρασε τον χουλιγκανισμό στην επόμενη πίστα του. Πια δεν είχε σημασία μόνο να «νικήσεις» στη μάχη, αλλά να μπορείς να την ανεβάσεις και στο ίντερνετ. Κι έπειτα ήταν και κάτι άλλο, όπως μας λέει ο οπαδός που βρέθηκε στο Παγκράτι. «Για πρώτη φορά, η μία πλευρά κατάλαβε πώς σκέφτονται, τι συζητάνε και πώς μάχονται οι αντίπαλοι λόγω του βίντεο» σημειώνει.

Η επόμενη «μάχη» προετοιμαζόταν για μήνες. «Δε νομίζω ότι ήταν σημαδεμένος ο Φιλόπουλος, ήταν εκείνος που έπιασαν. Εξάλλου, ήταν σχεδόν αδύνατο στη Λαυρίου να αναγνωρίσεις κάποιον, έτσι όπως ήταν όλοι καλυμμένοι από πάνω ως κάτω», λέει η πηγή μας. Ήταν θέμα χρόνου, λοιπόν, να κανονιστεί από τα μεγάλα κεφάλια το «σκηνικό» της Λαυρίου. Οι μεν ήθελαν να πάρουν πίσω το χαμένο τους «γοήτρο», οι δε να επιβεβαιώσουν την «κυριαρχία» τους. 

Η νέα, πιο άγρια κι αδίστακτη, εποχή του χουλιγκανισμού στην Ελλάδα είχε μόλις αρχίσει.

Ακούστε όλα τα επεισόδια του ηχητικού ντοκιμαντέρ Χούλιγκαν Εξπρές εδώ